اگر از هر دو طرف چيزى زياد كنند مثلاً يك من گندم ويك دستمال را به يك من ونيم گندم ويك انگشترى بفروشد.
^ مسأله 25 - اگر چيزى را كه مثل پارچه با متر و ذرع مىفروشند، يا چيزى را كه مثل گردو وتخم مرغ با شماره معامله مىكنند، بفروشد وزيادتر بگيرد مثلاً دهتا تخم مرغ بدهد ويازدهتا بگيرد اشكال ندارد.
^ مسأله 26 - جنسى را كه در بعضى از شهرها با وزن، يا پيمانه مىفروشند و در بعضى از شهرها با شماره معامله مىكنند، با آن جنس در هر يكى از آن دو شهر حكم معاملهاى كه با او مىشود را دارد، در صورتى كه هيچ كدام بر ديگرى غالب نباشد، و در صورت غلبه حكم آن مقدّم است.
^ مسأله 27 - اگر چيزى را كه مىفروشد وعوضى را كه مىگيرد از يك جنس نباشد، زيادى گرفتن اشكال ندارد، پس اگر يك من برنج بفروشد ودو من گندم بگيرد، معامله صحيح است.
^ مسأله 28 - اگر جنسى را كه مىفروشد وعوضى را كه مىگيرد، از يك چيز عمل آمده باشد، پس اگر مخالفت فرع با اصل فقط در صفت باشد، مثلاً گندم را آرد كند يا شير را پنير نمايد، اظهر آن است كه اينها از يك جنس مىباشد و در معامله نبايد زيادتى در آنها باشد وامّا اگر چيزى را از چيزى بگيرند مثلاً شير را كره يا شير را روغن نمايند، آنها دو جنس مىباشند و در معامله به آنها زيادتى چه در گرفتن وچه در دادن، اشكالى ندارد اگرچه بنابر احتياط واجب در اين صورت هم ترك زيادتى به آنها در معامله است.
^ مسأله 29 - جو و گندم در ربا يك جنس حساب مىشود، پس اگر يك من گندم بدهد ويك من وپنج سير جو بگيرد، ربا و حرام است و نيز اگر مثلاً ده من جو بخرد كه سر خرمن ده من گندم بدهد، چون جو را نقد گرفته و بعد از مدّتى گندم را مىدهد، مثل آن است كه زيادى گرفته وحرام مىباشد.
^ مسأله 30 - اگر مسلمان از كافرى كه در پناه اسلام نيست، ربا بگيرد اشكال ندارد