محمد بن طباطبا

احمد بن محمد بن اسماعیل بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن بن حسن7 بن علی بن ابی طالب (علیه السلام) شریف حسنی رسی مصری و بزرگ طالبیان مصر و شاعری بود که اشعار لطیف و رقیق در غزل و زهد داشت. او در مصر متولد شد و در 64 سالگی در همان جا درگذشت طباطبا، لقب جدّش ابراهیم است، زیرا وی به دلیل نداشتن مخرج «قاف»، آن را «ط» و قبا را «طبا» تلفظ می کرد. از اشعار او است:

«یاران رفتند و با فراق خود، آتش عشقی پایدار، درونم به پا کردند.

خدا را ! روزهای خوشی چه زود گذر و گویا در سرعت، همانند خواب های شیرین است.

اگر زندگی و سرخوشی از سرتفقد برای عاشقی پایدار می ماند، برای من نیز این خوشی ادامه می یافت.

ای زندگانی از دست رفته! سالی از عمر ما را برگیر و به جایش، چند روز از ایام عاشقی را به ما باز گردان!»(3)

ماذرایی

ابوبکر محمد بن علی بن احمد بن رستم ماذرایی، منسوب به «ماذرایا» نزدیک واسط است. پدرش وزیر خمّارویه بن احمد بن طولون بود و پس از او، وزیر پسرش ابوالعساکر جیش بن خمّارویه شد. در سال 282ق علی، پدر ماذرایی کشته شد و به جای او، پسرش محمد ماذرایی، وزیر جیش بن خمّارویه شد و پس از کشته شدن جیش، ابوالعشائر برادر جیش، وی را به وزارت برگزید و تا پایان حکومت طولونیان در منصب وزارت باقی بود. آن گاه به عراق بازگشت و مدتی در بغداد اقامت گزید و پس از استقرار حکومت اخشیدیان، به مصر بازگشت. کافور، وزیر انوجور اخشیدی، او را بر دیوان خراج گماشت. محمد از این راه به چنان ثروت و مقامی رسید که سابقه نداشت. او به امیران و صاحبان نفوذ، پرخاش می کرد. سرانجام در قاهره و در 87 سالگی درگذشت.(4)

پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم سال 345 = پانزدهم آوریل سال 956؛ پنج شنبه 26 رمضان سال 345 = اول ژانویه سال 957.

[2] وفیات الاعیان، ج 4، ص 197؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 365؛ طبقات السبکی، ج 3، ص 79؛ العبر، ج 2، ص 103؛شذرات الذهب، ج 2، ص220؛ حسن المحاضره، ج 1، ص 313؛ الاعلام، ج 6، ص 201؛ التهذیب، ج 2، ص 192.

[3] وفیات الاعیان، ج 1، ص 129؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 231؛ یتیمة الدهر، ج 1، ص 328؛ اعیان الشیعه، ج 9، ص 302؛ الاعلام، ج 1، ص 200.

[4] النجوم الزاهره، ج 3، ص 146، 291؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 231؛ الولاة و القضاة، ص 269، 285؛ الاعلام، ج 7، ص 158.

سال 346 ق = 957ـ958 م(1)

رویدادها

آشوب های فرقه ای

* بغداد: درگیری شیعه و سنی در کرخِ بغداد، مردم زیادی را به کشتن داد، زیرا شیعیان در برگزاری عزاداری روز عاشورا و جشن روز غدیر(هجدهم ذی الحجه) راه افراط پیش گرفتند. در مقابل، جاهلان و نادانان و اهل سنت، مقابل روز غدیر، شش روز بعد از آن را به عنوان «یوم الغار»، هشت روز بعد از عاشورا (روز قتل مصعب بن زبیر) را گرامی داشته، به زیارت قبرش در «مسکن» رفته، بر او می گریستند و او را به حسین بن علی تشبیه می کردند، زیرا وی نیز پایداری کرد و جنگید تا کشته شد.

مصر

* کافور اخشیدی در قاهره بیمارستانی احداث می کند.

آذربایجان

* درگذشت مرزبان اوّل، فرمانروای آذربایجان و جانشینی پسرش جستان.

بلایای طبیعی

* قحطی و گرانی و آشوب ها و درگیری در بغداد و قرار گرفتن شهر در معرض ویرانی و خرابی

* زلزله طالقان بسیاری از روستاها را به کام خود فرو برد.

درگذشتگان

* ابن مسرّه

* ابنوزّان

* ابوالعباس اصمّ* اصطخری

* مسعودی

وهب بن مسرّة

ابوالحزم، وهب بن مسرّة بن مفرج بن حکیم تمیمی اندلسی، از مردم وادی الجاره و پیشوای مالکیان بود. بصیرتی در حدیث و علل آن داشت و زاهد و با ورع بود. السنّة و اثبات القدرو الرّؤیة از تألیفات او است.

او سرانجام در نود سالگی درگذشت.(2)

ابن وزّان

ابوالقاسم، ابراهیم بن عثمان قیروانی، معروف به ابنوزّان. قفطی می گوید: ابن الوزّان، ادیب وامام مردم قیروان در نحو، و بزرگشان در