نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 2467
بسم الله الرّحمن الرّحیم الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
سورهی الرحمن را داشتیم ذكر میكردیم مطالبی را در بارهی آن جلوههای رحمت را میخواهم امروز بگویم «الرحمن علّم القرآن» جلوههای رحمت توحید و قدرت یكتای خداوند براساس رحمت است چون قرآن میفرماید «الرحمن علی العرش استوی» خدای رحمان حاكم بر هستی است یعنی آنكه حاكم بر هستی هست خدای مهربان است كلمهی «استوی علی العرش» فارسیاش یعنی روی تخت نشسته ولی این كنایه از قدرت است مثل اینكه میگوئیم فلانی تخت سلطنت یا مثلا میگوئیم فلانی باد به پرچمش میخورد یعنی روز عزتش است اصطلاح عرفی است «علی العرش استوی» یعنی حكوت دست او است فعلا آنكه بر عرش ایستاده و حكومت میكند خدای رحمان است یعنی یك. . . جلوههای رحمت خداوند نبوت براساس رحمت است توی قرآن میفرماید «و ما ارسلناك الا رحمه للعالمین» پیغمبر ما تو را نفرستادیم مگر بخاطر رحمت برای هستی حكومت براساس رحمت است نبوت براساس رحمت است قرآن براساس رحمت است چون میگوئیم «الرحمن علّم القرآن» معاد براساس رحمت است چون میفرماید «هذا ما وعد الرحمن» وقتی از قبر بیرون میآیند مردم میگویند «هذا» اینكه ما زنده شدیم «ما وعد الرحمن» این همان چیزی است كه خدای رحمن به ما وعده داده بود بهشت براساس رحمت است چون میفرماید «جنات عدن» باغهای دائمی و همیشگی كه «التی » باغهایی كه «وعد الرحمن بالغیب» افرینش انسان براساس رحمت است چون میگوئیم «الرحمن علّم القرآن» بعد میگوئیم «خلق الانسان» یعنی اگر خداوند خلق كرد انسان را براساس رحمت است(تلخی هایش هم نوع دیگر رحمت است چون گفتم تا تلخی نباشد انسان به تكاپو نمیافتد این مرض تلخ است كه علم داروسازی را. . . و این تاریكی تلخ است كه ادیسون اختراع برق را. . . اگر صدام به ما حمله نمیكرد ما بچه هایمان در امور نظامی رشد نمیكردند) تعبیرات قرآن راجع به رحمت زیاد است مثلا «كان غفورا رحیما» یعنی رحمت «كان» بود، یعنی خداوند همیشه رحیم بوده «لغفور رحیم، هو الغفور الرحیم، انه هو الغفور الرحیم» همهاش میگوید رحمت مخصوص من است. پاداش براساس رحمت پس جلوههای رحمت. . . حالا نمونههای رحمت را میخواهید ببینید 1- پاداشهای چند برابر پاداشهای خدا براساس رحمت است كارهای ما ارزشی ندارد مثلا یك سال نماز ما چقدر میارزد؟ كسی كه از دنیا میرود نماز قضا دارد میگویند مثلا برایش نماز بخریم یك سال نماز حالا فرض كنید صد هزار تومان 50 سال 100 هزار تومان میشود 5 میلیون 50 سال روزه هم فرض كنید میشود پنج میلیون كل نماز و روزههای ما پول یك پیكان و دو تا پیكان و یك موتور هندا كل عبادتهای ما ده دوازده میلیون ارزش ندارد ده دوازده میلیون پول یك خانهی كوچولویی است این هم توی شهرهای كنار نه شهرهای مركزی آنوقت خداوند میفرماید «جنات تجری من تحت الانهار» باغها بهشتها هو! «عرضها كعرض السموات و الارض » پاداشها براساس رحمت است. عیب پوشی و توبه پذیری، نشانه رحمت دوم: عیب پوشی)یا من اظهر الجمیل و ستر القبیح) اینكه انسان خلاف میكند پیدا