حسینیه ارشاد، کتابخانه

نویسنده (ها) : شیوا جعفری

آخرین بروز رسانی : پنج شنبه 21 آذر 1398

حسینیۀ ارشاد، کتابخانه \ ketāb-xāne-ye hoseyniy(yy)e-ye eršād\ ، کتابخانه‌ای عمومی در مجموعۀ حسینیۀ ارشاد واقع در خیابان دکتر شریعتی، در منطقۀ 3 شهرداری تهران.
کتابخانۀ حسینیۀ ارشاد در 1360 ش، آغاز به کار کرد و به صورت غیرانتفاعی و زیرنظر هیئت امنا اداره می‌شود. این کتابخانه در ابتدای تأسیس، حـدود 400 مـ2 مساحت، و حدود 000‘4 جلد کتاب داشت و تالار آن به نام دکتر علی شریعتی نام‌گذاری شد. بعدها این کتابخانه گسترده‌تـر شد و مساحت آن به حدود 770‘1 مـ2 افزایش یافت و شمار کتابهای آن امروزه (1388 ش) به بیش از 130 هزار جلد می‌رسد («کتابخانه ... »، بش‌ ؛ امیر قاسم‌خانی و ... ).
در قسمت شرقی مجموعۀ حسینیۀ ارشاد، ساختمانی برای کتابخانه در دست ساخت است. این ساختمان که قرار است در 7 طبقه ساخته شود، دارای دو طبقه پارکینگ، 4 طبقه تالار قرائت و مخزن کتاب، و یک طبقه آمفی‌تئاتر خواهد بود. مساحت کتابخانۀ در دست احداث حدود 700‘ 11 مـ2 خواهد بود و با مجموعۀ دبیرخانۀ حسینیه که بعدها به کتابخانه تعلق خواهد گرفت، مساحت آن به بیش از حدود 000‘ 15 مـ2 افزایش خواهد یافت که 000‘ 7 مـ2 برای تالار قرائت و مخزن کتاب در نظر گرفته شده است.
معماری ساختمان جدید کتابخانه هماهنگ با معماری مجموعۀ حسینیه خواهد بود، اما با توجه به کاربری آن، تلاش بر این است که منطبق با اصول معماری خاص کتابخانه‌های استاندارد باشد. با بهره‌برداری از این ساختمان، محل فعلی کتابخانه، به مخزن بدل خواهد شد («کتابخانه»، بش‌ ؛ امیرقاسم‌خانی).
مخزن کتابخانۀ حسینیۀ ارشاد قفسۀ بسته است و برای طبقه‌بندی کتابها از سیستم کدگذاری دیویی استفاده شده است. اعضای کتابخانه افزون بر استفاده از برگه‌دانها، می‌توانند از نرم‌افزارهای رایانه‌ای برای جست‌وجو و بازیابی منابع مورد نظر خود استفاده کنند («کتابخانه»، بش‌ ‌؛ «خبرگزاری ... »، بش‌ ‌).
از جملۀ بخشهای مهم این کتابخانه بخش کتابهای مرجع است. این بخش که دارای سیستم قفسۀ باز است، میان سالهای 1373-1374 ش آغاز به کار کرد. در 1383 ش بخش کتابهای نفیس با 551 جلد کتاب به بخش کتابهای مرجع افزوده شد که میان آنها کتابهای نسخۀ خطی و چاپ سنگی نیز وجود دارد؛ همچنین در این بخش مجموعۀ کامل کتابهای شریعتی، مطهری و کاتوزیان نگهداری می‌شود.
بخش نشریات یکی دیگر از بخشهای کتابخانه است که در 1359 ش با 25 عنوان نشریه کار خود را آغاز کرد. در بخش نشریات سعی برآن است تا با گردآوری نشریات قدیمی و آرشیوکردن آنها، امکان دسترسی به منابع ارزشمند، برای مراجعان فراهم گردد. تاریخ قدیمی‌ترین نشریه مربوط به نشریۀ کاوه است که در 1916 م/ 1334 ق در برلن به چاپ می‌رسیده است. از مهم‌ترین نشریه‌های قدیمی کتابخانه می‌توان به امید (1312 ش)، ارمغان (1316 ش)، اطلاعات هفتگی (1319 ش)، روزنامۀ اطلاعات (1320 ش)، کیهان (1321 ش)، مجلۀ خواندنیها (1322 ش) و جز آنها اشاره کرد.
بخش نابینایان یکی دیگر از بخشهای کتابخانه است که از 1372 ش، با هدف ارائۀ خدمات ویژه به نابینایان راه‌اندازی شده است. در این بخش منابع به صورت کتاب گویا (گوینده آن را خوانده و ضبط می‌کند) حدود 325 جلد و همچنین به صورت نوشته با خط بریل حدود 160 کتاب در اختیار مراجعان قرار می‌گیرد. این بخش از کتابخانه امکانات ارائۀ خدمات به تمامی نقاط ایران از طریق پست را دارد.
بخشهای پذیرش، کودکان و نوجوانان، امانت، اینترنت، فنی و مجموعه‌سازی از دیگر بخشهای کتابخانه است («کتابخانه»، بش‌ ؛ «دائرة‌المعارف ... »، بش‌ ‌؛ امیرقاسم‌خانی).

مآخذ

امیرقاسم‌خانی، پریسا و مریم بدری (کتابداران کتابخانۀ حسینیۀ ارشاد)، گفت‌وگو با مؤلف؛ «خبرگزاری کتاب ایران» (مل‌ )؛ «دائرة‌المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی» (مل‌ )؛ «کتابخانۀ عمومی حسینیۀ ارشاد» (مل‌ ‌)؛ نیز:

H-ershad, www. h-ershad-pl. com / publication. Php (acc. Apr. 9, 2009); Ibna, www. ibna. ir / prtfvtd0. w6d0yagiiw. html, (acc. Apr. 9, 2009); Portal. Nlai, http: / / portal. nlai. ir (acc.Apr.19,2009).
شیوا جعفری