درس هایی از قرآن - محسن قرائتی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 562

موضوع: آب و احكام آب

تاريخ پخش: 74/01/24

بسم الله الرّحمن الرّحيم

«الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي»

دهه فجر مبارك باشد بر بيننده‌هاي عزيز، در ماه رمضان بحث را گوش مي‌دهيد ما امسال مي‌خواهيم احكام بگوييم منتها نه احكامي كه فقط در رساله هست چند تا مسئله از رساله مي‌گوييم منتها اين مسائل را آرايش مي‌كنيم با قرآن و حديث، در رساله. بعد از بحث تقليد بحث آب است من يك بحث آب را امروز مي‌خواهم داشته باشم. بعد بمناسبت اين آب برويم سراغ احكام آب، آب در آيات و روايات غوغا است و نكاتي را خدمتتان مي‌گويم اين فيش برداري‌هايي كه كرده‌ام از بحار و كتب اربعه و قرآن است. بنابراين موضوع بحث‌مان آب و احكام آب است.

1- نقش آب در زندگي

اولين خطبه نهج البلاغه مربوط به آفرينش هستي است و خلاصه‌اش در يك كلمه… البته جان من در آمد تا ترجمه‌اش را فهميدم الان هم به شما بگويم «بسم الله الرّحمن الرّحيم» اولين خطبه نهج البلاغه را نمي‌فهمم كه چي هست چند تا هم شرح و ترجمه آوردم پهلوي هم گذاشتم به هر حال آنچه مي‌توانم براي مردم بگويم همين يك كلمه است باقي‌اش را نمي‌فهمم چي است.
(وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ) (هود /7) اين آيه قرآن است كه چند بار تكرار شده است يعني يك زماني حكومت خدا بر آب بود اميرالمومنين(ع) مي‌فرمايد خداوند فضا را شكافت آب را خلق كرد و با ايجاد باد و امواج كف و آتش و دود بوجود آورد بعد از آنها آسمان و زمين را آفريد ولي اجمالاً در تفاسير هم اين آيه را اينطور تفسير كرده‌اند يعني خداوند سرچشمه مخلوقات را آب قرار داد سابقه آب از همه مخلوقات از خورشيد و ماه و آسمان و زمين بيشتر است در كافي هم داريم «خَلَقَ الرِّيحَ مِنَ الْمَاءِ» (كافي/ ج 8/ ص94) باد از آب بوجود آمد.
(مِنْ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ) (انبياء /30) حيات هر چيزي با آب است، داريم كه از كف آب زمين آفريده شد قرآن مي‌فرمايد كه آب مبارك است (وَنَزَّلْنَا مِنْ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَكًا) (ق /9) آب وسيله‌ي پاكي است خداوند آب فرستاد (وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنْ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ) (انفال /11) در قرآن شصت مرتبه اسم آب آمده است. هفتاد درصد بدن ما از آب است. بخش عظيمي از بيماريها از آب است بخشي از درمانها از آب است يعني آب هم در مريض كردن نقش مهمي دارد و هم در درمان كردن نقش مهمي دارد.
قرآن مي‌فرمايد آب وسيله تهديد قرار مي‌گيرد (إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِمَاءٍ مَعِينٍ) (ملك /30) اگر هرچه كَنديد و به آب نرسيديد به كي تلگراف مي‌كنيد كه ما آب مي‌خواهيم؟ منتها ما از بس كه آب دَم دستمان است شير آب را باز مي‌كنيم همينطوري، يك چيزي كه زياد است آدم غافل مي‌شود. يكي از بركات مصيبت‌ها اين است كه آدم را از غفلت بيرون مي‌آورد مهندس‌ها مي‌گويند اتوبانهاي صاف باعث مي‌شود كه راننده خوابش بگيرد ما از بس راحت داريم استفاده مي‌كنيم اين است كه برايمان مهم نيست.
خيلي از كشورهاي متمدن و پيشرفته مشكل آب دارند من بوده‌ام در بعضي از كشورها كه آب را مي‌جوشانند تصفيه مي‌كنند و با يك مشكلاتي آب را مي‌خورند. آفرينش انسان از آب است (وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنْ الْمَاءِ بَشَرًا) (فرقان /54) يعني بشر از آب است نطفه و مني، (وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مَاءٍ) (نور /45) هر جنبنده‌اي از آب است. آب دادن به مردمي كه آب ندارند بيشترين عبادت را دارد، خوشا بحال كسي كه يك خانه‌اي كه لوله كشي نيست لوله كشي كند روز قيامت كه انسان محشور مي‌شود اولين پاداشي كه به او مي‌دهند پاداش آبرساني است اين خيلي مسئله مهمي است.