نیست انسان راه میرود خودش هم میداند كه خیلی خلافكار است ولی هیچ توی قیافهاش. . . خدا عیب پوش است ستار العیوب است از رحمت خداست كه عیب هایمان را(لو تكاشفتم ما تدافنتم) اگر عیب همدیگر را ببینید جنازهی همدیگر را خاك نمیكنید. قبول توبه جلوهی رحمت است(قابل التوب) بعد هم میگوید فكر نكن كه اگر بیست دفعه توبه را شكستی باز دیگر رویت نشد میگوید «ان الله یحب التوابین» تواب یعنی كسی كه خیلی توبه میكند اصلا میگوید یحب یعنی محبت، دوست دارم گاهی وقتها میگویند خیلی خوب من دو بار. . . میگوید نه هر چه خلاف كردی هر چه عذرخواهی كنی كن دوست دارم، قبول توبه از جلوههای رحمت است. استجابت دعا از جلوههای رحمت الهی است. امدادهای غیبی از جلوههای رحمت خداست لحظههای حساس «لیله القدر خیر من» یك شب قدر است مساوی است با «الف شهر» یعنی هزار ماه هزار ماه تقسیم بر دوازده مساوی است با هشتاد و چند سال یعنی گاهی وقتها خدا یك هدیهای به انسان میدهد به اندازهی یك عمر هشتاد ساله میخواهد بخوابد وضو میگیرد میخوابد وضو گرفتن دو دقیقه كار دارد منتهی وضو میگیرد میرود میخوابد ولی تا صبح هم كه خواب است ثواب عبادت پای او مینویسند اخر برای چی؟ (یك عبادتهایی داریم كه خداوند بخاطر این خیلی. . . گاهی یك دعا است آثار عجیبی دارد مثلا یك جمله است كه ادم اگر سه مرتبه وقت خواب بخواند انگار هزار ركعت نماز خوانده یك جملهی كوچك است جملهی كوچك این است(یفعل الله ما یشاء برحمه و یحكم ما یشاء بعزته) اول بقدرته هست(یفعل الله ما یشاء بقدرته و یحكم ما یشاء بعزته) مثلا حالا این دعا چقدر چیز است یك دعای كوچك یك صدقه میدهی دفع بلا میكند تعجب هم نكنید كه چه جوری دفع بلا میكند گاهی یك زنجیر به یك كامیون آویزان میكنند این زنجیر جلوی خطر را از كامیون میگیرد توی برجهای بلند یك مقدار الماس میگذارند كه آن ذره الماسی كه روی برج است طبقهی بالا آن الماس جلوی خطر را از برج میگیرد یعنی اگر الان گفتند فلان انگشتر دفع بلا میكند تعجب نكنید به همان دلیلی كه آن الماس جلوی خطر را از برج میگیرد یا آن زنجیری كه پشت كامیون آویزان است جلوی خطر را از كامیون میگیرد اینها جلوهای. . .) خداوند، رحمت را بر خودش واجب كرده است این رحمتی كه خدا میفرماید «الرحمن علم القرآن» خدا بر خودش واجب كرده(كتب علی نفسه الرحمه) آخر گاهی وقتها نمیدانیم میگوئیم نمیدانیم برویم ما را تحویل خواهد گرفت ما را تحویل نخواهد گرفت از ما پذیرایی نخواهد كرد ادم دلواپس است اما وقتی خداوند توی قرآن میفرماید «كتب علی نفسه الرحمه» كتب یعنی من بر خودم واجب كردم رحمت را یعنی شك نكن «كتب علیكم الصیام» یعنی واجب است روزه بگیری رحمت را خدا بر خودش واجب كرده یعنی همانطور كه یك كارهایی را بر ما واجب میكند یك كارهایی هم بر خودش واجب میكند مثل مجلس شورای اسلامی مجلس شورای اسلامی یك قوانینی را برای مردم وضع میكند یك قوانینی را هم برای هیئت رئیسه وضع میكند برای خود مجلس هم قانون وضع میكند كه تعداد نمایندههای مجلس باید اینقدر باشد جلسات علنی در سال باید اینقدر باشد مقدار مرخصی باید اینقدر حقوق