30- اگر مىخواستيم، آنها را به تو مىنموديم كه [باطن] آنها را از سيمايشان بازشناسى؛ و مسلماً از شيوه سخنشان بخوبى آنها را خواهى شناخت؛ و خدا اعمالتان را مىداند. 31- به طور قطع شما را آزمايش مىكنيم تا مجاهدان و پايداران شما را مشخص كنيم، و رفتارتان را ارزيابى نماييم [1]. 32- آنها كه با وجود روشن شدن راه هدايت براى آنها، انكار ورزيدند و [مردم را] از راه خدا بازداشتند [2] و به مخالفت با پيامبر برخاستند، هرگز زيانى به خدا نخواهند رساند، و [خدا] تلاششان را بر باد خواهد داد. 33- اى مؤمنان، از خدا و پيامبر اطاعت كنيد و اعمال خويش را تباه مكنيد [3]. 34- كسانى كه انكار ورزيدند و [مردم را] از راه خدا بازداشتند و به حال انكار درگذشتند، هرگز مورد بخشايش خدا قرار نخواهند گرفت [4]. 35- پس ضعف نشان ندهيد و [از ترس جنگ، دشمنان را] به مصالحه مخوانيد [5]، در حالى كه شما برتريد و خدا با شماست و از [پاداش] اعمالتان نخواهند كاست [6]. 36- زندگى دنيا بازيچه و سرگرمى است؛ و اگر با ايمان و پرهيزكار باشيد، [خدا] پاداش شما را عطا مىكند [7] و اموال شما را [بابت مزد هدايت] نخواهد خواست [8]. 37- اگر اموال شما را بخواهد و اصرار نمايد، [بعضى از شما] بخل مىورزيد و [اين بخل] كينههاى شما را آشكار مىسازد. 38- هان! شما كسانى هستيد كه براى انفاق در راه خدا دعوت مىشويد، ولى پارهاى از شما بخل مىورزند؛ و هر كه بخل ورزد، بر ضد خويش بخل ورزيده است؛ و خدا بىنياز است و اين شما هستيد كه نيازمنديد؛ و اگر روى برتابيد، گروهى ديگر را جايگزين شما خواهد كرد كه همچون شما [دستخوش بخل] نباشند. [1]- معنى و مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 214 بقره (2)، 142 آل عمران (3)، 16 توبه (9) و 2 عنكبوت (29) آمده است. [2]- مصداقهاى «صد عن سبيل اللَّه» را در آيات 168 آل عمران (3)، 18 احزاب (33) و نيمه دوم آيه 81 توبه (9) ملاحظه فرماييد. [3]- به بخش ابتدايى آيه 264 بقره (2) توجه فرماييد؛ البته اين مورد يكى از مصاديق آيه است. [4]- توضيح بيشتر در مورد اين گروه را در آيات 161 بقره (2)، 91 آل عمران (3) ملاحظه فرماييد. [5]- مغايرتى با آيه 61 انفال (8) ندارد؛ آنجا پيشنهاد صلح از جانب دشمنان است و اينجا پيشنهاد صلح از جانب مسلمانان؛ و اصل كلى اين است كه طرفى كه پيشنهاد صلح مىدهد، در حقيقت از مواضع خود عقب نشسته است. [6]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 139 آل عمران (3) آمده است. [7]- نحوه پرداخت اين پاداش به مؤمنان پرهيزكار را در آيه 28 حديد (57) ملاحظه فرماييد. [8]- براى توجيه افزوده، به آيات 47 سبا (34) و 40 طور (52) توجه فرماييد.