54- در اين قرآن هر [گونه] مثلى را براى مردم به شكلهاى مختلف بيان كردهايم [1]، و [لى] انسان بيش از هر موجودى سر جدال دارد. 55- آن گاه كه [قرآن، عامل] هدايت بر مردم عرضه شد، چيزى آنان را از ايمان و درخواست آمرزش از پيشگاه پروردگارشان باز نداشت، جز اينكه [با غفلت مىخواستند عذابى كه] سنت جارى در امتهاى پيشين [بود] بر ايشان نيز جارى شود [2]، يا عذاب رو در رو به آنان برسد [3]. 56- ما پيامبران را جز به عنوان بشارت دهنده و هشدار دهنده نمىفرستيم، و [لى] انكار ورزان به باطل مجادله مىكنند تا حق را به آن وسيله از ميان بر دارند [4]، و آيات مرا و [بخصوص] آياتى كه بدان هشدار داده شدهاند، به استهزاء گرفتند. 57- كيست ستمكارتر از آن كه به آيات پروردگارش پند داده شده و از آن روى گردانده و رفتار گذشته خود را فراموش كرده است؟ ما هم بر دلهاشان پرده و بر گوشهاشان سنگينى نهاديم تا آن [پيام] را در نيابند [5]؛ و اگر به راه هدايتشان فرا خوانى، هرگز هدايت نخواهند شد. 58- پروردگارت آمرزگار و داراى رحمت است [6]؛ اگر مىخواست آنها را به [سزاى] دستاوردشان بازخواست كند، در عذابشان شتاب مىكرد، ولى موعدى دارند كه هرگز در برابر آن پناهى نمىيابند [7]. 59- [مردم] آن شهرها را به عقوبت ستمى كه كردند، هلاك كرديم و براى هلاكتشان موعدى مقرر داشتيم [8]. 60- [به ياد آر] آن گاه كه موسى به دستيار خود گفت: [در جستجوى مرادم] دست از تلاش بر نمىدارم تا به محل برخورد دو دريا برسم [9]، هر چند كه زمان طولانى به راه ادامه دهم. 61- و چون به محل تلاقى دو دريا رسيدند، [غذاى] ماهى خود را از ياد بردند و ماهى راه خود را در دريا سرازير در پيش گرفت [و رفت]. [1]- به عنوان نمونه به آيات 261 بقره (2)، 24 يونس (10)، 41 عنكبوت (29)، 20 حديد (57) و 5 جمعه (62) توجه فرماييد. [2]- اگر با آيه 94 اسراء (17) مقايسه كنيم اصل مسئله روشن مىشود. براى درك بهتر مفهوم آيه، به آيات 96 و 97 يونس (10) توجه فرماييد، و يكى از مصداقهاى آن را در آيه 11 آل عمران (3) ملاحظه فرماييد؛ ضمناً موارد مختلف درخواستهايشان را براى رسيدن عذاب، در مورد قوم صالح در آيه 77 اعراف (7) و در مورد قوم نوح در آيه 32 هود (11) و در مورد قوم شعيب در آيه 187 شعراء (26) و در مورد قوم لوط در آيه 29 عنكبوت (29) و در مورد قوم هود در آيه 22 احقاف (46) و بالاخره در مورد مشركين قريش در آيات 32 انفال (8) و 16 ص (38) ملاحظه فرماييد. [3]- به آيه 90 يونس (10) و نيز به آيات 83- 85 غافر (40) توجه فرماييد. [4]- به آيات 18 انبياء (21) و 8 صف (61) توجه فرماييد. [5]- علت آن را در آيات 10 بقره (2)، 155 نساء (4)، 125 توبه (9) و نيمه دوم آيه 5 صف (61) و 3 منافقون (63) جستجو فرماييد. [6]- مشمولين رحمت خدا را در نيمه دوم آيه 156 اعراف (7) جستجو فرماييد. [7]- به آيه 42 ابراهيم (14) توجه فرماييد. [8]- به آيه 44 يونس (10) توجه فرماييد. [9]- بعضى از مفسران گفتهاند: منظور، محل اتصال خليج عقبه و خليج سوئز است.