عالی پور

نویسنده (ها) : میترا آقامحمدحسنی

آخرین بروز رسانی : دوشنبه 12 خرداد 1399

عالی‌پور \ ālī-pūr \ ، زهره، نخستین فرماندار زن ایران و فرماندار شهرستان شمیران از آذر 1380 تا خرداد 1383.
زهره عالی‌پور در 8 آبان 1344 ش / 30 اکتبر 1965 م در شهرستان مسجد سلیمان در استان خوزستان به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ خود را در شهر اهواز به پایان رساند و در 1362 ش با دریافت دیپلم اقتصاد از دبیرستان حضرت فاطمۀ زهرای این شهر، فارغ‌التحصیل شد. عالی‌پور پس از شرکت در کنکور سراسری و قبولی در رشتۀ اقتصاد نظری در دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه تهران، عازم این شهر شد. او در 1368 ش موفق به اخذ مدرک کارشناسی از این دانشگاه گردید؛ در 1380 ش مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز از مرکز مدیریت دولتی تهران و در رشتۀ مدیریت مالی کسب کرد. او در همان دهه تحصیلات خود را در مقطع دکتری در کشور سویس ادامه داد تا آنکه در 1390 ش به اخذ مدرک دکتری در رشتۀ مدیریت اقتصادی نائل آمد.
عالی‌پور در تمام این دوران و تا پیش از انتخاب به‌عنوان فرماندار شهرستان شمیران، افزون بر تحصیل، چندین مسئولیت دولتی را برعهده داشت؛ مسئولیت واحد آمار و اطلاعات تعاونی معاونتهای تولیدی و عمرانی گسترش وزارت کشور (از 1368 تا 1370 ش)، کارشناس اقتصادی وزارت تعاون (در 1370 ش)، ریاست اداره‌های تحقیقات اقتصاد کلان، و اقتصاد بازرگانی وزارت تعاون (در سالهای 1372 و 1373 ش)، مدیریت کل دفتر اقتصادی و برنامه‌ریزی و مدیریت کل آمار و اطلاعات این وزارتخانه (از 1376 تا 1380 ش)، جانشینی معاون طرح و برنامۀ وزیر تعاون، ریاست دبیرخانۀ برنامۀ سوم توسعۀ بخش تعاون، همچنین عضویت و ریاست در بسیاری از شوراها، کمیسیونها و کمیته‌های وزارت تعاون، نمایندگی معاونت گسترش وزارت کشور در شورای فرهنگی اجتماعی زنان (از 1368 تا 1370 ش)، نمایندگی وزارت تعاون در شورای فرهنگی اجتماعی زنان (از 1370 تا 1380 ش) و نمایندگی این وزارتخانه در مرکز مشارکت امور زنان ریاست جمهوری به مدت 8 سال، از عمده‌ترین مشاغل عالی‌پور در طی این دو دهه از فعالیت او به شمار می‌آید.
او در 1376 ش و در طول دورۀ ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، از سوی استانداری تهران برای همکاری در سمت فرماندار شهرستان شمیران دعوت شد؛ اما با وجود تلاشهای خاتمی مبنی بر حضور و مشارکت زنان در عرصۀ فعالیتهای اجتماعی، این مسئله مسکوت ماند. در دورۀ دوم ریاست جمهوری خاتمی، بار دیگر مسئلۀ انتخاب نخستین فرماندار زن در طول دوران حیات وزارت کشور، مطرح شد. در آن زمان، عالی‌پور که در سمت مدیر کلی اقتصادی و برنامه‌ریزی وزارت تعاون به فعالیت مشغول بود، با وجود همۀ حساسیتها در انتخاب یک زن در سمت فرماندار، به‌سبب برخورداری از سوابق طولانی مدیریتی در وزارتخانه‌های کشور و تعاون، و پس از انجام مذاکراتی با استانداری تهران و برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تأکید آنها بر حضور زنان در رده‌های بالاتر مدیریتی، برای خدمت در این سمت برگزیده شد.
بدین ترتیب، او در 16 آذر 1380 به سمت فرمانداری شهرستان شمیران که عالی‌ترین مقام اجرایی یک شهرستان است، منصوب شد. عالی‌پور به مدت 34 ماه در این سمت به فعالیت پرداخت. با توجه به اینکه شهرستان شمیران در خرداد 1355 منحل، و در شهرستان تهران ادغام شده بود، عدم استقرار برخی از اداره‌های شهرستانی مانند ادارۀ کار و امور اشتغال، منابع طبیعی، هلال احمر، صنایع دستی و واحدهای ویژۀ شهرستان شمیران، همچون ستاد امداد و نجات کوهستان و شوراهای حل اختلاف و شورای اسلامی شهرستان، در کنار ساخت‌وسازهای بی‌رویه و غیرمجاز، تصرف زمینهای منابع طبیعی و نداشتن مجمع امور صنفی و عدم وجود کمیسیون نظارت بر اصناف، ازجملۀ دشواریهایی بود که عالی‌پور در ابتدای کار خود به‌عنوان فرماندار شهرستان شمیران با آن روبه‌رو بود. او در زمان فرمانداری خود توانست بیش از 25 ستاد و شورای اجرایی را در فرمانداری شهرستان شمیران راه‌اندازی و فعال سازد.