نمایندهها باید اینقدر باشد یعنی مجلس شورای اسلامی دو تا قانون وضع میكند یك قانون برای خود اعضا یك قانون برای جامعه. خدا هم همین كار را میكند خدا هم یك قانونهایی بر خودش واجب كرده گفته بر من واجب است رزق بدهم «علی الله رزقها» یعنی رزق مردم با من است «ان علینا للهدی» هدایت مردم بر من است اینها شرح وظایف خداست كه خدا برای خودش شرح وظایف نوشته اینها جزو. . . خوب حفظ گناه از جلوههای رحمت است خیلی وقتها. . . خدا انسان را حفظ میكند و گرنه انسان زود آلوده میشود حضرت یوسف(علیه السلام) گفت «إن النفس لأماره بالسوء إلا ما رحم ربی» انسان گرایش به گناه دارد مگر اینكه خدا رحم كند یعنی هر جا خلاف نكردیم یعنی خدا لطف كرده خدا لطف میكند انسان مسئلهی پیش میآید كه خودشان را حفظ میكنند اینها جلوههای رحمت است. راههای دریافت رحمت الهی مسئلهی دیگر راههای دریافت رحمت این یك موضوع دیگر شد چگونه رحمت خدا را دریافت كنیم. بالاخره اگر شما موج تلویزیون را خواستید، آنتن را پشت بام باید جوری تنظیم كنید كه آن موج را بگیرد چه كنیم، برای دریافت رحمت چه كنیم؟ توی قرآن اقایانی كه معجم دارند یا كامپیوتر «لعلكم ترحمون» را بیاورید. یعنی اگر آن كار را بكنید امید رحمت است. یعنی راه دریافت این است كه از این راه بروید مثلا نیكوكاری اگر خیر برسانی خدا به تو رحم میكند. توی بنایی آن بنا هی آجر میگیرد میزند به سقف اگر این آجر را كه به او دادند به سقف زد یك اجر دیگر به او میدهند اما اگر این بنا هی آجر را نگه داشت آن هم كه پائین آجر را نگه میدارد. آجر را مصرف كنی یكی دیگر اگر مادر بچهاش را شیر داد هی سینهاش شیر میآید اما اگر شیر نداد همان شیر میماند فكر نكنیم كه اگر نگه داریم هی خدا بیشتر به ما میدهد افراد بخیل فكر میكنند اگر حرص بزند و این را به كسی ندهند رزقشان زیاد است شما زیاد باشد بدهی هم برای شما میرسانیم «إن رحمه الله قریب من المحسنین» رحمت خدا نزدیك است به ادمهای نیكوكار(نگذارید همسایهتان پول تالار بدهد بگو عروسیتان را بیاور توی خانهی من خانهی من بزرگ است اقا فرشهایم خاكی میشود خوب میتكانیم حالا یك جارو برقی میكشیم روی قالیها فوقش. . . ولی نگذارید. . . یك مقداری كمك به همسایه كنید باری را از دوش همسایه بردارید پیراهن عروس، نمیخواهد پیراهن عروس بخرید من پیراهن عروس هست مال دختر من مال خواهر من مال خود من من میآورم شما دیگر پول پیراهن ندهید یك مقداری اگر دل شما. . .) خدا به موسی میگوید موسی میدانی چرا به تو وحی میكنم موسی گفت نه گفت تو دلت به حال مردم میسوزد چون دل تو به حال مردم میسوزد من یك چیزهایی به تو میدهم كه به دیگران نمیدهم ما میگوئیم خوش به حال فلانی كه كاری به كار كسی ندارد هر كه مرد هر كه زنده بشود این چه آدمی است. ایمان و توكل، زمینه ساز دریافت رحمت قرآن راجع به ایمان و توكل میگوید اگر ایمان و توكل داشتید «فسیدخلهم فی رحمته» خداوند شما را در رحمت داخل میكند بعضیها در انتخاب داماد یا انتخاب عروس میخواهند همچین داماد یا عروس را خوب بشناسند نمیشود خوب شناخت تازه خوب بشناسی امروز خوب میشناسی