نام کتاب : BOK29763 نویسنده : 0 جلد : 1 صفحه : 505
ومال بوده باشد در صورتى كه مانند داشته باشد و يا ضامن وعهدهدار قيمت آن چيز بوده باشد در صورتى كه مانند نداشته باشد.
{aدوم:a} اين كه در بيع وفروش آنچه فروخته مىشود بايد با آنچه به جاى او گرفته مىشود كالا و بها با هم فرق داشته باشند و نمىشود هر دو يك چيز بوده باشند در غير اين صورت بيع محقّق نمىشود ولى در قرض لازم نيست كه مال و عوض آن يك چيز نباشد و اگر خود آنچه را قرض گرفتهاند و يا مانند آن را كه هيچ فرقى با هم نداشته باشند به جاى مال قرض بدهند، صحيح است ولى اگر صد عدد تخم مرغ را به صد و ده تخم مرغ در ذمّه بفروشند كه هيچ فرقى بين آنها نباشد، صحيح نيست و اين قرض است كه به صورت بيع انجام شده و چون زيادى در آن به عمل آمده، ربا و حرام است.
{aسوم:a} اين كه نوع ربا در بيع وفروش با نوع ربا در قرض فرق مىكند در قرض هر نوع زيادى كه شرط ورعايت شده باشد، ربا وحرام است بخلاف بيع كه هر زيادى در آن حرام نيست مگر اين كه چيز فروخته شده وعوض آن از يك جنس و با كيل ووزن فروخته شوند كه در اينصورت اگر زيادى بگيرند، حرام است ولى اگر از يك جنس نبودند و يا به صورت پيمانه وكشيمنى فروش نمىشوند زيادى گرفتن در آن حرام نيست مثلاً اگر صد عدد تخم مرغ را به صد وده عدد بمدّت دو ماه قرض دهند ربا وحرام است ولى اگر صد عدد را به صد وده عدد بمدّت دو ماه بفروشند و در صورتى كه بين آنها يعنى عوض و معوّض از جهت حجم كوچكى و بزرگى و يا نوعيّت آنها فرق داشته باشد معامليه صحيح است و اگر فرق نداشته باشند گفتيم قرض ربوى است كه به صورت بيع انجام مىشود.
{aچهارم:a} اين كه ربا در معامله غير از ربا در قرض است چنانچه معامله ربوى باشد، اصل معامله باطل است، نه فروشنده مالك وصاحب بها مىشود ونه خريدار صاحب مال مىشود، يعنى هيچيك از مال فروشنده ومال خريدار به آن ديگرىشرعاً منتقل نشده است، ولى در قرض اينطور نيست چنانچه قرض ربوىباشد فقط مقدار زيادى كه بعنوان ربا گرفته مىشود به پول دهنده منتقل نمىشود وقرض گيرنده مىتواند در پول و يا مالى كه به قرض گرفته تصرّف نمايد.
نام کتاب : BOK29763 نویسنده : 0 جلد : 1 صفحه : 505