نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 1735
موضوع: زنان نمونه تاريخ
تاريخ پخش: 31/06/86
بسم الله الرحمن الرحيم
«الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي»
بينندهها در تلويزيون بحث را رمضان 86 ميبينند. زمان پخش مصادف است با دهم رمضان سالروز رحلت حضرت خديجه وشهادت آيت الله صدوقي، اين عالم بزرگوار از مدرسين بزرگ قم واز بازوان امام وانقلاب، امام جمعه يزد، نماينده حضرت امام در روز دهم شهيد شدند. خداوند روحشان را با پيامبر محشور نمايد. همچنين شهيد محراب آيت الله مدني، آيت الله دستغيب، آيت الله اشرفي، وآيت الله طباطبايي و همه شهداي محراب وشهداي جبهه وجنگ. قبل از شروع جلسه قرائت حمد براي تمام کساني که به گردن ما حق دارند داشته باشيم. خدايا ما را نسبت به خون شهدا، انبيا، اوصيا ومراجع تقليد نياکان ومربيان وخدمات وزحمات آنها خائن قرار ندهد. وپاسدار آن زحمات وخونها قرار بدهد.
بحث راجع به درسهايي از قرآن است وآيهاي را انتخاب کرديم که با حضرت خديجه هم تناسب داشته باشد. در سوره تحريم ميفرمايد: («وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ…») (تحريم/11) زن نمونه الگوي زنان. خوب بعضي از کلمات اين آيه از سوره تحريم رابلد هستيد به طور مثال، ضرب الله مثلا يعني خدا مثالي زده ونمونهاي براي ما نقل کرده. للذين امنوا يعني براي مردان وزنان با ايمان.
1- همسر فرعون، الگوي مردان و زنان با ايمان
نمونهاي براي مردان وزنان باايمان. نمونه چه کسي است؟ امراه فرعون، همسر فرعون. ميفرمايد همه از همسر فرعون ياد بگيريد يعني مرد وزن امامشان اين خانم است. نمي گويد ضرب الله مثلا للاتي، اگر چنين بود يعني اين زن نمونه زنهاست ميگويد اين زن نمونه زنها ومردهاست يعني چه زن وچه مرد از اين خانم يادبگيريد. خوب مگر همسر فرعون چه کار کرده بود. («إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ») (تحريم/11) اين خانم گفت:خدايا من را ببر کنار خودت. («وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ») (تحريم/11) من را از فرعون نجات بده نه کاخ، نه باغ، نه طلا، ونه رفاهش را نميخواهم. عملکرد فرعون خوب نيست ومن را از قوم ظالم نجات بده.
درسهايي که از اين آيه ميگيريم:انسان را چه چيزي ميسازد بعضيها ميگويند اقتصاد آدم را ميسازه يعني اگر ميخواهيد ببينيد چطور فکر ميکنند ببينيد سر چه سفرهاي نشسته، اگر توي کوخ نشسته فکرش کوخي است اما اگر توي کاخ نشسته فکرش هم کاخي است. يعني تفکر انسان به شکم و اقتصاد است. عدهاي معتقدند اينطور نيست زن فرعون در کاخ زندگي ميکرد ولي تفکرش کاخي نبود واين يک اصله. درسهايي که ميگيريم: 1- انسان ميتواند بر محيط غالب شود. افراد شل جور ديگري هستند مثلا تا به يک مهماني ميروند تحت تاثير محيطاند اگر آنجا مبلمان باشد وقتي برمي گرده خانه زندگي را بهم ميريزد و وقتي مرد اين رفتار را ميبيند در خانه بداخلاق ميشود.
