درس يازدهم: سلطنت محمّدرضا و دوران اشغال ايران‌

هر چه مدت سلطنت رضاخان بيشتر مى‌شد، استبداد و ديكتاتورى او نيز افزايش مى‌يافت. هيتلر كه همانند ديكتاتور ايران، حكومت مطلقه‌اى را با توجّه بر برترى نژادى در آلمان تشكيل داده بود، مورد توجّه رضاخان قرار گرفت و روز به روز رابطه دو ديكتاتور قويتر شد.

انگلستان كه با كمك عُمال خودش موجب صعود رضاخان ميرپنج به اريكه قدرت شده بود، به تلافى اين ناسپاسى، او را از مسند قدرت به زير كشيد و از ايران تبعيد نمود، ولى با وساطت افرادى مانند «فروغى» به پادشاهى فرزندش محمدرضا رضايت داد. بى تجربگى و جوانى محمد رضا شاه از يك سو و اشغال كشور از سوى ديگر، باعث شد كه ايران جولانگاه بيگانگان و مزدوران داخلى آنها قرار گيرد و سياستهاى داخلى و خارجى كشورمان توسط نيروهاى اشغالگر تعيين شود. در طول دوران اشغال ايران در جنگ جهانى دوم، سياست داخلى و خارجى ايران دچار تحوّلات مهمّى شد كه در اين درس به مهمترين آنها اشاره خواهد شد.

پيمان اتّحاد سه جانبه ايران با اشغالگران

پس از انتقال سلطنت، نخستين اقدام «محمد على فروغى» نخست وزير ايران، تعيين سياست خارجى جديد ايران بود، زيرا سياست بيطرفى كه رضاخان نسبت به طرفين جنگ جهانى دوم در پيش گرفته بود، با اشغال ايران دچار شكست شده بود؛ براى تطبيق‌