ب- تركيه‌

تركيه نيز از جمله كشورهايى بود كه نظام جمهورى اسلامى ايران را بلافاصله به رسميت شناخت و ارتباط و همكاريهاى سياسى- اقتصادى با ايران را آغاز كرد. از جمله عوامل مهمى كه باعث روابط نزديك ايران و تركيه پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران شد، همكارى و روابط نزديك دو كشور از قبل از انقلاب، عدم شركت تركيه در تحريم اقتصادى غرب عليه ايران و مواضع مشترك دو كشور در مورد كردها بود كه در هر دو كشور ادعاى خودمختارى و گاهى هم استقلال سياسى مى كردند. [1]

روابط سياسى دو كشور پس از يك دوران نسبتاً خوب در اوايل انقلاب، ناگهان با روى كار آمدن نظاميان در كشور تركيه دچار ركود و سردى شد، اما پس از مدت كوتاهى و با روى كارآمدن «تورگوت اوزال» در آن كشور و كسب مقام رياست جمهورى و مسافرت به ايران روابط دو كشور دوباره رو به بهبود گذاشت و در زمينه هاى اقتصادى و فنى قراردادهاى مهمى را به امضا رساندند و به دليل اتخاذ سياست بيطرفى تركيه در جنگ تحميلى و رعايت آن، روابط دو كشور باز هم در زمينه هاى مختلف بويژه در زمينه هاى اقتصادى به بالاترين سطح خود در طول تاريخ رسيد. در اين زمان ايران روزانه مقدار زيادى نفت به تركيه در قبال مواد غذايى و آهن به صورت تهاترى (كالا به كالا) مى‌فروخت.

هر چند روابط تركيه و ايران در دوران دفاع مقدس بيشتر در زمينه هاى اقتصادى، فنى و بازرگانى بود ومناسبات سياسى بيشتر تحت شعاع روابط اقتصادى قرار داشت.

اما پس از پايان جنگ چند حادثه مهم باعث توسعه و تقويت روابط سياسى شد. اوّل تشكيل سازمان اكو بين سه كشور ايران، پاكستان و تركيه دوم تجاوز عراق به خاك كويت و مواضع كم و بيش مشترك دو كشور ايران و تركيه در اين باره و سوم سفر آقاى هاشمى رفسنجانى به تركيه در ارديبهشت 1370 بود. در اين زمان در حالى كه روابط دو كشور به سوى گسترش بيشتر گام بر مى‌داشت ناگهان با توقيف كشتى «كاپ ماليس» در بندر بُسفر

[1] - تاريخ سياست خارجى ايران از هخامنشيان تا به امروز، على‌بابائى، ص 382-383.