4- على‌بن جعفر

على، فرزند امام جعفر صادق (ع) و از اصحاب عظيم‌الشأن و پارساى امام كاظم (ع) بود.

وى محضر امام صادق، امام كاظم، امام رضا و امام جواد عليهم‌السلام را درك كرده است. [1]

كتاب ارزشمند «مسائل على‌بن جعفر» كه هم‌اكنون در دسترس است، مجموعه احاديث و مسائلى‌است كه اين عضو برجسته بيت‌امامت از برادر بزرگوارش استفاده و روايت كرده است.

وى با بينش عميقى كه از اصل امامت داشت، تقويت و تداوم آن را براى رشد و پيشرفت جامعه اسلامى امرى ضرورى مى‌دانست؛ از اين رو، با اينكه از نظر سنّى بزرگتر از بعضى پيشوايان معصوم معاصر خود بود، نسبت به آنان نهايت احترام را داشت.

در مجلسى كه در محضر امام جواد (ع) بود، هنگامى كه امام برخاست تا برود، على‌بن جعفر كفشهاى آن حضرت را جفت كرد. [2]

در مجلسى ديگر، على‌بن جعفر در مسجد نشسته بود كه امام جواد (ع) وارد شد. در اين هنگام على‌بن جعفر با عجله برخاست و بى‌كفش و عبا به استقبال امام (ع) شتافت و دست آن حضرت را بوسيد؛ سپس در محضر آن بزرگوار سرپا ايستاد. امام فرمود: عموجان بنشين! خدا تو را رحمت كند. عرض كرد: سرور من! چگونه بنشينم در حالى كه شما ايستاده‌ايد.

پس از اينكه امام (ع) رفت على‌بن جعفر در جاى خود نشست. يارانش او را سرزنش كردند و گفتند: تو با اينكه عموى پدر او هستى آيا سزاوار است با او چنين رفتار كنى؟ گفت:

«ساكت باشيد! در جايى كه خداوند مرا با اين ريش‌سفيد سزاوار امامت نيافت ولى اين جوان را لايق آن دانست و مقام امامت را به وى تفويض كرد. آيا من فضل او را انكار كنم؟ از آنچه شما مى‌گوييد به خدا پناه مى‌برم. من بنده او هستم.» [3]

[1] - از برخى روايات و گفته دانشمندان استفاده مى‌شود كه وى محضر امام‌هادى (ع) را نيز درك‌كرده‌است (ر. ك: اصول كافى، ج 1، ص 326، ح 4 و عمدة‌الطالب، ص 241)

[2] - رجال كشى، ج 2، ص 729، رديف 804 و تنقيح المقال، ج 2، ص 273

[3] - كافى، ج 1، ص 321، حديث 12 و تنقيح المقال، ج 2، ص 273 و عمدة‌الطالب، ص 261.

لازم به يادآورى است كه در زندگانى امام صادق (ع)، درس نخست، به ابعاد ديگرى از زندگى و شخصيت على‌بن جعفر (ع) اشاره كرديم كه در اينجا تكرار نمى‌كنيم