قدرت در دست خودش، با هماهنگى انگلستان «شيخ خزئل» حاكم خرمشهر را كه بر خوزستان تسلط داشت سركوب كرد، سپس خود و طرفردارانش شعار «جمهوريخواهى» را در مجلس و بيرون از آن سردادند كه با مخالفت شديد علما و روحانيون و بويژه آيت الله «سيد حسن مدرس» در داخل مجلس- رهبرى اقليت مجلس- رو به رو شد و بناچار از آن صرف نظر كرد. امّا با كمك اكثريت مجلس كه ازاو حمايت مى‌كردند، مقام فرماندهى كل قوا كه طبق قانون اساسى جزء وظايف شاه بود، بطور رسمى به رضاخان تعويض شد. [1]

رضاخان پس از اين كه قدرت را در غياب احمد شاه قبضه كرد، كم كم خلع قاجاريّه را بطور علنى مطرح نمود، تا اين كه در سال 1304 ه ش/ 1925 م، نمايندگان مجلس پنجم با تصويب ماده واحده‌اى، خلع قاجاريه را اعلام كرده، اداره موقت كشور را به رضاخان سپردند. او نيز ضمن چند اقدام عامه پسند، «محمد على فروغى» را به نخست وزيرى برگزيد، انتخابات مجلس مؤسسان با عجله تمام برگزار شد و نمايندگان آن ضمن تغيير بعضى از فصول متمم قانون اساسى مشروطه، رضاخان را به طور رسمى به مقام سلطنت برگزيدند. بدين ترتيب حكومت خاندان قاجاريه به پايان رسيد و دوران پادشاهى پهلوى آغاز شد و رضاخان به جرگه پادشاهان ايران پيوست و مدتى بعد تاجگذارى كرد. [2]

بحران روابط ايران و شوروى بر سر لغو امتياز شيلات شمال‌

دولت شوروى كه بعد از نهضت مشروطه با بدگمانى به هيأت حاكمه ايران مى‌نگريست، بعد از تشكيل دولت از سوى رضاخان، روش خود را تغيير داد و كم كم روابط نزديكى با ايران برقرار كرد، زيرا معتقد بود كه وى ايران را از ملوك الطوايفى به سوى بورژوازى سوق مى دهد كه يك مرحله به سوسياليزم نزديك تر است، پس لياقت‌

[1] - ايران در دوره سلطنت قاجاريه، شميم، ص 642-638.

[2] - تاريخ سياسى معاصر، مدنى، ج 1، ص 114-111؛ سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، مهدوى، ص 23-22.