خواهد داشت. از اين رو، براى محو آثار جرم و فريفتن افكار عمومى و جلوگيرى از شورشهاى بعدى دست به اقداماتى زدند:

1- سندى بن شاهك پس از مسموم كردن امام (ع) و ظرف دو سه روزى كه از عمر آن حضرت باقى مانده بود، هشتاد نفر از رجال و شخصيتها را جمع كرد و به زندان برد تا از نزديك وضع زندان و حال امام (ع) را ببينند و گواهى دهند كه پيشواى شيعيان در رفاه و آسايش به سر مى‌برد و هيچ گونه آثار جراحت و زخمى در او وجود ندارد. اماهوشيارى امام (ع) نقشه او را نقش بر آب ساخت؛ او خطاب به حاضران فرمود: مرا به وسيله نه عدد خرما مسموم ساخته‌اند؛ بدنم فردا سبز مى‌شود و پس فردا از دنيا خواهم رفت. [1]

2- پس از شهادت امام (ع) جنازه آن بزرگوار را مدت سه روز [2] روى پل بغداد در معرض تماشاى عموم گذاشتند تا به شيعيان بفهمانند كه آن حضرت به مرگ طبيعى از دنيا رفته است. [3]

3- فرومايگان عباسى مى‌دانستند كه اگر جنازه امام (ع) را به دست شيعيان بسپارند وآنان عهده‌دار مراسم تشييع و تدفين آن حضرت گردند، چه بسا مراسم، تبديل به تظاهرات و تبليغات بر ضد دستگاه خلافت خواهد شد.

از سوى ديگر، هارون كه تا اين مرحله، خود را از خون آن حضرت تبرئه كرده بود و مدعى بود او با مرگ طبيعى درگذشته است، مصلحت نمى‌ديد كه جنازه آن گرامى مخفيانه و به دور از چشم مردم دفن شود. از اين رو، برنامه را بگونه‌اى ترتيب داد كه خود دولتمردان و سپاهيان عهده‌دار امر تشييع شوند و مردم هم كنار آنان شركت كنند. براى اين منظور، سليمان‌بن‌جعفر، مرد جاافتاده و بزرگ خاندان، يعنى عموى خود را پيشقدم كرد.

سليمان، به ظاهر از جريان دستگيرى و درگذشت امام (ع) ابراز تأسف كرد و به فرزندان خود دستور داد تا جنازه را از نيروهاى پليس تحويل بگيرند؛ سپس براى مراسم‌

[1] - عيون اخبارالرضا (ع)، ج 1، ص 79؛ بحارالانوار، ج 48، ص 212.

[2] - بحارالانوار، ج 48، ص 248.

[3] - ارشاد، ص 302.