نمیدانی فردا چه میشود بسیاری از اینهایی كه طلاق میگیرند روز اول قربان هم میرفتند فكر میكردند همسر ایده ال و همسر معشوقش همین است كه با او بله گفته اما بعد معلوم میشود. . . انسان تا یك ساعت دیگر نمیداند چی میشود قرآن بخوانم قرآن میفرماید به ایمان خودت تكیه نكن شاید ایمان نداشته باشیم «امنوا ثم كفروا» ایمان دارد بعد كافر میشود «ثم اتخذتم العجل» خدا پرست است بعد میرود سراغ گوساله «ثم تولیتم» توی خط بود یك دفعه چپ میشود معنای اینكه میوه شیرین است نه یعنی اینكه همیشه شیرین است ممكن است فردا مزهاش برگردد حدیث داریم دخترتان را زود شوهر بدهید اگر خواستگار آمد لفتش ندهید هی پی این خوبهایش نگرد حالا بگذار ببینیم یكی دیگر بیاید شاید آن بهتر باشد داریم كه دختر مثل میوه است اگر به وقتش نچینی فاسد میشود پسر هم همینطور است(اگر خواستگار آمد لفتش ندهید اگر نیامد. . . نمیدانم دست به دعا بردارید، به هر حال یك مقدار هم برای توكل جا بگذارید بله تحقیقات و مشورت هم باید بكنیم اما باقیاش دیگر با خداست ما تحقیق كردیم دختر خوب است پسر خوب است اما اگر خواسته باشیم بگوئیم دو دوتا چهار تا خوب اگر دو دوتا چهار تا همه چیز روشن باشد دیگر جایی برای توكل نیست شما در دو دوتا چهارتا به خدا توكل میكنید؟ دو دوتا چهار تا دیگر توكل ندارد اینكه میگویند توكل كن یعنی یكسری چیزها را نمیدانیم آینده چه میشود میگوئیم با خداست.) انفاق و زكات، عامل نزول رحمت «بشر الصابرین» اگر در حوادث. . . قرآن میگوید «أولئك علیهم صلوات من ربهم ورحمه» اگر صبر كنید دریافت رحمت است پیروی از رهبر آسمانی «اطیعوا الرسول ترحمون» «واتقوا ترحمون»، «اقیموا الصلوه و اتوا الزكاه ترحمون» من نمیدانم بحث زمان پخشش زمان درو فصل درو كه تمام شده وقت زمان پخش این دیگر درو تمام شده خرما هنوز درو نشده مسئلهی زكات را باید ما جدی بگیریم خیلیها گندمشان را قشنگ به سیلو میفروشند پولش را هم خرج میكنند اصلا مثل اینكه زكات واجب نیست بعد هم میگوید والله امسال بارندگی نشد امسال آفات آمد امسال سر درختیها اینجوری شد پارسال كه سر درختیها خوب شد چقدر خمس دادی؟ چه توقع دارید از كسی كه حق خدا را نمیدهد، اصلا ببینید. . . اصلا ما بدهكاریم این میوهای كه دست شما آمده یك مقدارش مال بذر است یك مقدارش مال زحمت شماست خوب خورشید نور هم سهم دارد خالق خورشید گفته بابا من هم سهم دارم نور مال من است اكسیژن و هوایش مال من است باد و باران آن مال من است زمین آن مال من است حالا بگذریم از اینكه خودت هم از من هستی عقل تو هم از من است توان تو هم از من است ما چیزی از خودمان نداریم وقتی هم میخواهیم سر نماز باشیم میگوئیم(بحول الله و قوته و اقوم و اقعد) خدایا من بلند میشوم و مینشینم اما به حول و قوهی خدا با قوت تو بلند میشوم و مینشینم قرآن میگویدای كشاورزها «أأنتم تزرعونه» تو فكر میكنی تو زارع هستی یك دان پاشیده «ام نحن الزارعون» «أأنتم أنزلتموه من المزن» تو فكر میكنی باران را از ابرها فرو ریختی «أم نحن المنزلون» نمیتوانیم بگوئیم بچهی من خدا به من بچه داده از یك كسی پرسیدند ایشان