امام علی (ع)، موزه هنرهای دینی

نویسنده (ها) : حسن موسوی زاده

آخرین بروز رسانی : جمعه 15 آذر 1398

امام علی (ع)، موزۀ هنرهای دینی \ mūze-ye honarhā-ye dīnī-ye emām alī\ ، موزه‌ای در خیابان ولیعصر (ع)، روبه‌روی بزرگراه نیایش، بلوار اسفندیار واقع در منطقۀ 3 شهرداری تهران.
موزۀ هنرهای دینی امام علی (ع) در سال 1379 ش ــ که به نام امام علی (ع) نام‌گذاری شده بود ــ تأسیس، و در 1382 ش افتتاح شد و اساسنامۀ آن هم‌زمان با روز جهانی موزه در 25 اردیبهشت 1385 به تصویب ریاست سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران رسید.
همۀ فعالیتهای این موزه همان‌طور که از نام آن پیدا ست، مربوط به ویژگیها و خصوصیات امام علی و اهل بیت (ع) است. شناسایی، گردآوری، سامان‌دهی، نگهداری و معرفی آثار هنرهای تجسمی با گرایش دینی و آثار هنرمندان موحد؛ انجام پژوهشهای مربوط به هنرهای دینی و آیینی؛ فراهم‌سازی محیطی مناسب برای انجام پژوهشهای هنر دینی؛ معرفی آثار هنری از طریق برگزاری نمایشگاههای مختلف؛ گردآوری و طبقه‌بندی اطلاعات مربوط به آثار هنرهای دینی در ایران و جهان، و تماس و ارتباط با دیگر مراکز همسان به منظور فراهم‌سازی فعالیت در راستای اهداف موزه، از اهداف و برنامه‌های موزۀ امام علی (ع) به شمار می‌آید.
فضای موزۀ امام علی (ع)، 500‘2 مـ 2 مساحت دارد که مشتمل بر 3 بخش فوقانی، میانی و همکف است. مجموعۀ آثار مفاخر هنر معاصر در زمینۀ خوش‌نویسی، از جمله آثار استادان: امیرخانی، جواد حمیدی، کرمعلی شیرازی، حسین خسروجردی و حمید عجمی که به صورت دوره‌ای در معرض نمایش قرار می‌گیرد، در بخش فوقانی واقع شده است. در بخش میانی، آثاری با موضوعات هنرهای دینی، نقاشی (سنتی، قهوه‌خانه‌ای و مدرن)، گرافیک، نگارگری، خط، خوش‌نویسی و هنر چاپ به نمایش گذاشته شده است. همچنین آثار ارزندۀ استادان پیشکِسوت نقاشی قهوه‌خانه‌ای مانند حسین قوللر آقاسی، محمد مدبر، عباس بلوکی‌فر، اسماعیل جلایر و حسن اسماعیل‌زاده در این بخش واقع شده است. در طبقۀ همکف نیز نمایشگاه ادواری و مناسبتی، سالن اجتماعات و واحد اداری موزه قرار دارد. در این طبقه، اصل پردۀ کعبه که به ایران هدیه شده است، مدتی در معرض دید عموم قرار گرفت. در آمفی‌تئاتر این موزه نیز جلسه‌های عرفانی، ادبی و فرهنگی با حضور نویسندگان و شاعرانی که کارهای مذهبی انجام داده‌اند، برگزار می‌شود.
این موزه همچنین دارای کتابخانه‌ای تخصصی به وسعت 150 مـ 2 با حدود 500‘6 نسخه کتاب است. موضوعات این کتابها عبارت‌اند از: هنر دینی، اندیشۀ دینی، هنر، علوم قرآنی، وقایع پیرامون زندگانی حضرت علی (ع) و فضایل و مناقب ایشان، شرح و ترجمه‌های متعددی از نهج البلاغه و غرر الحکم و درر الکلم، شعر از شاعران معاصر و تاریخ اسلام، کتب مرجع عمومی و تخصصی، و جز آنها. این موزه دارای واحد پژوهشی نیز هست؛ پژوهش و تحقیقات در زمینۀ هنرهای دینی و برگزاری نشستهای تخصصی در راستای تحقق آرمانهای دینی، اهداف و وظایف واحد پژوهشی موزه را شامل می‌شود.
امروزه در این موزه، محلی به عنوان کارگاه مرمت در حوزه‌های زیر در نظر گرفته شده است: کمک به احیای مجدد آثار هنری و تاریخی موزه؛ ایجاد شناسنامۀ حفاظتی و مرمتی برای هر یک از آثار موزه؛ کنترل و ایجاد شرایط مناسب حفاظتی از آثار موزه؛ ارائۀ مشاوره به کارشناسان موزه جهت نمایش مطلوب آثار با شرایط موزه‌ای؛ نظارت بر شرایط ورود و خروج اشیاء موزه‌ای از نظر ضوابط حفاظتی؛ و تحقیق و بررسی دربارۀ فن‌شناسی و آسیب‌شناسی آثار موزه‌ای. از فعالیتهای صورت‌گرفته تاکنون در این کارگاه می‌توان به مرمت بیش از 15 اثر نقاشی قهوه‌خانه‌ای از آثار بزرگانی چون حسین قوللر آقاسی و محمد مدبر و 7 اثر نقاشی از هنرمندان معاصر ایران؛ آسیب‌شناسی ابتدایی بیش از 150 اثر هنری موزه؛ تهیۀ فن‌شناسی نقاشی قهوه‌خانه‌ای؛ و نگارش طرح تجهیز کارگاه مرمت موزه اشاره کرد («آشنایی با ... »، بش‌ ؛ «موزه ... »، بش‌ ؛ «دربارۀ ما»، «دربارۀ کتابخانه»، بش‌ ).

مآخذ

«آشنایی با موزۀ امام علی (ع)»، آفتاب (مل‌ )؛ «دربارۀ کتابخانه»، «دربارۀ ما»، موزۀ هنرهای دینی امام علی (ع) (مل‌ )؛ «موزۀ امام علی (ع)»، موزه‌های تهران (مل‌ )؛ نیز:

Aftab , www.aftabir.com; Allmuseums, http:/ / allmuseums.com/ emamali_museums.html; Iaram, www. iaram.ir/ sn/ home/ lang/ fa.
حسن موسوی‌زاده