ایگل

نویسنده (ها) : ناصر پازوکی طرودی

آخرین بروز رسانی : جمعه 15 آذر 1398

ایگل \ īgel\ ، از آبادیهای دهستان رودبار قصران. این آبادی در˚35 و ´54 عرض شمالی، و˚51 و ´29 طول شرقی و در ارتفاع 049‘2 متری از سطح دریا، در فاصلۀ 5/ 4 کیلومتری غرب اوشان و در سمت جنوب جادۀ ارتباطی اوشان به آهار و رودخانۀ آهار، و در دو سوی دره‌ای به‌نام تنگه‌پارو جا دارد. این دره از میانه‌های سینه‌کش شمالی قلۀ توچال آغاز می‌شود و به سمت شمال‌ شرقی امتداد یافته، به رودخانۀ آهار متصل می‌گردد.
در میان تنگه‌پارو، رودخانۀ کوچکی که حدود 2کمـ درازای آن است، به صورت دائمی جریان دارد. نام این رودخانه ویرینی است و در حقیقت آبادانی و رونق روستاهای ایگل و باغ گل وابسته به آن است. نام مناطق مختلف این رودخانه از شمال به جنوب به‌ترتیب رِزون، درۀ اسبول، گسمی‌دره، مَلک‌جاری، سرچاهون، دری‌مون، درون‌راسته، چپ‌رود و راست‌رود است. در سمت جنوب شرقی روستای ایگل، دره‌ای به‌نام ورمالک، در سمت شمال شرقی دره‌ای به نام دره‌پند، و در سمت شمال غربی درۀ لَوار واقع شده است.
در سمت شمال غربی درۀ لَوار کوه بلندی واقع است که به آن آفتاب‌کوه می‌گویند. علت این نام‌گذاری آن است که جهت قرارگیری کوه به‌گونه‌ای است که به سینه‌کش جنوبی آن پیوسته آفتاب می‌تابد و هرچه برف روی آن ببارد، در مدت یکی دو روز آب می‌شود و بدنۀ کوه ظاهر می‌گردد.
در کنار آفتاب‌کوه، کوه دیگری است که میان‌کوه نام دارد. در سمت شمال روستا و در موقعیت اتصال تنگه‌پارو و رودخانۀ آهار، مکانی وجود دارد که اهالی به آن درۀ زیارت می‌گویند، اما علت این نام‌گذاری را نمی‌دانند. برخی می‌گویند در این محل قبلاً زیارتگاهی وجود داشته که سیل آن ‌را ویران کرده است. برخی نیز وجود امامزاده در امتداد این دره در میان روستا را علت این نام‌گذاری می‌دانند.
در سمت غرب روستای ایگل کوهی به نام دون‌دره وجود دارد که یال صخره‌ای آن به سمت شرق تا میان روستا امتداد یافته است. بر بالای یال این کوه در نزدیکی روستا، سنگ یکپارچۀ بزرگی وجود دارد که به آن سنگ کیقباد می‌گویند. علت این نام‌گذاری آن‌ است که در زیر این سنگ بزرگ و در زیر یال سنگی کوه که به آن اشاره شد، آثار معماری قلعه‌ای صخره‌ای و دست‌کند وجود دارد که آن را قلعۀ کیقباد (ه‌ م) می‌خوانند.
روستای ایگل در تابستان حدود 15، و در زمستان 6 خانوار جمعیت دارد. نام خانوادگی اهالی روستای ایگل به ترتیب فراوانی شمار جمعیت و بومی بودن، کمالی، آقابیک، حسینی شکرآبی (از سادات)، چناری و قزازانی است و همگی آنان از افراد بومی روستا و یا روستاهای مجاورند.
شغل مردم روستای ایگل در گذشته کشاورزی و دامداری بود. کشت محصولات دیم نظیر نخود، عدس، ماش و لپه در این روستا بسیار رونق داشت؛ اما اکنون اهالی ثابت روستا فقط به کار باغداری و شماری نیز به دامداری اشتغال دارند. مهم‌ترین محصولات باغی این روستا گیلاس، آلبالو و گردو ست و مقدار نسبتاً فراوانی از گیلاس و مقدار اندکی از دیگر محصولات روستا به بازار عرضه می‌شود. باغهای این روستا نسبتاً گسترده و زیاد است و در نتیجه روستا رونق خوبی دارد. بااین‌حال، اکثر جوانان روستا به تهران مهاجرت کرده، و به کارهای دولتی روی آورده‌اند. آب کشاورزی مورد نیاز مردم این روستا از رودخانۀ آهار و رودخانۀ ویرینی که در دره‌پارو جریان دارد، تأمین می‌گردد. آب آشامیدنی مردم نیز از چشمۀ آب‌دره که از دامنۀ شمالی قلۀ توچال سرچشمه می‌گیرد، فراهم می‌شود. بالاتر از چشمۀ آب‌دره مناطقی به نام آفتاب‌دیم و لش‌اِستونک وجود دارد که آنها نیز آبهای گوارایی دارند.
روستای ایگل دارای مدرسۀ ابتداییِ دایر است. مردم این روستا در طول جنگ عراق با ایران 4 تن شهید به میهن تقدیم کردند.
بافت قدیم و تاریخی و ساختمانهای دارای قدمت روستای ایگل نظیر مسجد، حسینیه، حمام و خانه‌های قدیمی از دهۀ 1360 ش به این سو به‌کلی تخریب و نوسازی شده‌ است. تنها چند خانۀ نیمه‌ویرانه که قدمت بیش از 100 سال دارند، در روستا باقی مانده است که قابلیت حفظ و نگهداری ندارند.
در مرکز روستای ایگل بنای نوسازی وجود دارد که بسیار ساده و فاقد هرگونه ویژگی خاص هنری یا معماری است و داخل آن نیز ضریحی فلزی نصب کرده‌اند. این محل در 5 سال اخیر تجدید بنا شده است. اهالی این مکان را محل دفن امامزاده‌ای به‌ نام علی‌اکبر می‌دانند، اما سند یا شجره‌نامه‌ای برای آن ندارند. بااین‌همه، اعتقاد راسخی به آن داشته، معتقدند که حوایج همه را برآورده می‌کند.
تنها اثر تاریخی ـ فرهنگی روستای ایگل قلعۀ کیقباد است. این اثر در مهرماه 1382 با شمارۀ 391‘10 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. مردم روستای ایگل داستانهای عجیبی از طول و عرض این قلعه نقل می‌کنند که باورکردنِ آنها مشکل است. آنان نسبت به این قلعه حساسیت بسیار زیادی دارند و برای آنکه مراجعان فراوان به‌خصوص حفاران قاچاق قلعه را تخریب نکنند یا برای بازدید آن مزاحم مردم روستا نشوند، راه ورودی آن ‌را مسدود کرده‌اند. بعضی از اهالی نیز معتقدند علاوه بر راهی که آن‌ را مسدود کرده‌اند، راههای دیگری نیز وجود دارد که از آن طریق می‌توان وارد قلعه شد، اما آنها نیز فعلاً بسته است.

ناصر پازوکی طرودی