در زمانى كه جنگ بين روسيه و ايران ادامه داشت، روسها در اروپا نيز درگير نبردهايى با ناپلئون بودند و به همين جهت از ايران درخواست صلح كردند كه بر اثر پافشارى دو طرف بر موضع خود، مذاكرات به نتيجه نرسيد. در اين زمان باتشويق سفير انگلستان، اتّحادى بين ايران و عثمانى بر ضد روسيه تشكيل شد كه باعث حمله روسها به دو كشور و شكست هر دو كشور شد.

پس از شكست ايران و عثمانى از روسيه، اين كشور قراداد صلحى با عثمانى و انگلستان منعقد كرد و در صدد بود كه چنين كارى را با ايران نيز انجام دهد كه در مذاكرات صلح با ايران شكست خورد و در نتيجه حملات روسها به خاك ايران تشدّيد شده، سرانجام منجر به عهدنامه صلح تحميلى گلستان شد و شهرهاى زيادى از خاك ايران جدا گشت.

فعاليتهاى سياسى و ديپلماتيك فتحعليشاه در مدت سيزده سال، يعنى در فاصله بين دو جنگ، براى بازپس گيرى شهرهاى ايران به نتيجه‌اى نرسيد و سرانجام، ابهامِ در عهدنامه صلح گلستان و تجاوزهاى مكرر روسيه به خاك ايران باعث جنگ دوم ايران و روس شد.

يكى ديگر از حوادث مهمّ در فاصله بين دو جنگ، تأسيس وزارت خارجه ايران در زمان فتحعليشاه قاجار بود كه به دنبال تحولات مهمّ اروپا و امضاى قرارداد كنگره وين صورت گرفت.

جنگ دوم ايران و روس به مدت 5/ 1 سال طول كشيد كه سرانجام منتهى به شكست كامل ايران و امضاى قراداد صلح تركمنچاى شد. بر اساس اين عهدنامه علاوه بر جدايى تمام شهرهاى قففقاز، كاپيتولاسيون يا مصونيت سياسى اتباع روسيه به ايران تحميل شد كه خود بعدها منشأ مشكلات ديگرى گرديد.