نيزه و شمشيرهاى دشمنان، به سپرهايى به شكلهاى گوناگون مجهّز بودند.

از آن جمله سپرهاى گرد و بزرگ و بيضى شكل را مى توان نام برد، همچنين سپرها از نظر جنسى كه از آن ساخته مى شد، با يكديگر تفاوت داشت، برخى از آهن و يا چوبى كه با پوست رنگ و روغن شده پوشيده شده بود و گاهى از پوست لمط ساخته مى شد. سپرهاى گرد و مدّور را «طوارق» مى گفتند و بلندى آنها به اندازه قد يك انسان بود و از قسمت بالا دايره اى شكل و از جانب پايين نوك تيز بود، اين نوع سپرها گاهى از ناحيه تحتانى دنباله نداشت و آنها را «جنويات» مى گفتند. [1]

دريانوردان در ايام صلح شقه هاى اسكندرانى و كلوتات و دستمال هاى سوسى و حوله هاى ابريشمى مى پوشيدند. [2] مشهور است كه ناوگان قبل از حركت، از كليّه نيازمنديهاى دريا نوردان و جنگجويان، مانند موادّ غذايى و آذوقه بارگيرى مى شد و جيره كاركنان ناوگان و آنچه از گندم به عنوان كيك براى توشه راه ناويان تهيّه مى گشت، از سيلوهاى دولتى پرداخت مى‌شد. [3]

همچنين كشتيها به انواع ميوه ها، سبزيجات و حبوبات مانند: انار، به، خربزه سندى، گلابى، انجير، گردو، نخود، باقلا، سير، پياز، پنير، ماهى و ديگر چيزها، براى تغذيه دريا نوردان بارگيرى مى شد. [4] به همين ترتيب شناورهاى كوچكى كه «مركوش» نام داشت، ويژه حمل آب آشاميدنى بود كه در گذشته پيرامون آن صحبت شد. بيشتر اوقات پزشكان و قاريان و موذّن ها براى ارائه خدمات به جنگجويان در دريا،

[1] - مرضى بن على، ص 114.

[2] - مقريزى، ج 2، ص 260-261.

[3] - همان مدرك، ج 348.

[4] - ابن جبير، ص 314.