مبارزه به دانشگاهها، بازار و ... كشيده شد. نخست‌وزير با تغيير شيوه درصدد مقابله با موج خروشان مردمى برآمد. وى طى سخنان تهديدآميز در راديو چنين اعلام كرد:

چرخ زمان به عقب برنمى‌گردد و دولت از برنامه اصلاحى كه در دست دارد عقب‌نشينى نمى‌كند. [1]

اين سخنان باعث شد بسيارى از مردم كه در گوشه و كنار كشور در جريان قضايا نبودند با مراجعه به مطّلعين نسبت به مسائل آگاهى يابند. در نتيجه بر دامنه مبارزات مردمى افزوده شد. رژيم كه از ترفند قبلى خود نتيجه‌اى نگرفته بود، در يك شيوه جديد مراحل عقب‌نشينى خود را به شرح ذيل آغاز كرد.

مرحله اوّل: پس از حدود يك ماه و نيم، جواب نامه علما از طرف علم داده شد، كه در آن پذيرش شرط اسلام براى انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان و همچنين سوگند به قرآن مجيد براى انتخاب شدگان را اعلام كرده بود، ولى تصميم درباره حقّ انتخاب شدن و انتخاب كردن زنان را به تشكيل مجلس محوّل كرد. نكته قابل توجه اينكه رژيم در يك ترفند جديد از پاسخگويى به نامه حضرت امام «ره» خوددارى كرد، تا بدين صورت، حساب ايشان را از ساير علما جدا سازد. همين امر باعث گرايش بيش از پيش مردم و روحانيون به طرف ايشان و تثبيت نقش حضرت امام «ره» به عنوان رهبرى بلامنازع در مبارزات عليه رژيم شد.

مرحله دوم: علما بويژه حضرت امام «ره» اين اقدام دولت را ناكافى دانستند. زيرا اوّلًا: مصوّبه هيأت دولت با اظهارات رئيس دولت ملغى نمى‌شد، ثانياً: ارجاع تصميم‌گيرى در مورد حقّ رأى زنان به مجلس آينده غير قابل قبول بود. بالاخره علماى تهران از مردم جهت اعتراض به اين تصميم دولت دعوت به عمل آوردند تا در روز موعود (8/ 9/ 41) در مسجد سيد عزيزالله حضور به هم رسانند. رژيم كه از اين نوع تجمّعات سخت در هراس بود در روز قبل از تجمّع جلسه هيأت دولت را تشكيل داد و تصويب‌نامه 14/ 7/ 41 در مورد انجمنهاى ايالتى و ولايتى را غير قابل اجرا اعلام كرد.

[1] زندگِینامة سِیاسِی امام خمِینِی از آغاز تا تبعِید، رجبِی، ج 1، ص 255.