برساند و اين همان چيزى بود كه رسول خدا (ص) به على (ع) فرموده بود:

«يَهْلِكُ فِيكَ رَجُلَانِ: مُحبٌّ غَالِ وَ مُبْغِضٌ قَالٍ» [1].

آرى على (ع) بين اين دو گروه قرار داشت و درباره هر دو گروه عين عدالت ودادگرى را پياده كرد، هرچه انجام داد، اخلاص محض بود و براى رضاى حق. اين در حالى است كه بخش كوچكى از فضايل على (ع) براى مردم به ظهور رسيده است. رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود:

«والذى نفسى بيده لولا أنّى أُشفق ان يقول طوائف من امّتى فيك ما قالت النصارى‌ فى ابن مريم، لَقُلْتُ اليوم فيك مقالًا لا تمرّ بملأ من الناس إلّا اخذوا التراب من تحت قدميك للبركة» [2]؛

قسم به آنكه جانم در دست اوست اگر بيم آن را نداشتم كه گروهى از امّتم در مورد تو چيزى بگويند كه مسيحيان در مورد فرزند مريم گفته بودند، هر آينه امروز درباره تو سخنانى مى‌گفتم كه از كنار هيچ گروهى از مردم عبور نمى‌كردى جز اينكه خاك زير پايت را به تبرّك برمى‌گرفتند.

حضرت على (ع)، پس از خلافت ظاهرى با بسيارى از مشكلات و نابسامانى‌هاى به جاى مانده از ديگران رو در رو بود، فتنه‌ها را يكى پس از ديگرى سركوب مى‌كرد. با طلحه و زبير در جنگ جمل و با معاويه در صفين و با خوارج در نهروان جنگيد و در پايان براى آنان كه از فضايل او در غفلت و جهالت بودند فرمود:

«... فَاسْأَلُونِى قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِى. فَو الَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لَا تَسْأَلُونِى عَنْ شَىْ‌ءٍ فِيَما بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ السَّاعَةِ، وَلَا عَنْ فِئَةٍ تَهْدِى مِائَةً وَ تُضِلُّ مِائَةً إلّا أَنْبَأْتُكُمْ بِنَاعِقِهَا وَ قَائِدِهَا وَ سَائِقِهَا وَ

[1] . اسكافى، المعيار و الموازنة، ص 32 (به جاى غال وقال، مفرط، آمده است)؛ مزّى، تهذيب الكمال، ج 20 ص 485؛ علّامه حلّى، العدد القوية، ص 249 (به جاى مبغض قال، كذّاب مفترٍ، آمده است)؛ ابن ابى الحديد، شرح نهج‌البلاغه، ج 5، ص 4.

[2] . سليم بن قيس، ص 412؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج 1، ص 227 و ج 2، ص 167؛ شرح نهج‌البلاغه ابن ابى الحديد (چاپ رحلى)، ج 1، ص 425 و چاپ وزيرى، ج 5، ص 4؛ و...