بر نفس خود باشد، وجود محرمى شرط نيست، و در غير اين صورت لازم است كسى به همراه خود داشته باشد، هر چند كه به اجرت باشد كه با وجود او بر نفس خود مأمون باشد، و احتياط واجب آن است كه محرم خود را اگر موجود باشد همراه ببرد، و چنانچه متمكن از پرداخت اجرت نباشد، حجّ بر او واجب نخواهد بود.
مسائل متفرّقه استطاعت
{aمسأله 48:a} اگر زنى شوهرش از دنيا برود و در حيات شوهرش استطاعت مالى نداشته باشد و بعد از مردن او از ارث شوهر، استطاعت مالى پيدا كند، ولى از جهت مرض نتواند به حجّ برود در صورتى كه مرض او به نحوى است كه قدرت بر رفتن به حجّ ندارد، مستطيع نشده و حجّ بر او واجب نيست و همچنين اگر بعد از مردن شوهر، شغل يا زراعت يا صنعتى كه بتواند بعد از برگشتن از حج، مثلا يك سال زندگى خود را اداره كند، نداشته باشد، مستطيع