مقدّمه‌

پژوهش هاى نوين علمى، نقش مهم نيروى دريايى در زمينه هاى سياسى، اقتصادى و علمى را به اثبات رسانده است. از اين رو پژوهشگران نسبت به اين مسأله عنايت ويژه‌اى نشان داده‌اند و در اين خصوص تأليفات مفصلى داشته و آن را از اساسى ترين مباحث تاريخى تلقى كرده اند.

نيروى دريايى اسلامى، در تاريخ درياها و اقيانوسهاى شناخته شده در آن زمان، پيشتاز به حساب مى آمد. شايد همين، از جمله علّت هايى باشد كه پژوهشگران را بر آن داشت براى دست يافتن به اين موضوع، از جهات گوناگون‌

از آنجا كه «قيساريه» ازناحيه دريا، كمك دريافت مى‌كرد عمروعاص از فتح و درگيرى در نزديكى ساحل «ليكيا» پديد آمده بود، آنچه بهتر به نظر مى‌رسداين است كه علّت ديگرى باعث شدكه اعراب از اين سواحل به آسياى صغير، نزديك شوند.

من معتقدم آنان مى‌خواستند به منابع جديدى از چوب‌هاى مرغوب براى ساختن كشتى ها وچوب بلوط محكم وچوب صنوبر كيليكى كه در آسياى صغير وجود داشت وچوب عرعر كه شبيه درخت صنوبر [1] بود ودر ساختن كشتى ها، بادبانها وكمان‌ها بكار مى‌رفت، دست يابند.

از اين‌گفته چنين استفاده مى‌كنيم كه كلمه «ذات الصوارى» آنگونه كه برخى از

[1] - لوكاس، المواد والصناعات، ص 694-703.