جوزستان

نویسنده (ها) : امیرحسین فاطمی

آخرین بروز رسانی : چهارشنبه 20 آذر 1398

جوزستان \ jowzestān\ ، یا جوستان، در گذشته نام زمینهای پایین‌دست روستای جماران، امروزه نام محله‌ای در شمال شهر تهران.
دربارۀ سبب نام‌گذاری این زمینها بدین نامها دو روایت در میان اهالی قدیمی جماران وجود دارد. بنا به گفتۀ برخی از آنان، چون در زمینهای پایین‌دست جماران، درختان گردو کاشته بودند، این زمینها به جوزستان معروف شده بود؛ اما برخی دیگر می‌گویند، این زمینها در اصطلاح محلی لوارِ جماران (زمینهای کشاورزی جماران) بوده است و چون در آنجا بیشتر جو کاشته می‌شده، این زمینها را جوستان می‌خوانده‌اند.
این زمینها بسیار حاصلخیز بوده، و در آن انواع میوه‌های درختی و جالیزی و غلات به عمل می‌آمده است و در میان مردم شمیران به ورامین کوچک معروف بوده است. مردم جماران چهارپایان خود از قبیل گاو، گوسفند و الاغ را در کنار باغها و کشتزارهای خود در جوزستان نگهداری می‌کردند. در آن زمانها، زمینهای جوزستان توسط چندین رشته قنات و چشمه آبیاری می‌شد.
در دورۀ رضا شاه، احداث جاده‌ای که از تجریش به کاخ صاحبقرانیه می‌رسید، موجب شد تا بخشی از باغها و کشتزارهای جوزستان تخریب گردد. از آن جمله باغی بـزرگ واقـع در غرب اراضی جوزستـان ــ در حـدود سه‌راهی عمار یاسر کنونی ــ وجود داشت که با احداث این جاده، دو نیم شد و از آن پس به نام «باغ دوقلو» معروف گشت.
همچنین این جاده دسترسی به اراضی جوزستان را آسان‌تر ساخت و به سبب داشتن باغها و کشتزارهای سبز و چشمه‌ها و جویبارهای فراوان مورد توجه مردم تهران قرارگرفت و کم‌کم باغها و کشتزارها جای خود را به خانه‌های ییلاقی تهرانیان دادند و امروزه دیگر اثری از آن همه باغ و کشتزار نیست و جوزستان به محله‌ای مسکونی و اعیان‌نشین بدل شده است.
محلۀ جوزستان کنونی از شمال به جماران، از غرب به خیابان عمار یاسر، از جنوب به فرمانیه، و از شرق به کامرانیه منتهی می‌شود. همچنین در این محله بوستانی با نام «مهر» با مساحت 000‘12مـ2 وجود دارد که دارای زمین فوتبال و والیبال است. مسجد جامع مهدیۀ جوزستان، دفتر امام جمعۀ شهرستان شمیرانات، پمپ بنزین و ایستگاه اتوبوسی به نام جوستان، از مکانهای موجود در این محله است.

مآخذ

سالمی، محمدحسن (از کسبۀ محلۀ جوستان)، گفت‌وگو با مؤلف؛ گرجی، اسماعیل (از اهالی محلۀ نیاوران)، گفت‌وگو با مؤلف.

امیرحسین فاطمی