نام کتاب : تاریخ سیاسی معاصر ایران نویسنده : تلاشان ، حسن جلد : 1 صفحه : 200
سرانجام او توانست
مجالسى را تشكيل دهد كه سخنانش را كاملًا تأييد كنند. پس از انتخابات مجلس سيزدهم و
وقوع جنگ جهانى دوم رضا شاه توسّط متّفقين مجبور به استعفا و خروج از ايران شد. [1]
پس از روى كار آمدن
محمدرضا پهلوى تا كودتاى 28 مرداد كه مقارن دوران مجالس چهاردهم تا هفدهم بود، به علّت
تحكيم قدرت شاه، فراز و نشيبهاى فراوانى در انتخابات مجلس مشاهده مىشد. حضور نسبى
بعضى از مخالفين در مجالس اين دوره باعث تصويب بعضى از قوانين مردمى از جمله ردّ قرارداد
قوام- سادچيكف مربوط به واگذارى نفت شمال به شوروى در مجلس دوره پانزدهم و تصويب مادّه
واحده مربوط به ملّى شدن صنايع نفت ايران در مجلس دوره شانزدهم بود. ولى در همين دوران
نيز تقلّب در انتخابات توسّط رژيم همچنان ادامه داشت. نمونه بارز آن تغيير صندوقهاى
رأى انتخابات مجلس شانزدهم در تهران بود كه در پى قتل هژير، وزير دربار، رژيم مجبور
به ابطال آن شد. [2]
پس از كودتا، شاه
با كمك آمريكاييها توانست قدرت را بطور كامل قبضه نمايد.
قرارداد كنسرسيوم
كه نفت ايران را يكسره در اختيار استعمارگران بويژه آمريكا و انگليس قرار مىداد، در
اوّلين مجلس فرمايشى بعد از كودتا به تصويب رسيد. تقلّب در انتخابات دوره بيستم به
رغم قول انجام انتخابات آزاد توسّط رژيم، از چنان افتضاحى برخوردار بود كه يك بار در
زمان اقبال و بار ديگر در زمان نخستوزيرى «شريف امامى»، رژيم مجبور به انحلال مجلس
شد. [3]
قدرت بلا منازع شاه
پس از سقوط كابينه امينى باعث شد كه در مجالس دوره 21 تا 24 هيچگونه مخالفتى وجود
نداشته باشد و مجالس به مثابه مُهرى براى تأييد تصميمات شاهنشاهى درآيد. كليه كانديداهاى
مجلس بايد به تأييد ساواك مىرسيدند. در غير اينصورت هيچكس حقّ انتخاب شدن نداشت.
[4]
[1] ر.ک:
تارِیخ سِیاسِی معاصر اِیران، مدنِی، ج 1، ص 249 ـ 254.