درس هيجدهم: قيام پانزده خرداد [2]

از اين قيام به عنوان اساس و شالوده آغاز انقلاب اسلامى مى‌توان نام برد. در اين باره لازم است به دو نكته اشاره شود: اوّل اينكه بعد از كودتاى 28 مرداد به علّت اختناق شديد، اعتراضات تنها عليه دولتها مطرح مى‌شد، ولى در اين قيام نوك حملاتِ حضرت امام «ره» متوجّه عامل اصلى اقدامات ضد اسلامى يعنى شاه بود.

دوّم اينكه اين قيام يكى از معدود قيامهاى تاريخ كشور ما مى‌باشد كه كليّه قدرتهاى خارجى، برغم رقابت شديد آنها در صحنه سياسى ايران عليه آن موضع‌گيرى كردند.

انقلاب سفيد و مخالفت علما

شاه در نوزده دى‌ماه 1341 اصول شش‌گانه خود را تحت عنوان «اصول شش‌گانه شاه و ملّت» اعلام كرد. اين اصول عبارت بودند از:

1- الغاى رژيم ارباب و رعيتى (اصلاحات ارضى).

2- ملى‌كردن جنگلها.

3- فروش سهام كارخانه‌هاى دولتى به عنوان پشتوانه اصلاحات ارضى.

4- سهيم كردن كارگران در منافع توليدى و صنعتى.

5- اصلاح قانون انتخابات.

6- ايجاد سپاه دانش. [1]

پس از اعلام اصول شش‌گانه و تصميم رژيم به انجام رفراندوم در اين مورد، حضرت‌

[1] بازِیگران عصر پهلوِی از فروغِی تا فردوست، محمود طلوعِی، 2 جلد؛ ج 1، ص 459، 460.