2- خاطره‌اي از آب رساني

آيت الله مشكيني برادري داشت در ملاير بود روحاني بزرگواري بود زمان طاغوت ما رفته بوديم ملاير براي تبليغ ما رفتيم خانه اخوي‌اش يك چيزي به من گفت، چون مرحوم شده است من اسمش را مي‌برم. گفت بنده رفتم در يك روستايي ديدم مردم آب ندارند. غروب كه مي‌شود با اسب و گاو و مشك و اينها را مي‌برند چند كيلومتري آب خوردن مي‌آورند دلم سوخت كه چرا من توي قم خانه داشته باشم مردم اينجا آب نداشته باشند. مي‌گفت رفتم قم خانه‌ام را فروختم آمدم اينجا يك استخر درست كردم با چاه عميق و آب را از همانجا لوله كشي كردم آوردم تا دم خانه اين روستايي‌ها و الان سالهاست كه من خودم خانه اجاره‌اي مي‌نشينم با شش هفت تا بچه ولي در عوض دلم خوش است كه يك روستا آب دارند و بالاخره بي خانه هم از دنيا رفت، من اينرا در تلويزيون گفتم و يك تاجر محترمي آمد پيش من گفت آقا من مي‌خواهم براي بچه هايش خانه بخرم. ما ايشان را برديم پيش آيت الله مشكيني كه برادر تو بيست سال پيش خانه‌اش را فروخته بعد او از دنيا رفت و انقلاب شد و ما هم اين خاطره توي ذهنمان بود… در تلويزيون گفتيم حالا اين تاجر مي‌خواهد براي آن بچه‌ها خانه بخرد الله اكبر خدا جبران مي‌كند، تو نيكي كن و در دجله انداز… يك الله اكبر هدر نمي‌رود شما كه راه مي‌روي و پوست خيار جلوي راه باشد و با نوك انگشت پا آن را كنار بزني ممكن است نه سال ديگر كسي بچه شما را از لب چاه بگيرد.

3- خاطره‌اي از اخلاص در عمل

(فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَه) (زلزله /7) لازم نيست كه در روز قيامت باشد ممكن است در همين دنيا(يره) باشد منتها بايد براي خدا باشد نه اينكه من اينجا كار كنم تا دور دوم هم رأي بياورم، نه اينكه… خدمت بايد براي قصد قربت باشد، عالمي مي‌گفت ما مدرسه فيضيه نشسته بوديم داشتيم مطالعه مي‌كرديم يك كسي آمد گفت: آقا پنج هزار پول مي‌خواهم شما داريد به من بدهيد؟ اتفاقاً ما همان پنج هزار هم بيشتر نداشتيم. پنج هزار را براي خدا داديم، اينرا براي بازرايهايي مي‌گويم كه مي‌گوييم پول خرده بده. مي‌گويد نمي‌دهم چون فردا خودم مي‌خواهم. خوب بده فردا هم بگو ندارم، مي‌گفت رفت و ما مشغول مطالعه شديم ديديم يك كسي در مي‌زند گفت آقا من دلم مي‌خواهد اين پنج تومان را به شما بدهم، ده برابر شد، داشتم مطالعه مي‌كردم ديديم يك كسي در مي‌زند گفت ببخشيد پنج تومان پول داريد به من قرض بدهيد. گفتم بله پنج تومان را داديم. آن شب هم غذا نداشتيم و گرسنه خوابيديم صبح رفتيم حرم زيارت كرديم يك كسي آمد گفت آقا مي‌شود من پنجاه تومان هديه به شما بدهم. بعد رفت يك كسي ديگر آمد گفت آقا پنجاه تومان داري به من قرض بدهي؟ من ديديم پنجاه تومان را براي خدا دادم ده برابر شد پنج تومان را براي خدا دادم ده برابر شد ولي اين پنج هزار را مي‌گويم بده كه پانصد توماني مي‌آيد! ديگر ديديم قصدم قصدِ خدا نيست گفتم ببخشيد دارم ولي از نظر نيت من اخلاص ندارم. قصد قربت نيست. امام علي(ع) مهمان كه بود، مي‌رفت خانه چيزي مي‌خورد بعد مي‌رفت مي‌گفت چون گرسنه‌ام است مي‌ترسم در مهماني هدفم اين باشد كه يك چيزي بخورم مي‌روم كه از گرسنگي بيرون بيايم بعد اگر مهماني مي‌روم براي خدا مهماني مي‌روم نه براي خوردن ولي بعضي بازاريها چك كه مي‌كشند تاريخ جمعه را مي‌نويسند كه تعطيل باشد يك روز عقب‌تر برود.

