درس يازدهم: مدرّس و رضا خان‌

حضور مدرس در مجلس دوّم‌

زمانى كه آيت‌ا ... مدرّس قدم به ساحت مجلس دوّم گذاشت همه گمان مى‌كردند، لابد يكى از علماى معمولى است و با آنكه آوازه مبارزات او را در اصفهان شنيده بودند، نمى‌توانستند باور كنند كه اين سيد لاغر و باريك با اين عصاى چوبى و لباس كرباس به زودى تمام آنان را مجبور خواهد ساخت كه از او پيروى كنند و حساب ببرند. ظاهر مدرس نمى‌توانست از نيروى فوق‌العاده او نشانى به دست دهد و مخصوصاً كه «... سلطنه‌ها» و «... دوله‌ها» از قدرت و ثروت و بويژه حمايت بيگانگان زورمند برخوردار بودند. تا مدّت چهار ماه مدرس با نظرى دقيق به مطالعه وضع عمومى پرداخت و به سكوت گذرانيد. بسيارى به اين نتيجه رسيدند كه با اين سيد آرام و كم‌حرف به خوبى مى‌توان كنار آمد. وى در يك خانه اجاره‌اى محقّر كه داراى دو اتاق بود زندگى مى‌كرد.

مدرس در حالى كه از دوره دوّم تا ششم در مجلس حضور داشت و در حقيقت يكى از صحنه گردانان سياست ايران به شمار مى‌رفت، وقتى به شهادت رسيد تمام دارائيش از 36 ريال تجاوز نمى‌كرد. مدرس ذاتاً شجاع و نترس بود، و وقتى صفت شجاعت را با بى‌نيازى توأم ساخت قدرت زائدالوصفى به او دست داد. [1]

شرايط سياسى- اجتماعى كشور

در دوره دوّم مجلس شوراى ملّى طبق اصل دوّم متمّم قانون اساسى مى‌بايست‌

[1] ر.ک: مدرس شهِید نابغة ملِّی اِیران، علِی مدرسِی، ص 54 ـ 56.