توچال، مجموعه تفریحی ـ ورزشی

نویسنده (ها) : سیما صفری

آخرین بروز رسانی : سه شنبه 19 آذر 1398

توچال، مجموعۀ تفریحی ـ ورزشی \ majmūʾe-ye tafrīhī-varzešī-ye towčāl\ ، مجموعه‌ای واقع در دامنۀ جنوبی کوههای شمال تهران در انتهای خیابان ولنجک.
ساخت تله‌کابین توچال در 1353 ش/ 1974 م، توسط «شرکت تله‌کابین توچال» با عضویت بهمن باتمانقلیچ و 24 تن دیگر از سهام‌داران آغاز شد و در 1355 ش به پایان رسید و بهره‌برداری از آن شروع شد. هرچند این تجهیزات بیشتر برای استفادۀ اسکی‌بازان و گردشگران ساخته شده است، در بسیاری از موارد، کوهنوردان به منظور صرفه‌جویی در زمان برای رسیدن به کلبه‌ها و پناهگاههای بین راه و در مواردی برای رسیدن به قلۀ توچال از آن استفاده می‌کنند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این مجموعه توسط دولت مصادره شد و در اختیار سازمان سیاحتی و مراکز تفریحی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی قرار گرفت و از آن زمان تاکنون، با نام شرکت تله‌کابین توچال زیر نظر بنیاد مستضعفان فعالیت می‌کند. ورودی این مجموعه از انتهای خیابان ولنجک است و بخشهای مختلف آن عبارت‌اند از: پیست اسکی، تله‌کابین، هتل، رستورانهای متنوع، پارکینگ اختصاصی، ساختمان اداری، تاکسی‌سرویس، غرفۀ لوازم ورزشی، بانجی جامپینگ، و باشگاههای تنیس، پینت‌بال، تیروکمان، و مسیر اختصاصی پیاده‌روی و کوهنوردی.
پیست اسکیِ مجموعۀ توچالْ بین‌المللی، و دارای دو خط تله‌سی‌یژ و یک خط تله‌اسکی است. مسیر آمدوشد تا پیست کاملاً ایمن و مناسب، و به هتل توچال نیز نزدیک است؛ همچنین علاقه‌مندان می‌توانند در زمستانها از مدرسۀ اسکی و مربیان مجرب آن بهره گیرند.
خطوط تله‌کابین توچال دارای این مشخصات است: خط 1، با طول 500‘1 متر از ایستگاه اول در ارتفاع 900‘1 متری تا ایستگاه دوم در ارتفاع 480‘2 متری امتداد دارد و طی این مسیر 6 دقیقه و 15 ثانیه به طول می‌انجامد. خط 2، با طول 985‘2 متر از ایستگاه سوم در ارتفاع 480‘2 متری آغاز می‌شود و تا ایستگاه پنجم در ارتفاع 910‘2 متری ادامه می‌یابد؛ طی این مسیر 12 دقیقه و 24 ثانیه طول می‌کشد. خط 3، با طول 935‘2 متر از ایستگاه ششم در ارتفاع 910‘2متری تا ایستگاه هفتم در ارتفاع 680‘ 3متری امتداد دارد که مدت زمان لازم برای طی آن، حدود 12 دقیقه و 14 ثانیه است. میانگین سرعت معمول برای رسیدن از یک ایستگاه به ایستگاه بعدی در تمام مسیر تله‌کابین 4 متر بر ثانیه است.
این مجموعه دارای چندین رستوران و کافی‌شاپ و کافه‌های بین‌راهی است که از نخستین ساعتهای صبح تا نیمه‌شب به ارائۀ خدمات به مشتریان مشغول‌اند؛ بعضی از رستورانها نیز مطابق با ساعتهای کار باشگاههای توچال کار می‌کنند.
از دیگر امکانات این مجموعه، پارکینگ بزرگ آن پس از درِ ورودی با ظرفیت پذیرش بیش از 000‘1 خودرو ست. باشگاه تنیس توچال با 5 زمین استاندارد در 1381 ش تأسیس شد و هم‌اکنون، با مربیان مجرب در رده‌های سنی مختلف، و در دو بخش آموزشی و حرفه‌ای برای آقایان و بانوان در حال فعالیت است.
باشگـاه پینت‌بال نیز با 500‘1 مـ2 وسعت از دیگر امکانات تفریحی این مجموعه است که در مسیر جادۀ اختصاصی پیاده‌روی قرار دارد و تجهیزات آن استاندارد است. همچنین از 1382 ش، باشگاه تیروکمان به مسـاحت 000‘2 مـ2 در فضایی مناسب، به ارائۀ خدمات بـه رده‌های سنـی مختلف مشغول است. باشگاه بانجی ـ جامپینگ توچال نیز که نخستینِ این نوع باشگاه در ایران به شمار می‌آید، دارای یک سکوی 40متری پرش است؛ همچنین در این مجموعه یک پیست اسکیت وجود دارد.
مرتفع‌ترین بخش مجموعۀ توچال، هتل توچال است که در ارتفاع 545‘ 3متری از سطح دریا واقع شده، و از این لحاظ، مرتفع‌ترین هتل کوهستانی دنیا ست. این هتل در 1380 ش با هزینه‌ای حدود 3 میلیارد تومان، با زیربنایی به مساحت 430‘2 مـ2 در محلی مجاور آخرین ایستگاه تله‌اسکی و در محوطۀ تقریباً گود و چاله‌مانند پشت قلۀ توچال احداث شد. قله‌های توچال و شاه‌نشین مشرف به این هتل‌اند و فاصلۀ آن تا گردنۀ شهرستانک مسیری کوتاه و مسطح است که در زمستانها، از برف پوشیده می‌شود و این برف تا اوایل تابستان باقی می‌ماند.
هتل دارای ساختمانی دوطبقه و 30 اتاق است که شامل یک اتاق ویژه، 4 سوئیت، 19 اتاق دونفره و 6 اتاق یک‌نفره است. این هتل به رستورانی مجلل و لابی‌ای با منظره‌ای رو به پیست اسکی مجهز است و دارای امکانات ورزشی و تفریحی نظیر میز پینگ‌پنگ، بیلیارد و بازیهای رایانه‌ای است. افزون‌برآن، کادر مجرب پزشکی نیز در آن مستقر است.