4- همه چيز از آب است و آب براي همه

«أفضل الاعمال» يكي عشق به اميرالمومنين است. يكي تشنه‌ها را سيراب كردن است. مي‌گويد وقتي وضو مي‌گيريد آب را به چشم هايتان هم برسانيد يعني با آب تميز وضو بگيريد سر حوض وضو نگيريد. گفته‌اند در وضو ده سير آب مصرف كنيد. آب وضو يك بار مصرف باشد يكي از پاداشهايي كه خدا به اوليائش مي‌دهد آب است مي‌فرمايد (وَأَلَّوْ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا) (جن /16) اگر مردم باتقوا باشند ما آب مبارك براي اينها مي‌فرستيم خداوند هم با آب لطف مي‌كند هم با آب غرق مي‌كند.
فرعون را با آب غرق كرد و او را خفه كرد ولي گروهي را با آب به آنها لطف كرد، در آب نبايد ادرار كرد امام مي‌فرمايد همينطور كه روي زمين موجوداتي زندگي مي‌كنند توي آب هم موجوداتي هستند و با بول اذيت مي‌شوند. بول كردن در آب بسيار غلط است. آب در صدر اسلام وسيله بيعت بود. مردها وقتي مي‌آمدند بيعت كنند با پيغمبر دست مي‌دادند براي زنها ظرف آبي را آوردند زنها دستشان را كردند در آب برداشتند پيغمبر دستش را گذاشت توي آب يعني آب وسيله بيعت بود.
آب وسيله خيانت مي‌شود مثل آب كردن توي دل مرغ با شيلنگ، آب كردن توي شير، پشم و نخ با آب، برنج را توي جاهاي نم دار گذاشتن، اينها زرنگي نيست ما آب كنيم خدا هم آب مي‌كند، قرآن مي‌فرمايد با من بازي نكنيد (وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ) (آل عمران /54) كلك بزنيد كلك مي‌خوريد حديث داريم اگر دلت براي مردم بسوزد رزقت زياد مي‌شود يعني واقعاً غصه بخوري كه چرا جنس نامرغوب تحويل مي‌دهي اگر دلت بسوزد روزي‌ات زياد مي‌شود، جنس خوب مشتري را زياد مي‌كند حديث داريم آدمهايي كه خيرخواه هستند غصه مي‌خورند كه… طلبه كه مي‌رود منبر آن چند دقيقه‌اي كه منبر مي‌رود بايد حرفهايش حرفهاي مفيدي باشد.
امام علي(ع) خودش با كلنگ چاه حفر مي‌كرد. آب مثل گردن شتر بيرون آمد. فرمود: زود قلم و كاغذ بياوريد من مي‌خواهم اين قنات را وقف كنم. بهترين آبها آب زمزم است. پيغمبر كه مدينه بود براي سوغاتي آب زمزم مي‌آوردند، آب درماني رواياتي داريم، نگاه به آب براي روح خيلي ارزش دارد. روايت داريم خدا لعنت كند سه گروه را يكي كساني كه راه بندان مي‌كنند يكي هم كساني كه آب هست و مردم مي‌خواهند آب بخورند دور آنرا ديوار مي‌كشند يا سيم خار دار مي‌زنند.
پيغمبر فرمود وقتي سوار حيوان شديد و به آب رسيديد هر جا به آب رسيد و خواست بخورد بگذاريد آب را بخورد. حيوان را از آب منع نكنيد. اگر كسي آب دارد و آنرا بفروشد پول آن دود مي‌شود يعني داريم باغ و آب را نفروشيد. هر جا خواستيد درختي را قطع كنيد بايد درختي در جاي ديگر بكاريد در اروپا اين قانون هست كه اگر كسي درختي را قطع كند مي‌گويند بايد سه تا درخت جاي آن بكاري يعني هيچوقت فضاي سبز نبايد از جامعه حذف بشود. براي آب پاشي روي قبر روايت داريم. سحري و افطار آب بخوريد، در حمام آب سرد نخوريد.
براي كسي كه تب دارد آب روي پاي او بريزيد. بچه كه به دنيا مي‌آيد كام او را با آب فرات برداريد. وقتي هم از دنيا رفت در سن پيري باز با آب. . . يعني از حين تولد تا آخر مرگ… دور ريخن نصف ليوان آب اسراف است و اسراف گناه كبيره است. حديث داريم آب كليد ورودي به درگاه خدا است يعني گفته‌اند وضو بگيريد. اصل آب پاك است از الطاف خداست كه آب هم پاك است و هم پاك كننده است. حديث داريم اگر كسي به درخت تشنه‌اي آب بدهد انگار يك مومن تشنه‌اي را آب داده است.

«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»

نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 562

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست