خلاصه‌

پس از اعلام اصول شش‌گانه انقلاب سفيد در سال 1341 علما طىّ جلسه‌اى تصميم گرفتند با درخواست نماينده از طرف دولت، هدف از اعلام اصول مذكور را جويا شوند ولى پس از مذاكره با نماينده دولت، پاسخ قانع‌كننده‌اى دريافت نكردند. در پى آن نماينده علما به نزد شاه رفت و شاه طى سخنان خود، اعلام كرد كه من مجبور به انجام اين اصلاحات هستم و به هر صورتى بايد آنها را به پايان برسانم.

در پى گزارش نماينده علما، حضرت امام «ره» خطاب به علما فرمود: اين بار مسئله با دفعات قبل فرق دارد. شاه از خود اختيارى ندارد و آنچه مورد هدف قرار گرفته است، اساس اسلام است. به رغم تحريم رفراندوم توسّط حضرت امام «ره» و علما و پس از سركوبى اعتراضات مردمى در حركت نمايشى، رفراندوم در موعد مقرر انجام شد.

در پى آن حضرت امام «ره» عيد نوروز را عزاى عمومى اعلام كرد. در دوّم فروردين 42 مأمورين رژيم به مدرسه فيضيه حمله كرده، عدّه‌اى را به شهادت رساندند. امام «ره» در اعلاميه‌اى به همين مناسبت شاه‌دوستى را به معناى غارتگرى و هتك اسلام معرّفى كرد.

در پى سخنرانى شاه عليه روحانيت در كرمان حضرت امام در عصر عاشورا در مدرسه فيضيه سخنرانى مهمّى عليه شاه، آمريكا و اسرائيل ايراد كرد كه باعث دستگيرى ايشان شد. اين اقدام رژيم اعتراضات دامنه‌دارى را در تهران، قم و ديگر شهرها به وجود آورد كه شهادت عدّه‌اى از مردم را به دنبال داشت. درپى اصرار مردم و علما حضرت امام «ره» هفده فروردين 1343 بطور رسمى آزادشد.

رهبرى بلامنازع حضرت امام «ره»، افشاى كامل ماهيّت ضد اسلامى رژيم شاه و بى‌اعتبارى كامل قدرتهاى بزرگ شرق و غرب بويژه ايالات متحده آمريكا از مهمترين آثار و نتايج قيام پانزده خرداد 42 بود.

پرسش‌

1- علّت مخالفت علما را با اصول اعلام‌شده تحت عنوان انقلاب سفيد بطور كامل توضيح دهيد.

2- علّت عزاى عمومى نوروز 1342 توسّط حضرت امام خمينى «ره» را توضيح دهيد.

3- سه نكته مهم سخنرانى حضرت امام «ره» در عصر عاشورا (چهاردهم خرداد 1342) را بنويسيد.

4- علّت دستگيرى حضرت امام «ره» و چگونگى انعكاس آن در بين مردم را شرح دهيد.

5- به نظر شما كدام‌يك از نتايج حاصله از قيام پانزده خرداد از اهميّت بيشترى برخوردار است؟ چرا؟