پس از مرگ محمدشاه دولت عثمانى از شرايطى كه در اوايل سلطنت ناصرالدين شاه پيش آمده بود، سوء استفاده كرد و ناحيه قطور را كه متعلق به ايران بود و از قبل بر سر آن با ايران اختلاف داشت به اشغال درآورد. ايران به اين اقدام اعتراض كرد و كميسيون چهارجانبه‌اى جهت حل مسأله تشكيل شد، ولى به علت مخالفت دو كشور تعطيل گرديد.

روسها كه از قبل در آشوراده بطور غير قانونى و بدون اجازه دولت ايران پايگاه نظامى احداث كرده بودند، مورد تجاوز تركمنها قرار گرفته، افراد آنها به قتل رسيده و اموالشان به غارت رفت. روسها كه اين امر را به تحريك ايران مى‌دانستند، خواستار عزل حاكم مازندران و جبران خسارت شدند كه با درايت امير كبير اين مشكل حل شد.

پس از به قدرت رسيدن ناصرالدين شاه، او به پاس خدمات و شايستگيهاى ميرزا تقى خان اميرنظام، او را با لقب «اتابك» و «اميركبير» به صدارت عظمى‌ انتخاب كرد. امير كبير از نظر روابط خارجى سياست مستقل ملى و عدم نفوذ بيگانگان و از نظر داخلى سياست اصلاحات را در پيش گرفت كه مورد مخالفت درباريان، مادر شاه و انگلستان قرار گرفته، سرانجام عزل و به قتل رسيد.

پس از قتل امير كبير، «ميرزا آقاخان نورى» به صدارت رسيد. وى سياستهاى داخلى و خارجى امير كبير را كنار گذاشت و به همين دليل نفوذ بيگانگان بويژه انگلستان دوباره در امور داخلى ايران افزايش پيدا كرد.

بعد ازالحاق هرات به ايران توسط حاكم آن شهر، انگلستان تصميم گرفت براى هميشه به حاكميت ايران در آنجا خاتمه دهد. زمانى كه انگلستان توسط يكى از وابستگان خود در قندهار، قصد تصرف هرات را داشت ناصرالدين شاه ازگرفتارى انگلستان در جنگ كريمه استفاده كرده، دستور فتح هرات را صادر كرد. پس از فتح هرات، اشغالگران انگليسى، خارك، بوشهر، خرمشهر، و اهواز را اشغال كرده، سرانجام عهدنامه صلح تحميلى پاريس را با ايران امضا كردند كه به موجب آن هرات براى هميشه از ايران جدا شد.