گرفتن غنایمی پیروزمندانه بازگشت.

استیلای دیلمیان بر سرزمین های مختلف

* رکن الدوله دیلمی حاکم ری و منطقه جبل، بر طبرستان تسلّط یافت و وشمگیر پسر زیار به خروج از آن جا مجبور شد.

درگذشتگان

* ابوطیب عسکری* دعلج بن احمد

ابوطیب عسکری

ابوطیّب، عبدالواحد بن علی، شهره به عسکری و لغوی است که در شهر «عسکر مکرمِ» اهواز، متولد شد و به همان جا منسوب شد. خانواده اش به بغداد رفتند و او در بغداد به فراگیری نحو و لغت از بزرگان فن پرداخت. آن گاه خانواده اش به حلب مسافرت و در آن جا اقامت کردند و ابوطیّب به سیف الدوله پیوست و در آن جا به نام لغوی حلبی معروف شد. ابوطیب از علمای بزرگ لغت است و پس از مرگ، به حجت العرب ملقب شد. هنگام حمله رومیان به حلب در ق که فرماندهی حمله را دمستوک به عهده داشت، کشته شد.

کتاب الأبدان، شجرة الدر (درباره تأثیر الفاظ بر معانی)، کتاب فی الفرق، الأضداد فی کلام العرب و مراتب النحویین و کتاب المثنّی از تألیفات او است.(2)

دعلج ابن احمد

دعلج بن احمد بغدادی سجستانی، در روزگار خود محدث بغداد بود. مدتی همسایه مکّه شد و سپس در بغداد اقامت گزید. وی از دولت مردان و کریمان و بخشندگان نامدار و معروف به نیکوکاری بود و موقوفاتی برای اهل حدیث در بغداد و مکه و سیستان تعیین کرد. کتابش المسند را برای ابوالعبّاس احمد بن عقده فرستاد تا در آن بنگرد و بین اجزای آن، میان هر دو ورق، یک دینار قرار داده بود. او بسیار عمر کرد و از مرز صد سالگی گذشت.(3)

پی نوشت ها:

[1] یک شنبه اول محرم = نهم فوریه سال 962؛ پنج شنبه دوم ذی الحجـه سال 351 = اول ژانویه سال 963.

[2] اعلام النبلاء، ج 4، ص 35؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج 2، ص 455؛ مقدمه استاد محمد عبدالجواد بر کتاب شعرة الدر (از مجموعه «ذخائرالعرب» شماره 21)؛ مقدمه ابوالفضل ابراهیم بر کتاب مراتب النحویین.

[3]شذرات الذهب، ج 3، ص 8؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 241؛ وفیات الاعیان، ج 2، ص 271.

سال 352 ق = 963ـ964 م(1)

رویدادها

بغداد: منصب قضاوت

* قاضی حسین بن ابی الشوارب از منصب قضا عزل شد و عمرو بن أکثم به جای وی نشست و به ابطال احکام صادره از طرف حسین بن ابی الشوارب حکم کرد و از پرداخت وجهی برای دریافت این منصب بخشیده شد؛ زیرا این شرط او برای پذیرش قضاوت و حذف این بدعت بود.

بغداد: منصب وزارت

* معزالدوله پس از درگذشت وزیرش حسن بن محمّد مهلّبی، ابوالفضل عباس بن حسین شیرازی را به وزارت برگزید.

روم

* امپراتور رومانوس دوّم درگذشت و باسیل دوم که پنج ساله بود، به جای وی امپراتور روم شد. مادرش تیوفانو به نیابت از او به زمامداری پرداخت، و دمستوک ناکفورفوکاس به این زن در حکمرانی کمک می کرد. آن گاه با او ازدواج کرد و در حکومت شریک او شد.

غزنه

* بتکین، عامل سامانیان در غزنه درگذشت و پسرش ابواسحاق ابراهیم جانشین وی شد.

درگذشتگان

* ابن منجّم (علی بن هارون)* بتکین

* جیهانی

* رومانوس دوّم* کلبی(حسن)

* مهلّبی

ابن منجّم (علی بن هارون)

ابوالحسن، علی بن هارون بن علی بن یحیی از خاندان منجّم است. او ناقل شعر و ادیبی خوش ذوق و خوش محضر و متکلمی مأنوس و هم نشین با خلفا و وزرا بود. در بغداد زاده شد و درگذشت. از کتاب ها و تألیفات او است: شهر رمضان که برای خلیفه الراضی بالله تألیف کرده بود؛ الرّد علی الخلیل در عروض؛ النوروز و المِهرجان؛ الفرق بین ابراهیم بن المهدی و اسحاق الموصلی در غنا. وی در 75 سالگی درگذشت.(2)