تأسیس اداره‌های یادشده که در آن زمان ضرورت وجود آنها بیش از پیش احساس می‌شد، از دیگر اقدامات عالی‌پور در فرمانداری شمیران بود. او همچنین برای ساماندهی وضعیت بازارهای این شهرستان، به تفکیک کمیسیون نظارت بر اصناف شهرستان شمیران از شهرستان تهران پرداخت، و مجمع امور صنفی شمیران و 10 اتحادیۀ صنفی را تشکیل داد.
در دورۀ فرمانداری او واگذاری زمینهای منابع طبیعی به افراد حقیقی و حقوقی در شهرستان شمیران به‌سبب سوء استفاده از این منابع، متوقف، و کمیتۀ حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی شهرستان شمیران برای نخستین بار تشکیل شد. افزون‌براین، در این دوره به منظور اجرای مصوبۀ شورای عالی امنیت ملی دربارۀ حفاظت از سرریزهای رودخانۀ جاجرود که 33٪ آب آشامیدنی شهر تهران را تأمین می‌کند، ستاد مبارزه با ساخت‌وسازهای غیرمجاز تأسیس شد و فعالیت خود را آغاز کرد.
کمک به تأسیس 19 شورای حل اختلاف در شهرستان شمیران، تأسیس نخستین پست‌بانک روستایی کشور در روستای نیکنام‌ده شمیران، پیگیری و تصویب عملیات گازرسانی به بخشهای لواسانات و رودبار قصران، کمک به تأسیس شورای اسلامی شهرستان شمیران، تلاش برای الحاق بخشهایی از شهرداریهای مناطق 2 و 4 به شهرداری منطقۀ 1 به منظور یکپارچگی شهر تجریش، کسب مجوز تأسیس شورای آموزش و پرورش شهرستان شمیران و جداسازی آن از آموزش و پرورش استان تهران و حمایت از چاپ اطلس و کامل‌ترین نقشۀ شهرستان شمیران را می‌توان ازجملۀ مهم‌ترین اقدامات و فعالیتهای عالی‌پور به‌عنوان فرماندار شهرستان شمیران برشمرد.
عالی‌پور در آن زمان با استناد به قانون تقسیمات کشوری و با توجه به مستقل بودن شهرستان شمیران، تلاشهایی را جهت تعیین نماینده‌ای مستقل برای این شهرستان در مجلس شورای اسلامی و شورای شهر تهران انجام داد که در نهایت به انتخاب نمایندگانی از مجلس شورای شهر تهران برای رسیدگی به امور شهرستان شمیران منجر شد. او در خرداد 1383 به‌سبب وجود اختلاف‌نظرهای مدیریتی و پاره‌ای اشکالات در فرایندهای اجرایی مسئولیتهای وزارت کشور، استعفای خود را به سید محمد موسوی لاری وزیر وقت کشور، تقدیم نمود، و دو ماه بعد ــ در 12 مرداد همان سال ــ از این سمت کناره گرفت.
عالی‌پور پس از فرمانداری شهرستان شمیران نیز همچون گذشته به فعالیتهای اجرایی خود در وزارتخانه‌های دولتی ادامه داد؛ مدیریت کل دفتر برنامه‌ریزی آموزشی شوراهای اسلامی وزارت کشور، عضویت در کمیتۀ اشتغال بانوان وزارت کشور، ریاست کمیتۀ حقوقی اصلاح قانون شوراها، عضویت در کمیتۀ تدوین قانون جامع انتخابات در وزارت کشور و همچنین ریاست و عضویت در بیش از 12 شورا و کمیتۀ سازمان خصوصی‌سازی از قبیل عضویت در شورای برنامه‌ریزی آموزش، ریاست شورای محتواسازی، ریاست کمیتۀ حقوقی و عضویت در کمیسیون تحول اداری در کنار مسئولیت اصلی در این سازمان، یعنی مشاور و مدیر امور سهام و مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی، ازجملۀ مشاغل عالی‌پور در سالهای 1383 تا 1389 ش بود.
عالی‌پور پس از 20 سال فعالیت در پستهای مختلف دولتی، در مرداد 1389 بازنشسته شد. او در این مدت به دریافت نشانها و تقدیرنامه‌های متعددی از سوی مقامات بلندپایۀ دولتی نایل شده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به دریافت لوح تقدیر «مدیر نمونۀ ملی» از سوی سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت ایران در 1377 ش اشاره کرد.
تألیف دو کتاب مهندسی فرهنگ خصوصی سازی ایران (به صورت مشترک)، و مبانی فرهنگی رونق اقتصادی ایران با موضوع آموزش اقتصاد به دانش‌آموزان، و همچنین تدوین و تألیف دهها مقالۀ علمی در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی، از آثار منتشرشدۀ عالی‌پور است.

مأخذ

عالی‌پور، زهره، مصاحبه با مؤلف.

میترا آقامحمدحسنی