سوهانک، پایگاه بهداشتی \ pāygāh-e behdāštī-ye sowhānak \ ، مرکزی بهداشتی جهت ارائۀ خدمات اولیۀ درمانی و واکسیناسیون، زیر نظر دانشکدۀ علوم پزشکی دانشگاه تهران (در گذشته: درمانگاه مهربان گیو)، واقع در سوهانک، کوچۀ درمانگاه، در منطقۀ 1 شهرداری تهران. سوهانک در اواخر دهۀ 1340 ش، یکی از روستاهای منطقۀ شمیران به شمار میآمد. این روستا تا آن زمان فاقد امکانات اولیۀ بهداشتی و درمانی بود؛ از اینرو، اهالی روستای سوهانک برای انجام امور درمانی و بهداشتی خود به تجریش و یا تهران میرفتند. در این زمان، ارباب رستم گیو که از زردشتیان متمول تهران بود و باغی بزرگ در ضلع شرقی روستای سوهانک داشت، تصمیم به احداث درمانگاهی در بخشی از باغ خود گرفت. او زمینی به مساحت 680‘1 مـ2 را از این باغ تفکیک، و به ساخت درمانگاه اختصاص داد. درمانگاه در 1349 ش، گشایش یافت و ارباب گیو آن را به یاد برادرزادۀ جوانمرگ خود، مهربان گیو فرزند ارباب شاپور گیو، درمانگاه مهربان گیو نام نهاد. درمانگاه مهربان گیو، متشکل از ساختمانی یکطبقه با زیربنای 250 مـ2، فضای سبزی با درختانی کهنسال که ساختمان درمانگاه را از هر سو در بر گرفتهاند، و یک اتاق نگهبانی است. بنای درمانگاه از آن جهت که فقط برای امور درمانی مورد استفاده قرار میگرفت، بدون هرگونه تزیینات ویژه ساخته شد. نمای این بنای یکطبقه، تلفیقی از آجر قرمز و سنگ گرانیت خاکستری است. درمانگاه مهربان گیو از ابتدای افتتاح، توسط ارباب رستم گیو به وزارت بهداشت وقت واگذار شد. تنها نشانهای که ارباب گیو با توافق مقامات وزارت بهداشت در این درمانگاه از خود برجای گذاشت، سنگنوشتهای است که در دیوارۀ داخلی درمانگاه، در ضلع غربی نصب شده است؛ ارباب رستم گیو در این سنگنوشته که همچنان (1391 ش) موجود است، مشخصات بنا و محوطۀ آن، و نیز هدف از ساخت آن را برشمرده است. همچنین در کنار این سنگنوشته، تصویری از مهربان گیو بر روی دیوار نصب شده است. باقیماندۀ باغ بزرگ ارباب رستم گیو در سوهانک، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در بهمن 1357 ش به حکم دادگاه انقلاب مصادره گردید و بعدها به بوستان و مجموعۀ ورزشی امام علی (ع) تغییر کاربری داده شد. درمانگاه مهربان گیو نیز به پایگاه بهداشتی سوهانک تغییر نام داد. پایگاه بهداشتی سوهانک در حال حاضر (1391 ش)، افزون بر ارائۀ خدمات اولیۀ بهداشتی و درمانی، در زمینۀ روانشناسی و سلامت روانی خانواده نیز اقدام به برگزاری جلسات مشاوره و درمانی میکند.
مآخذ
پشوتنیزاده، همایون (عضو هیئت مدیرۀ انجمن زردشتیان تهران)، مصاحبه با مؤلف؛ معاونت، خدایار (رئیس گردش سی و پنجم انجمن زردشتیان تهران)، مصاحبه با مؤلف.