خلاصه‌

امامان (ع) به عنوان رهبران جامعه نسبت به رويدادها از جمله مسائل سياسى نه تنها بى‌تفاوت نبودند بلكه در متن حوادث قرار داشتند.

خط مشى سياسى امام كاظم (ع) در دو محور ترسيم مى‌شود: تقيّه و نفوذ.

پيشواى هفتم به خاطر حاكميت جوّ خفقان ناگزير از تقيّه بود و اين سياست را به ياران خود نيز توصيه مى‌كرد.

امام كاظم (ع) در پوشش تقيّه موفق شد ضمن حفظ جان خود و يارانش، رسالت الهى خويش را جامه علم بپوشد.

از نشانه‌هاى بارز فعاليتهاى سياسى امام كاظم (ع) وجود عوامل نفوذى در تشكيلات خلافت عباسى است. برخى از شيعيانى كه موفق شدند در دستگاه خلافت نفوذ و پستهاى مهمى را اشغال كنند عبارتند از على‌بنى يقطين، يعقوب‌بن داوود، محمدبن اسماعيل‌بن‌بزيع، فضل‌بن سليمان، زيادبن‌ابى سلمه، و فرماندار رى. بعضى از اين افراد مثل على‌بن يقطين با امام (ع) ارتباط نزديك داشتند و از آن حضرت دستور مى‌گرفتند.

هدف امام (ع) از اتخاذ اين سياست عبارت بود از: حمايت مالى از شيعيان، رسيدگى به مشكلات آنان، كسب اطلاعات از درون دستگاه خلافت و پشتيبانى مالى تشكيلات شيعى.

پرسش‌

1- امامان (ع) نسبت به رويدادهاى جامعه چه موضعى داشتند؟

2- نخستين خطمشى سياسى امام كاظم (ع) در برابر دستگاه خلافت عباسى چه بود؟

3- نفوذ عناصر شيعى در دستگاه خلافت عباسى بيانگر چه بعد از فعاليت امام كاظم (ع) است؟

4- على بن يقطين كيست و چه ارتباطى با امام كاظم (ع) داشت؟

5- هدف امام (ع) از نفوذ ياران خود در دستگاه خلافت چه بود؟