محمد و عبدالله، امامزادگان

نویسنده (ها) : حسن موسوی زاده

آخرین بروز رسانی : شنبه 7 تیر 1399

محمد و عبدالله، امامزادگان \ emām-zādegān mohammad va abd-ol-lāh \ ، دو امامزاده در آبادی بوجان، واقع در دهستان لواسان کوچک. بقعۀ این امامزادگان در منطقه‌ای کوهستانی و خوش‌آب‌وهوا در آبادی بوجان و در 10کیلومتری محلۀ گلندوک قرار دارد (سروقدی، 167؛ طباطبایی، 119).

نسب امامزاده محمد به موجب نوشتۀ سروقدی (همانجا) به امام موسى کاظم (ع) می‌رسد؛ اما بر اساس کتاب کنز الانساب (ص 35) امامزادگان محمد و عبدالله از فرزندان هادی بن امام سجاد (ع)‌ اند که در روستای امامه به شهادت رسیدند و سپس در بوجان به خاک سپرده شدند. با این حال، نمی‌توان به یقین نسب آنان را معین کرد.
بقعـۀ این امامزادگان بـا مساحتـی حدود 20 مـ2 در فضایی به وسعت حدود 500‘2 مـ2 بنا شده است (طباطبایی، همانجا). با توجه به قطعه سفالهای یافت‌شده در اطراف بنای این امامزادگان، به‌نظر می‌رسد بنای اصلی این بقعه متعلق به دورۀ صفویه است.
بنای بقعۀ امامزادگان محمد و عبدالله مشتمل بر دو بخش است: بخش نخست اتاقی مستطیل‌شکل است که در جهت خاوری‌ ـ باختری قرار دارد و به‌عنوان نمازخانه از آن استفاده می‌شود. بخش دوم بنا شامل مقبرۀ اصلی است که قبر امامزادگان در آن واقع شده است. مقبرۀ اصلی بنا چهارضلعی است که در هر ضلع آن طاق‌نمایی تعبیه گردیده، و در حد فاصل میان اضلاع، گوشواره‌هایی ساخته شده است که ترکیب بنا را در زیر گنبد، هشت‌ضلعی کرده است.
تمام سطوح گنبد و پشت‌بام آن با ورق گالوانیزه (شیروانی) پوشانده شده است. کف و ازارۀ مقبرۀ اصلی تا ارتفاع دو متر با سنگ مرمر سبز پوشیده، و سطوح بالاتر با گچ‌ اندود شده است. ارتفاع سنگ ازارۀ اتاق الحاقی یا نمازخانه حدود 5 / 1 متر است و کف آن با سنگ مرمر پوشانده، و سطوح بالاتر نیز با گچ اندود شده است. قوس طاق‌نماها، گوشواره‌ها و در و پنجره‌های جناغی‌شکل آن ترکیب زیبایی به بنا داده است. آجر نخودی‌رنگ، ملاط سیمان، سنگ و ملاط گچ سنتی از مصالح به کار گرفته شده در بنا و بقعۀ اصلی این امامزادگان به‌شمار می‌روند.
در فاصلۀ 20متریِ شمال خاوری امامزاده درخت چنار کهن‌سالی با 5 تنۀ قطور وجود دارد که دیرینگی آن به حدود سدۀ 11 ق / 17 م باز می‌گردد. همچنین در قسمت جنوب باختری این امامزادگان و به فاصلۀ چند متری آن، درخت تنومندی خودنمایی می‌کند که اهالی آن را تَه می‌خوانند و عمر این درخت نیز همانند چنار است.
بقعۀ امامزادگان محمد و عبدالله در مهرماه 1382 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است (پازوکی، 1 / 257- 258؛ سروقدی، همانجا).

مآخذ

پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، تهران، 1382 ش؛ سروقدی، محمدجعفر، بقاع متبرکۀ استان تهران، تهران، 1384 ش؛ طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران 100، ویژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران، تهران، 1387 ش.

حسن موسوی‌زاده