وارد شدند و او را کشتند. بنا به گفته ابن اثیر، آن مردان مسلح، باطنیان اسماعیلی بودند و به نقلی سلطان مسعود خودش آن مردان را فرستاد تا خلیفه را بکشند. سپس قاتلان وی را دستگیر کرده و کشتند. مسترشد هنگام مرگ 43 سال و سه ماه داشت و مدت خلافتش هفده سال و شش ماه طول کشید. پس از او، با پسرش منصور، ملقب به راشد باللّه، بیعت کردند. 14

پی نوشت ها:

[1] یکشنبه اول محرم 529ق / 21 اکتبر 1134م؛ سه شنبه 14 ربیع الاول 529ق / اول ژانویه 1135م.

[2] تدبیر سلطان جدید سلجوقی بسیار ماهرانه و زیرکانه بوده است، خلیفه عباسی و همراهان او را کشته و به گردن اسماعیلیه انداخته است. در صفحات بعد شرح حال مسترشد را ببینید.

[3] تاریخ قضاه الاندلس، ص102؛ الاعلام، ج6، ص210.

[4] نفح الطیب، ج4، ص188؛ ج6، ص34؛ المطرب، ص100؛ فوات الوفیات، ج2، ص25؛ شذرات الذهب، ج4، ص189؛ تاریخ الفکرالاندلسی، ص124؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص174؛ الاعلام، ج5، ص128.

[5] فوات الوفیات، ج2، ص19؛ شذرات الذهب، ج4، ص89؛ قلائدالعقیان، ص144؛ المطرب، ص180؛ دایره المعارف الاسلامیه، ج3، ص680؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص192؛ الاعلام، ج4، ص293.

[6] معجم الادباء، ج2، ص361؛ شذرات الذهب، ج4، ص83؛ کشف الظنون، ص845؛ وفیات الاعیان، ج1، ص243؛ طبقات الاطباء، ص509 و بعد از آن؛ خریدة القصر، بخش چهارم، ج1، صص223 و 343؛ تاریخ ابن اثیر، ج11، ص18؛ نفح الطیب، ج2، ص307؛ ج4، ص298؛ ج5، ص31؛ تراث الاسلام، ص535؛ دایرة المعارف الاسلامیه، ذیل «ابوالصلت»؛ تاریخ الفکرالاندلسی، ص125؛ تراث العرب العلمی، ص170؛ الاعلام، ج1، ص363؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص180؛ تاریخ الادب الجغرافی، ص169.

[7] تاریخ ابن اثیر، ج 11، ص 20؛ النجوم الزاهره، ج 5، ص 255؛ ابن القلانسی، صص244، 248 و 306؛ شذرات الذهب، ج4، ص90؛ زبده الحلب، ج2، ص255؛ العبر، ج4، ص77.

[8] النجوم الزاهره، ج5، صص241 و 245؛ تاریخ ابن اثیر، ج11، ص22.

[9] تاریخ ابن اثیر، ج11، ص30؛ زبده الحلب، ج2، ص250؛ النجوم الزاهره، ج5، ص256؛ وفیات الاعیان، ج2، ص263؛ البدایه و النهایه، ج12، ص209؛ العبر، ج4، ص78؛ الاعلام، ج3، ص12.

[10] تاریخ ابن اثیر، ج11، صص12 و 19؛ النجوم الزاهره، ج5، صص214، 228 و 247؛ البدایه و النهایه، ج12، ص209.

[11] از بزرگان و شعرای دوره فاطمی که در سال های (549 ـ 556) وزارت را به عهده داشته (النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج5، ص366).

[12] وفیات الاعیان، ج2، ص540؛ الوافی بالوفیات، ج2، ص232؛ النجوم الزاهره، ج5، ص376؛ معجم الادباء، ج4، ص278؛ نفح الطیب، ج4، صص231 و 238؛ الخریدة، ج2، ص1؛ شوقی ضیف، ج4، ص231؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص270؛ الاعلام، ج3، ص340.

[13] وفیات الاعیان، ج3، ص225؛ شذرات الذهب، ج4، ص93؛ العبر، ج4، ص79.

[14] تاریخ ابن اثیر، ج10، ص607؛ ج11، ص27؛ سیوطی، تاریخ الخلفا، ص431؛ شذرات الذهب، ج4، ص86؛ العبر، ج، ص75؛ النجوم الزاهره، ج5، ص256؛ البدایه و النهایه، ج12، ص207؛ تاریخ الفخری، صص248 و 302؛ فوات الوفیات، ج2، ص248.

530 ق / 1135 ـ 1136م1

رویدادها

خلافت عباسیان: راشد باللّه، خلیفه عباسی به سبب درگیری با سلطان سنجر پسر ملک شاه، پادشاه خراسان، و برادرزاده اش، سلطان مسعود، پادشاه عراق از خلافت برکنار می شود و در قلعه ای نزدیک اصفهان زندانی شده و تا زمان مرگش در سال 532ق در زندان ماند.

به خلافت رسیدن محمدبن مستظهر باللّه، برادر مسترشد و عموی راشد، و ملقب شدن وی به مقتفی لامراللّه.

صلیبیان، امیرنشین انطاکیه: امیر ریموند پواتیه با ازدواج با شاهزاده کنستانس، دختر بوهمند دوم به فرمانروایی انطاکیه رسید. بوهمند دوم در سال 524ق در نبرد عین زربه کشته شده بود.

عیاران در بغداد: فعالیت عیاران در بغداد به ریاست ابن بکران و دوستش ابن بزّاز. کار این دو تن به جایی رسید که می خواستند سکه ای به نام خود بزنند؛ ولی چیزی نگذشت که آن دو را گرفتند و به قتل رساندند.

وقایع نظامی

صلیبیان و عمادالدین زنگی: عمادالدین زنگی به شهر لاذقیه حمله کرده و بر صلیبیان شبیخون می زند و بسیاری از آنان را به اسارت درآورده و بر غنایم بسیاری دست می یابد.

درگذشتگان

ابن جودی؛

ابن حمّویه؛

سلامه بن مبارک.

ابن جودی

ابوالحسن، علی بن عبدالرحمان بن جودی سعدی اندلسی در شهر المریه بالید؛ سپس در شهرهای اندلس و مغرب در رفت وآمد بود. دانش حدیث را از استادان معاصر خود آموخت. اندکی از علوم فلسفی را نزد ابن باجه (متوفای 533ق) و دانش پزشکی را نزد ابوالعلاءبن زهر (متوفای 525ق) فرا گرفت. وی شاعری نیکوسرا بود. در توصیف برآمدن صبح در یک روز زمستانی چنین سروده است:

«در حالی بیدار شدم که چشمان گل در خواب بود؛ باران می گریست و دهان جام لبخند می زد.

و آذرخش در جامه تاریکی نقش و نگار می زد، و گل بسان