كی است گفت خدا منت بر من گذاشت كه من را مربی این قرار داد خیلی تعبیر قشنگی بود ما چیزی نیستیم حافظه را بگیرد خانهمان را گم میكنیم نمازمان هم یادمان میرود اسم خودمان را فراموش میكنیم بنابراین اگر گفتند زكات بدهید معنایش این است كه بالاخره حق تلاشت را بردار حق آبیاریت را بردار اما حق خورشید حق زمین حق باد حق باران(حالا گیرم هم هیچ حقی نداری وقتی خدا میگوید بده به من، بگو چشم اگر یك كسی باغ انگور بدهد به شما و بگوید این باغ مال خودت فقط سالی دو تا جعبهی انگور هم به ما بده اگر شما ندهی همه میگویند خیلی نامرد است باغش را به او داده فقط گفته سالی دو تا جعبه انگور به ما بده نداد اصلاً خدا ما را داده وقتی بدنیا آمدیم هیچی نداشتیم همه امكانات را خدا داده حالا گفته دو تا جعبه هم انگور بده نمیدهند اینهایی كه خمس نمیدهند یك خورده فكر كنند ببینند وجداناً عقلاً بعد هم چوب میخوریم هر حادثهی تلخی روی كرهی زمین واقع میشود بخاطر اینست كه زكات نمیدهند این كلمهی كه میگویم هر حادثه مال خودم نیست خلاصهی دهها حدیث از امام صادق(علیه السلام) است كه فرمود هر حادثهی تلخی كه رخ میدهد بخاطر اینكه. . .) اصلاح ذات البین: دو نفر را آشتی بدهیم قرآن میگوید اگر دو نفر را آشتی دادی «لعلكم ترحمون» رحم خدا را دریافت میكنیم «اصلحوا بین اخویكم و اتقوا الله» اصلاح كنید بین دو نفر منتهی توی اصلاح هم تقوا داشته باشید یعنی حق و ناحق نباشد كه اصلاح عادلانه خوب از این بگذریم «الرحمن علّم القرآن». نور قرآن هرگز خاموش نمیشود راجع به تعلیم قرآن ما مفصل صحبت كردیم دیگر چون اخر بحث است دو سه جملهی دیگر بگوئیم(تا انشا الله جلسهی بعد برویم روی «خلق الانسان») همهی چراغها خاموش میشود تنها چراغی كه خاموش نمیشود چراغ قرآن است میفرماید(نورا) در خطبهی 198 میفرماید قرآن نوری است(لاتطفا مصابیحه) نوری است كه مصباح، خاموش نمیشود باقی چراغها خاموش میشود هر كتابی تاریخ مصرف دارد حتی توضیح المسائل مراجع تقلید وقتی مرجع از دنیا رفت آنهایی كه از او تقلید میكنند هستند و شما الان دیگر رسالهی مرجعی كه پنجاه سال پیش مرجع بوده نه كسی چاپ میكند نه كسی میخرد هر چیزی هر مقالهای هر كتابی تاریخ مصرف دارد امیر المومنین(علیه السلام) میفرماید قرآن چراغی است كه خاموش نمیشود و هر چه از تاریخ میگذرد روشنتر میشود یك قصه برایتان بگویم یكی از مراجع فعلی قم آیت الله صافی میگوید، سفر نامهی حجی دارد میگوید من سوار هواپیما شدم بروم مكه هواپیما رفت روی ابرها باز از ابرها بالاتر رفت هواپیما كه رفت بالای ابرها دیدیم ابرها مثل كوه از بالا مثل كوههایی است ابرها، بعد فكر كردم دیدم عجب ما این آیه را 1400 سال پیش یك جور دیگر میفهمیدیم آیه این است «و كم من آیه» چه بسیار از آیههایی كه «فی السماوات» نشانههای خدا توی آسمانها است كه بشر «یمرون علیها» در آسمانها آیههایی است كه انسانها از كنارش عبور میكنند قدیم كه هواپیما نبود قرآن میخواندیم آیه توی آسمان است من آنجا مرور میكردم هی هواپیما نبود من میروم آنجا چه جوری چون هواپیما نبود میگفتند این آیه چی