طالقانی، شهرک

نویسنده (ها) : شیوا جعفری

آخرین بروز رسانی : دوشنبه 12 خرداد 1399

طالقانی، شهرک \ šahrak-e tāleqānī \ ، شهرکی در محلۀ اراج، واقع در منطقۀ 1 شهرداری تهران.
شهرک طالقانی از شمال به خیابان اقدسیه (شهید برادران موحد دانش)، از شرق به خیابان ندا، از جنوب به محدودۀ سازمان صنایع دفاع، و از غرب به خیابان نارنجستان پاسداران محدود است. این شهرک طبق تقسیم‌بندی شورایاری محله‌های منطقۀ 1 شهرداری تهران، جزو شورایای محلۀ اراج به شمار می‌رود.
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اراضی این شهرک، قطعه زمینی به مساحت حدود 000‘19 مـ2 بود. این قطعه زمین به صورت شنزاری بود که در آن هیچ کِشتی صورت نمی‌گرفت و به‌وسیلۀ دیواری گلی محصور شده بود. محیط محصورشده به‌وسیلۀ درِ آهنی بزرگی باز می‌شد. در این قطعه زمین، رودخانۀ کوچکی از خیابان مسجد جامع امام صادق (ع) به سمت پایین منطقه جریان داشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در اواخر سال 1358 ش این قطعه زمین را به تملک خود درآورد و سازمان زمین شهری تهران آن را به 54 قواره (50 قطعۀ آن را در 211 مـ2 و 4 قطعۀ دیگر را در 308 مـ2) تفکیک کرد. اراضی تفکیک‌شده به اهالی بومی این محله که فاقد مسکن بودند، واگذار، و ساخت‌وساز در آن اراضی از حدود سالهای 1359 ش تا 1360 ش آغاز شد. خانه‌های این شهرک در آن دوره یک‌طبقه بودند.
در این شهرک افزون بر منازل مسکونی، معابر و گذرهایی نیز در نظر گرفته شد. خیابان شهید علیخانی، خیابان اصلی شهرک طالقانی است. شهرک مشتمل بر 3
بن‌بست است و هر بن‌بست به شرقی و غربی تقسیم می‌شود. اراضی‌ای که در کنار خیابان اقدسیه واقع شده‌اند، به صورت اماکن تجارتی درآمده است.
مسجد جامع امام صادق (ع) به همراه کتابخانۀ آن واقع در خیابـان اقدسیـه، از اماکن مذهبی ـ فرهنگی شهرک طالقانی به شمار می‌رود. تاریخچۀ ساخت این مسجد به سالهای 1359 تا 1360 ش بازمی‌گردد. به گفتۀ اهالی قدیمی شهرک، مالک زمین مسجد شخصی بهایی بوده که مالک قسمتی از اراضی مینی‌سیتی نیز بوده است.
از اماکن تفریحی آن شهرک می‌توان به بوستان نارنجستان پاسداران اشاره کرد.
به سبب هم‌جواری جنوب شهرک طالقانی با اراضی سازمان صنایع دفاع که به‌وسیلۀ دیوارهای بتونی 2 تا 3 متری جدا شده‌اند، تا اواخر دهۀ 1370 ش، منطقۀ 1 شهرداری تهران اجازۀ تخریب و بلندمرتبه‌سازی را به مالکان شهرک نمی‌داد؛ اما از اوایل دهۀ 1380 ش با مجوز شهرداری، تخریب و نوسازی در این شهرک صورت گرفت و امروزه (1389 ش) درصد بالایی از ساختمانهای این شهرک نوسازی، و به ساختمانهای چندین‌طبقه بدل شده‌اند.

مآخذ

سنگلجی، مهدی (از اهالی محل)، گفت‌وگو با مؤلف؛ کاشانی، هادی (دبیر شورایاری محلۀ اراج)، مصاحبه با مؤلف؛ نقشۀ جامع تهران بزرگ، گیتاشناسی، تهران، 1385 ش، شم‌ 424.

شیوا جعفری