کارکنان مجموعه حدود 160 تن‌اند که شامل کارمندان اداری و کارکنـان تلـه‌کابیـن می‌شـوند و در بخشهـای مختلف به کار مشغول‌اند.
هر هفته قبل از بهره‌برداری از خطوط تله‌کابین و پذیرش مسافر، همۀ موارد فنی توسط سیستم تعمیرات و نگهداریِ برنامه‌ریزی‌شده، کنترل، و پس از آن دستور بهره‌برداری صادر می‌شود. در طول زمان بهره‌برداری از تله‌کابین، مسئول کنترل خطوط، همواره مشغول بررسی و نظارت بر چگونگی عملکرد فنی خطوط است.
افزون بر همۀ اینها، در ابتدای محوطۀ مجموعۀ توچال، پس از پارکینگ، مسیری برای پیاده‌روی و کوهنوردی به طول 2 کمـ در نظر گرفته شده است که از پارکینگ آغاز، و به ایستگاه 1 منتهی می‌شود. مسیر کوهنوردی نیز از ایستگاه 1 شروع می‌شود و تا قلۀ توچال ادامه می‌یابد که در طول مسیر می‌توان از امکاناتی همچون رستوران، نمازخانه، پناهگاه، ایستگاههای امدادی و سرویسهای بهداشتی استفاده کرد.
طرح توسعۀ مجموعۀ تله‌کابین توچال و پیست اسکی که از 1385 ش آغاز شده، شامل گسترش خطوط تله‌کابین تا شهرستانک و همچنین، احداث مسجدی در محوطۀ ایستگاه 1 و افزایش امکانات خاص رفاهی در همۀ مسیرها ست.

مآخذ

اصفهانی، مرتضى (مدیرعامل شرکت تله‌کابین توچال)، مصاحبه با مؤلف؛ حسینی الهاشمی، هومن (مسئول روابط عمومی شرکت تله‌کابین توچال)، مصاحبه با مؤلف؛ روابط عمومی فدراسیون اسکی جمهوری اسلامی ایران، مصاحبه با مؤلف.

سیما صفری