میخواهد بگوید هواپیما كه درست شد بله انسان میتواند از كنار ایات آسمان مرور كند این معنای این است كه قرآن. . . شما الان با تلفن همراه با یك اشارهی دست با آنطرف دنیا صحبت میكنید یعنی با یك حركت صدا را میشنوید وسیلهی دیگر پیدا میشود با همین حركت نه صدا را میشنوی شكلش را هم میبینی حالا قرآن یك چیز نو میگوید میگوید نه صدا را میشنوی نه شكلش را میبینی خودش را میبینی میشود زمانی بیاید كه با یك اشاره شما پسرت را از آنطرف دنیا احضار كنی اینجا مگر میشود؟ قرآن میگوید میشود. قرآن، كتاب قانون و معجزه یكی از جنها «قال عفریت من الجن» قرآن میگوید یكی از جنهایی كه اطلاعات خاصی داشت به سلیمان(علیه السلام) گفت قبل از آنكه مژهی چشمت را به هم بزنی من تخت آن پادشاه، خانم بلقیس را حاضر میكنم پس امروز علم تا كجا رفته؟ با اشاره صدا را بشنویم دیگر كجا رفته؟ با اشاره تصویر را ببینیم قرآن میگوید برو بالاتر چی؟ با اشاره خودش را ببینی این معنای این است كه قرآن نوری است كه چراغش خاموش نمیشود. فرق قرآن با باقی مثل تورات و انجیل میدانید چی است كتابهای دیگر حرف میزند معجزه یك چیز دیگر است مثلا موسی(علیه السلام) عصا میاندازد اژدها میشود بعد تورات هم میآید قانون میآورد ولی قرآن همان آیاتی كه قانون را نقل میكند تاریخ را نقل میكند درسها را نقل میكند همان آیات معجزه هم هست یعنی معجزه و احكامش یكی است انبیای دیگر كتابشان چیزی است معجزهشان چیز دیگر ولی قرآن این جور نیست همهاش با هم است مثل نوزادی كه شیر مادر میمكد قندش هم توی همین شیر است كلسیم آن هم توی همین شیر است آبی هم كه بدن نوزاد میخواهد توی همین شیر هست چربی هم كه بدنش میخواهد توی همین شیر هست ورزشی هم كه نوزاد باید بكند توی همین مكیدنش ورزش هم هست یعنی دارد شیر مادر میمكد اما توی همین شیر مادر قندش آبش كلسیمش چربیش فسفرش ورزشش همه چیزش تأمین میشود انبیای دیگر كتابشان چیزی بود دستوراتشان چیز دیگر قرآن ما همهاش یكی است چراغی است كه خاموش نمیشود. (داستانهای قرآن واقعی است باقی داستانها خیالی است وهمی است بافتنی است داستانهای قرآن یافتنی است بافتنی نیست دریاست ولی ادم به عمقش نمیرسد قرآن راه است ولی هیچوقت انسان گم نمیشود ساختمان است ولی اركانش. . . هر ساختمانی فرو میریزد بعد از مدتی ولی قرن اصولش فرو نمیریزد سرچشمهی علم است و این هم جلوهی رحمت خداست «الرحمن علّم القرآن) خدایا، بحث امروز ما این بود بحث جلوههای رحمت خدا، خدایا ما را لیاقت دریافت رحمتهای ویژهی خودت مرحمت بفرما(الهی امین). این رحمت بزرگی كه به ما دادی همین كه ما انسان هستیم میشد كه ما انسان نباشیم همین كه مسلمان هستیم میشد كه مسلمان نباشیم همین كه قرآن و اهل بیت را میشناسیم و علاقمند هستیم همین كه در كشور ما طاغوت حكومت نمیكند همین كه مردم ما شجاع هستند همین كه این نعمتهایی كه به ما دادهای خدایا در سایهی اقا امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف» از ما نگیر(الهی امین). والسلام علیكم و رحمه الله و بركاته
نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 2467