2- قالب پذيري يا قالب شکني؟
دو جور آدم داريم قالب پذير وقالب شکن. قالب پذير کساني هستند که معتقدند خواهي نشوي رسوا همرنگ جماعت شو يعني هر طور که ديگران هستند باشد وقتي همه نشستند خجالت ميکشد نماز بخواند. اما ما هزاران جوان مثل دختر 12 ساله که پدر ومادرشان مريض هستند يا مسافر هستند ونمي توانند روزه بگيرند اما دختر براي سحر بلند ميشه وسحري ميخورد، محيط خانه را عوض ميکند. يک بار جناب دکتر حداد عادل (که الان رئيس مجلس هستند) درآموزش وپرورش گفته بودند دخترها و پسرها اگر تنهايي در منزل روزه ميگيرند ماجراي سحري خوردنشون را بنويسند. ممکن است کسي در منزل بخاطر عذر نتواند روزه بگيرد او ميخواهد تابع خانواده نباشد. نامه هاي زيادي رسيد ايشان هم انتخاب کردند و يک کتابي نوشت اسم کتاب را هم گذاشتند «سحر خيزان تنها» يعني کساني که در خانه تنهايي روزه گرفتند. دنبال اين حرکت من فکر کردم ما هم براي نماز همين کار انجام بدهيم براي دخترها وپسر نوشتيم که شيرين ترين نمازي که خواندند براي ما نقل کنند نامه هاي زيادي آمد شايد چندين گوني يا يک وانت. عدهاي مدتها اين نامهها را خواندند در نامهها چندين نامه بود که خيلي قشنگ بود قابل سناريو شدن، انسان اگر تصميم داشته باشد اراده بر هر چيزي غالب است. شما زمستانها چکار ميکنيد؟ همه جا هوا سرده اما شما اراده ميکنيد وبا لباس ضخيم در مقابل سرما ميايستيد جادهها که سر ميخورند رانندهها چه ميکنند؟ لاستيک يخ شکن ميبندند. يعني انسان نميتواند بگويد حالا که سرماست من هم سرما ميخورم چطور در تابستان نميگوييم خواهي نشوي رسوا با تابستان هماهنگ شو برو وسط خيابان تا خيس عرق شوي. هوا داغ است اما شما خودت را با يک وسيله خنک ميکني، هوا که سرده لباس ضخيم ميپوشيد. در مسائل فکري هم همينطور است اگر ديديد کسي از اقوام مثل دختر دايي يا پسر خاله سيگار ميکشند پس من هم بکشم؟ اصلا قدرت انسان اين جا پيدا ميشود که حر در سپاه يزيد بود و حسيني شد اين مهم است. زينب کبري در مقابل تمام خفقاني که ايجاد کرده بودند رژيم بني اميه را رسوا کرد هنر شما اين است که با راههاي غلط مخالفت کنيد.
3- حفظ ميراث و سنت هاي نيکوي گذشتگان
بله، اگر راه درست بود ما قالب پذير هم هستيم مدام که نبايد قالب شکن باشيم. اميرالمومنين به استاندار فرمود که راههاي خوب نياکان را حفظ کن (همين ميراث فرهنگي) يک کار خوبي پدران ما کردند ما هم انجام ميدهيم، پس مابايد کارهاي خوب پدرانمان را حفظ کنيم وبپذيريم. يعني قالب پذير باشيم بايد کارهاي بد را چه از پدران وچه خودمان بشکنيم يعني قالب شکني. سوال، انسان بايد قالب شکن باشد يا قالب پذير؟ هردو، قالب هاي خوب را بپذيرد حتي اگر به او بگويند امل يا مرتجع. ايراني از قديم حجاب داشته وحجابش هم کامل بوده است با متلک نبايد از دور برويم هم بايد قالب هاي خوب رابپذيريم، هم بايد قالب هاي بد را با شهامت بشکنيم. دو آيه بخوانم، فبهداهم اقتده يعنياي پيامبر به پيامبر پيش اقتدا کن يعني را انبيا را برو. يکي هم قالب شکن باش، آيه قالب شکن، («وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا») (فرقان/ 74) خدايا مرا امام قرا بده يعني ديگران از ما ياد بگيرند در جبهه ميگفتند خط شکن من يک راهي را تاسيس کنم وديگران پشت من بيايند. يک زن يا يک دخترمي توانند امام باشد نه امام معصوم يا رهبر انقلاب يعني ميتواند يک راه حقي را برود وهمه اعضاي خانواده را تحت تاثير قرار بدهد. يعني قالب شکن. درس اول اينکه انسان ميتواند بر محيط غالب بشود، همسر فرعون به محيط کاخ وباغ وطلا غالب شد.
2- سکوت و خفقان را بشکنيم. همسر فرعون سکوت خفقان را شکست. گاهي هم بايد انسان جايي که حرف چرت وپرت ميشنود بايد بگويد حرف شما غلط است ممکن است همه بترسند اما من نميترسم حرف وراه شما غلط است، حرف شما منطقي نيست گاهي کسي در جايي حرفهايي ميزند، حالا هر جايي، ولي شما ميبينيد که دارد سليقه شخصي اش را ميگويد نبايد زير بار حرفش رفت. مگر اينکه کسي که باسوادتراز شماست بيايد شما 5دقيقه حرف بزني او هم 5دقيقه جوابت را بدهد ما هم 5دقيقه گوش ميدهيم هرکدام را تشخيص داديم ميپذيريم. اينکه شما سر کلاس يک حرفهايي ميزنيد که يک اسلام شناس نيست که جواب بدهد.
