كشتى سوارى سلطان مى‌شد كه ده فروند از آنها ويژه سوارى خليفه فاطمى در مراسم جشنهاى افزايش آب نيل و خوشبو كردن ستون اندازه گيرى آب و گشودن كانال بود و ساير كشتيهاى حمل ونقل و سوارى؛ از آنِ فرمانروايان خليفه بود و ساير كاگزاران، شناورهايى غير از كشتيهاى ويژه سلطان و فرمانروايان داشتند.

اداره‌ياد شده شامل تعداد زيادى تعميرگاه [1] كشتى بود و در هر يك از اين تعميرگاهها، يك نفر صنعتگر از صنف‌هاى گوناگون مانند نجّار، آهنگر، بند زن و نقّاش وجود داشت. مسئوليت پرداخت هزينه ساخت كشتى‌هارا اداره تعميرات برعهده داشت و آنگاه كه اين اداره تكافوى نيازمندى هزينه ساختن كشتيها رانداشت براى رفع احتياج از بيت المال پرداخت مى‌شد.

كاركنان اين اداره عبارت بودند از:

1- سرپرست كشتيهاى حمل ونقل و دريانوردان: هر كشتى بارى و يا سوارى از كشتيهاى اداره تعميرات، داراى يك رئيس و چند دريا نورد بود كه حقوق آنها از همين اداره پرداخت مى‌شد.

2- دو جانشين فرمانده ناوگان: كه خدمات روزانه ناوگان را بر عهده داشتند.

امّا درباره آنچه مربوط به درجات دريانوردان است به گفته مقريزى، تومار فرماندهان ناوگان درپايان دوره فاطميان، بالغ بر پنج هزار دريا نورد مى‌شد، كه ده نفر از برجسته‌ترين آنها را فرمانده مى‌ناميدند. و حقوق ماهيانه فرد ارشد آنها به بيست دينار مى‌رسيد، در حاليكه پايين مقام آنها از دو دينار حقوق برخوردار بود و يك نفر از اين ده فرمانده كه از ديگران برتر بود به عنوان رئيس ناوگان انتخاب مى‌شد، وى مسئوليّت نقل وانتقال جنگاوران را بر عهده داشت و فرمانده ناوگان وى را همراهى مى‌كرد و فانوس راهنماى ساير كشتيها با او بود، و ساير فرماندهان ناوگان از او پيروى مى‌كردند، با حركت او حركت و با لنگرانداختن او پهلو مى‌گرفتند. [2]

از جمله شرايط انتخاب فرمانده ناوگان اين بود كه از ميان فرماندهان برجسته‌

[1] - مقريزى، الخطط، ج 2، ص 377 و عبدالمنعم ماجد، نظم الفاطميين ورسومهم فى مصر، ج 1، ص 220.

[2] - همان مدرك، ج 3، ص 109.