خلاصه درس‌

☚ با توجه به وضعيت شيعيان و تعداد اندك آنان و لزوم حفظ اين تعداد اندك، امام سجاد از شركت و تاييد علنى و صريح و شركت در قيامها خود دارى كرد و موضعگيريهاى آن حضرت مخفى و غير صريح بود.

☚ قيام مردم مدينه را تاييد نكرد چون در جهت حاكميت غير الهى زبيريان بود و با آن هم مخالفت نكرد چون رنگ مخالفت با حكومت ظالمانه امويان را داشت.

☚ و اما شورش ابن زبير، را فتنه مى‌دانست چون ابن زبير همچون امويان با شيعيان و آل على دشمنى داشت و در صورت حاكم شدن، سركوبى شيعيان سرلوحه كار او بود.

☚ قيام توابين، يك قيام شيعى خالص و براى خونخواهى امام حسين و جبران گناه بود و هدف آنان در صورت پيروزى به حاكميت رساندن اهل بيت بود و گرچه بين آنان و امام رابطه‌اى در تاريخ ثبت نشده ولى به يقين مورد تاييد امام بوده است.

☚ قيام مختار نيز يك قيام شيعى و براى خونخواهى امام حسين (ع) بود و امام آن را تاييد كرد و هدايت آن را به عمويش محمد حنفيّه واگذارد.

☚ نسبت به شورش خوارج نيز امام هيچگونه موضعى نگرفت زيرا گرچه ناحق بودند ولى با ظلم اموى درگير بودند و هيچكدام از تخطئه يا تاييد آنان صحيح نبود.

پرسش‌

1- موضع‌گيرى امام نسبت به قيام توابين چگونه بود؟ چرا؟

2- در مورد سابقه ابن زبير و دشمنى او با اهل بيت چه مى‌دانيد؟

3- آيا قيام مختار مورد تاييد امام بود؟ چرا؟

4- وصيت امام على (ع) در مورد خوارج چه بود؟