يک خاطره دارم که براتون نقل ميکنم: اول انقلاب بود سالهاي اول-دوم انقلاب يکي از منحرفين در يکي از دبيرستانها جوانها را جمع کرده بودو صحبت ميکرد تا من وارد شدم گفت حکومت آخوندي خفقان است گفتم بچهها خفقان نيست من نيامدم بگويم ايشان حرف نزند هر چه ميخواهد بگويد من ميخواهم يکي از مستمعين باشم اين خفقان است. شما بگيد من هم با بچهها حرفهاي شما را گوش ميدهم بچهها چيزي نگوييدهمه حرفهاي ايشان را گوش بدهيد منتها ساعت بگذاريد 10دقيقه ايشان هرچي خواست بگويد بعد که حرفهايش تمام شد بنده هم جواب ايشان را ميدهم شما دوتا 10 دقيقه گوش کنيد بعد هرکدام را که خواستيد انتخاب کنيد اين خفقان است يا آزادي؟ خفقان اين است که بروي سر کلاسي که اسلام شناس ندارد ادعاي روشنفکري کني
4- نقش زنان در حمايت از حضرت موسي
«ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا» خدا مثل زده است براي مومنين، همسر فرعون را گفت از اين زن ياد بگيريد زن فرعون صبور بود وشهيد شد بالاخره فرعون زنش را کشت ولي او دست از مکتبش برنداشت خوب، حامي رهبر بود رهبر زمانش حضرت موسي بود وبا اينکه در کاخ بود حامي حضرت موسي بود. تمام زنهاي الگو، حامي رهبر زمان خود بودند. مادر وخواهر حضرت موسي حامي ايشان بودند. حضرت موسي را پنج زن حفظ کرد نقش زن(حالا که به مناسبت رحلت حضرت خديجه) خيلي مهم است حضرت موسي را پنج زن حفظ کرد مادرش، خواهرش، زن فرعون، همسرش. حامي رهبر زمان خودش بود بلند همت بود. ميگفت: رب ابن لي عندک… يعني خدايا من ميخواهم پهلوي تو باشم گاهي وقتها افراد همتشان کوتاه است بطور مثال ميگويد خدايا من در کنکور قبول بشوم يعني آخرين درجه اش قبولي در کنکور است. اينها خوب است اما آخرين هدف نيست دعا ميکنيد دعاي بزرگ بکنيد. چون ماه رمضان ماه دعاست يک دعا از اميرالمومنين داريم:خدايا آن چه خوبان تاريخ گذشته از تو خواستهاند ورفتند و آنچه خوباني که زندهاند واز تو ميخواهند وآنچه خوباني که هنوز به دنيا نيامدهاند وبعد از تو ميخواهند را به من بده. دعا که ميکنيد براي همه دعا کنيدحتي کساني که به شما ظلم کردهاند از خدا بخواهيد که او را ببخشد. دعا که ميکنيد اينطور دعا کنيد.
5- نقش خديجه در حمايت از پيامبر اسلام
خدايا من خودت را ميخواهم خيلي مهم است اين بحث زن فرعون باشد قدري راجع به خديجه صحبت کنيم. خديجه که بود؟ خديجه زني بود بسيار شريف از فاميل هاي مهم بود پدر ومادر واجدادش ريشه دار بودند در جزيره العرب بنام آقا و بزرگوار معروف بودند و يکي از چهار زني که الگوي تاريخ بشريت است. اول کسي که ايمان آورد، زخم زبان ميشنيد تحمل ميکرد مال کثيري را داد خود خديجه عاشق پيامبر بود خواستگارهاي زيادي داشت قبول نکرد حتي وقتي صحبت ازدواج شد ابولهب متلک گفت گفت يک دختر پول دار که همسر مرد فقير نميشود آخر پيامبر هم فقير بود هم يتيم خديجه مال التجاره ميفرستادشام يک بار مال التجاره اش را داد پيامبر ايشان رفت و درآمد آورد و بعد به عمويش گفت که نماينده خديجه بوده رفته واموالش را فروخته و آورده. با عمويش ابوطالب که پدر حضرت علي بود رفت خانه خديجه که مزد پيامبر را بگيرد خديجه گفت سود را بدم ميخواهي چه کار بکنيد؟ گفت ميخواهم دامادش کنم. گفت خودم زنش ميشوم گفت آخر ايشان هيچ پولي ندارد گفت مهريه اش را هم خودم ميدهم من کمالاتي در ايشان ديدم. چون خديجه يکي دو نفر را با ايشان فرستاد (آخر گزينش ما توي پارک است) چند نفر را فرستاد گفت با پيامبر از مکه به شام بروند در سفر آدم همديگر را بهتر ميشناسد برو وخصوصيات پيامبر را براي ما بگو. آنها هم خاطراتي از پيامبر نقل کردند که خديجه عاشق شد خيلي از مردم با خديجه قهر کردند حتي وقت زايمان حضرت زهرا همه زنها اعتصاب کردند گفتند هيچ کس با خديجه نباشد تا تنها بماند تا غربت بکشدش. مقاومت