نام کتاب : تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نویسنده : نظرپور، مهدی جلد : 1 صفحه : 203
همين جهت از نظر سياسى و تداركاتى به ايران در منطقه نياز
داشت تا بهتر از نيروهاى خود در جنگ ويتنام حمايت كند. همچنين سرگرمى آمريكا در آن
جنگ مانع از آن مىشد كه آمريكا فشار لازم را جهت اجراى برنامه هاى اصلاحات اجتماعى
بر شاه اعمال كند. به همين دليل در طى اين مدت شاه به حال خود رها شده و از فشارهاى
دوران «كندى» در امان مانده بود. [1]
موضع جديد آمريكا اين فرصت را به شاه داد كه افكار قدرت
طلبى و ميليتاريستى خود را در منطقه دنبال كند و زمامداران آمريكارا كم كم به نقشه
خود مبنى بر «تبديل ايران به قدرت برتر نظامى منطقه» راضى و تجهيزات و تسليحات نظامىِ
پيشرفتهتر از آن كشور دريافت نمايد. شاه در جهت اين سياست و به منظور دريافت كمكهاى
بيشتر و سلاحهاى پيشرفته تر، در خرداد 1347 ه. ش، يك سفر خصوصى به آمريكا انجام داد
و در پى آن هواپيماهاى پيشرفته «فانتوم» به ايران تحويل داده شد. [2]
افزايش نقش منطقهاى ايران
از آغاز دوران جنگ سرد بين ابرقدرت شرق و غرب و اتخاذ
سياست «دفاع از پيرامون» يا «سد نفوذ» از سوى آمريكا و كشورهاى همپيمان او در پيمانهاى
«ناتو»، «سنتو» و «سيتو»، ايران به لحاظ موقعيت جغرافيايى و ژئوپليتكى، جايگاه ويژهاى
در روابط خارجى كشورهاى بلوك غرب، بويژه آمريكا پيدا كرد، زيرا اين كشور از يك سو مرز
مشترك و طولانى با رهبر بلوك شرق يعنى شوروى داشت و از سوى ديگر، مشرف به منطقه حساس
خليج فارس و درياى عمان و يكى از اعضاى مهمّ پيمان منطقهاى «سنتو» بود كه اين پيمان
هم به لحاظ ارتباط پيمانهاى سيتو و ناتو به همديگر، خود نيز براى بلوك غرب داراى اهميّت
استراتژيك بود.
در نيمه دوم دهه 1340 ه. ش دو عامل يا حادثه ديگر باعث
افزايش نقش منطقه اى ايران در سياست خارجى كشورهاى غربى، بخصوص آمريكا و دوستان نزديك
او شد:
[1] - سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، هوشنگ مهدوى،
ص 343-342؛ جنگ قدرتها در ايران، روبين، ص 99.