283- اگر در سفر بوديد و نويسندهاى [براى ثبت قرار] نيافتيد، گروگانى در اختيار [بستانكار] قرار گيرد؛ و اگر يكى از شما ديگرى را امين دانست [و گرويى نگرفت]، بدهكار كه امين شناخته شده است، امانت [و بدهى خود] را باز پس دهد و از خدا، پروردگارش پروا كند؛ و گواهى را كتمان نكنيد، كه هر كه چنين كند، قلبش گناهكار است؛ و خدا به آنچه مىكنيد داناست. 284- هر چه [و هر كه] [1] در آسمانها و زمين است متعلق به خداست؛ و آنچه در ضمير شماست، چه آشكار كنيد و چه نهان، خدا شما را براى آن به حساب مىكشد [2]، آن گاه هر كه را بخواهد [و شايسته بداند]، مىبخشد و هر كه را بخواهد [و سزاوار ببيند]، عذاب خواهد كرد؛ و خدا بر هر كارى تواناست. 285- پيامبر به آنچه از پروردگارش به او نازل شده است باور دارد و مؤمنان [نيز]؛ همه به خدا و فرشتگان و كتابها و پيامبرانش باور دارند؛ [زبان حالشان اين است كه:] تفاوتى ميان هيچ يك از پيامبرانش قائل نيستيم؛ و گفتند: [حكم خدا را] شنيديم و اطاعت كرديم؛ پروردگارا، آمرزش تو را خواستاريم، كه سرانجام در پيشگاه توست. 286- خدا هيچ كس را جز به اندازه توانش تكليف نكند [3]؛ دستاوردهاى [نيك] هر كس به نفع خود اوست و دستاورد [زشت] او نيز وبال او؛ بار پروردگارا، اگر فراموش يا خطا كرديم، بر ما [سخت] مگير. پروردگارا، ما را از تحمل بار گران كه بر پيشينيان ما [به خاطر گناه و طغيانشان] قرار دادى، معاف فرما؛ پروردگارا، آنچه در توان ما نيست، بر ما مقرر مدار؛ و از ما درگذر؛ و بر ما ببخشاى؛ و رحمت آور؛ كه تو كارساز ما هستى، ما را بر انكار ورزان پيروز گردان. [1]- براى توجيه افزوده، به آيه 19 انبياء (21) توجه فرماييد. [2]- به آيه 9 طارق (86) توجه فرماييد. [3]- در اين رابطه به آيه 185 بقره (2) يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ و آيه 78 حج (22) ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ توجه فرماييد.