گفتار سوّم: تربيت کودکان نسبت به آداب ضروري

1. ادب نظافت

اسلام براي رعايت نظافت و بهداشت، اهمّيتي فوق‌العاده قائل است. پيامبر اعظم(صلي الله عليه وآله) فرموده است: هر چه مي‌توانيد در رعايت پاکيزگي بکوشيد، زيرا خداوند اسلام را بر پاکي و نظافت بنيان نهاده است و آن‌ها که پاکيزه‌اند وارد بهشت مي‌شوند. «تَنَظَّفُوا بِکُلَّ مَا استَطَعتُم، فَإِنَّ اللهَ ـ تَعالي ـ بُنِي الإِسلامَ عَلَي النَّظافَةِ وَ لَن يدخُلَ الجَنَّةَ إِلاّ کُلَّ نَظيفٍ».[1]

آن حضرت يکي از حقوق کودکان را رعايت پاکيزگي در مورد آنان و پرورش و تمرين به انجام آن مي‌داند. «حَقُّ الوَلَدِ عَلَي وَالِدِهِ... وَ يُطَهَّرَهُ... ».[2] در روايت ديگري امام رضا(عليه السلام) از قول آن حضرت نقل مي‌کند که فرموده است: کودکان خود را از بوي بد و چربي، پاکيزه نگهداريد.[3]

از بعضي روايات نيز استفاده مي‌شود، پيامبر عالي‌قدر اسلام(صلي الله عليه وآله) علاوه بر اين‌که به رعايت نظافت دستور مي‌داد، به آراستگي ظاهر بدن نيز اهتمام داشت. امام صادق(عليه السلام) نقل مي‌کند، کودکي به محضر ايشان آوردند تا در حقّش دعا کند، در حالي‌که موهاي اطراف سرش کوتاه کرده بودند و مقدار مختصري وسط سر باقي مانده بود (منظره بدي ايجاد شده بود)، آن حضرت از دعا براي آن کودک امتناع ورزيد و دستور فرمود با چيدن

[1] . کنز العمّال277:9، ح26002.

[2] . الکافي48:6، باب(حق الاولاد) ح6.

[3] . عيون اخبار الرضا(عليه السلام) 69:2، ح320، مکارم الاخلاق478:1، باب(في فضل الاولاد)، ح1652.