کرد وقتي زن پيامبر شد (بعضي زنها وقتي پول دارند يا با کمالات هستند وبه روي خودشان نميآورند بعضي منت ميگذارند) تمام اسناد را آورد گفت يارسول الله تمام اموال من مال تو خودم هم کنيزت فقط روز قيامت من را شفاعت کن. وقتي هم خديجه دهم ماه رمضان از دنيا رفت هيچ نداشت به حضرت گفت ميخواهم عبايي که دوشت بوددر زمان نازل شدن جبرئيل را به عنوان کفن من قرار بدي. آن قدر مقام داشت که بعد از برگشتن پيامبر از معراج جبرئيل ميفرمود سلام من را به خديجه برسان خدا به خديجه سلام ميرساند. خديجه کسي است که امامان به او افتخار ميکردند امام زين العابدين در مسجد شام فرمود «اناابن الخديجه الکبري». امام زمان افتخار ميکند به خديجه امامان به ايشان افتخار ميکنند. ما که به امام حسين سلام ميدهيم ميگوييم «السلام عليک يا اباعبدالله وابن خديجه الکبري». حسين جان مادربزرگت خديجه بوده است. پول گولش نزد خواستگارهاي متعدد گولش نزد اينکه من در خانواده شريفي هستم پيامبر يتيم و گمنام است گولش نزد. اينها درس است تاريخ نيست. چقدر دختراني داريم که اينطور ميتوانند زندگي کنند آن وقت چقدر مال برکت داشت بخشي از پيشرفت اسلام بخاطر اموال خديخه بود يک زمان همه مشرکين پيغمبر را در محاصره گذاشتند و گفتند کسي به اينها نه چيزي بفروشد نه چيزي از اينها بخرد. در محاصره اقتصادي اموال خديجه بود که مدتهاي طولاني مسلمانان را اداره ميکرد يک بار سنگ زده بودند به صورت پيغمبر از صورت ايشان خون ميآمد چنان جاي خونها را ميبوسيد وچنان به ايشان دلداري ميداد. اول کسي که به پيغمبر ايمان آورد در بين زنها خديجه بود تنها ميايستاد واقتدا ميکرد نماز جماعت سه نفري علي ابن ابيطالب، خديجه وپيامبر هم پيش نماز.
6- جايگاه حضرت خديجه در ميان همسران پيامبر
دائما پيامبر از خديجه ياد ميکردند وگاهي براي خديجه گريه ميکرد. عايشه ميگويد هر وقت ميخواستيم خودمان را پهلوي پيامبر محبوب کنيم از خديجه تعريف ميکرديم يک روز عايشه گفت:خيلي از پيامبر ياد ميکنيد ما که از او بهتر هستيم. پيامبر گفت تو از او بهتري؟ هيچ کس به درجه خديجه نميرسد زماني به من ايمان آورد که همه شما کافر بوديد زماني به من ياري کرد که همه عليه من اعتصاب کرده بودند يک روز پير زني آمد خانه پيغمبر، پيامبر به او خيلي احترام کردند مردم گفتند يا رسول الله چه کسي بود فرمود از دوستان خديجه بود. شب عروسي حضرت زهرا(س) پيامبر فرمود همه برويد بيرون همه رفتند جز يک خانم که نميرفت پيامبر فرمود همه خانم همه بروند بيرون گفت اجازه بدهيد من باشم گفت نه همه بروند بيرون گفت من مامورم که باشم گفت از جانب چه کسي ماموري گفت وقتي خديجه ميخواست از دنيا برود به من گفت شب عروسي فاطمه مادرندارد آن شب تو در خانه زهرا باش وصيت خديجه است که شب عروسي من فاطمه را تنها نگذارم گفت خوب اگر وصيت خديجه است باش. البته خديجه برنده شد مال کثيري را داد کوثر گرفت. خدا جبار است در نماز عيد ميخوانيم واهل الجود والجبروت. جبران ميکند اگر زني مالش را داد خدا جبران ميکند پسر هم همينطور است يک پسري ممکن است يک عيبي از همسرش ببيند. من جواني سراغ دارم که بعد از عقد متوجه شد خانمش يک مشکلي دارد آمد و من گفتم چيزي نگو خداجبران ميکند مربيان ومعلمان واساتيد دانشگاه، بهترين نمونه تربيت، نشان دادن الگوست مدام نگوييد بايد باشيد بايد نباشيد بايد نبايد.. اينها قانون است مهندسين علمشون در سر وکتابهايشان است اما وقتي ميخواهند يک کاري را انجام بدهند اول يک ماکت درست ميکنند ميگويند اين چيزي است که ميخواهيم بسازيم.
خدايا صلوات خودت را بر خديجه کبري نازل فرما. خدايا ايمان کامل، عقل قوي، علم مفيد، عمر بابرکت، عزت دنيا وآخرت، حسن عاقبت، به همه ما مرحمت بفرما.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 1735