واگذار شد. در واقع، تأسيس اين حزب به تشكيل «كانون مترقّى» در 1340 كه اعضاى آن همگى از مقامهاى عالى رتبه مملكتى كه در رأس آنها «حسنعلى منصور» بود برمى‌گشت. پس از ترور منصور به واسطه انعقاد كاپيتولاسيون و تبعيد حضرت امام (ره) اين حزب در زمان نخست‌وزيرى هويدا به فعّاليت خود ادامه داد و موفّقيتهاى چشمگيرى را در انتخابات مجلس به دست آورد. اعضاى حزب ملّيون نيز پس از تشكيل حزب ايران نوين به اين حزب پيوستند.

ج- حزب رستاخيز ايران‌

در اواخر سال 1353 ه. ش شاه با هدف اعمال كنترل هر چه بيشتر امور، تشكيل اين حزب را بطور رسمى اعلام و كليه احزاب موجود را منحل كرد. وى در سخنان خود بطور صريح اعلام كرد كه همه بايد به عضويت اين حزب درآيند. در غير اين‌صورت بايد از ايران خارج شوند. سه اصل اساسى و تغيير ناپذير حزب عبارت بودند از: نظام شاهنشاهى، قانون اساسى و انقلاب شاه و ملّت اينها اصولى بودند كه بطور اجبار بايد هر ايرانى بپذيرد و گرنه از نظر شاه، ايرانى نبود و محكوم به خروج از ايران بود.

حضرت امام (ره) پس از تشكيل اين حزب، به دليل مخالفت آن با اسلام و مصالح ملّت مسلمان ايران، عضويت در اين حزب را تحريم كرد. [1]

تغييرات قانون اساسى‌

قانون اساسى و متمم آن كه دستاورد نهضت مشروطيت بود همواره درطول حكومت پهلوى چندين بار مورد دستبرد خاندان پهلوى قرار گرفت. اولين بار در سال 1304 ه. ش توسط رضاخان ودر جهت انقراض سلطنت قاجاريه و موروثى كردن آن در خاندان پهلوى تغيير يافته بود. در همين راستا، رضاخان به عنوان اولين پادشاه خاندان پهلوى به قدرت رسيد. در رودان سلطنت محمدرضاشاه بارها قانون اساسى مشروطيت در جهت واگذارى اختيارات بيشترى به شاه مورد دستبرد قرار گرفت. اين درحالى بود كه شاه طبق‌

[1] نهضت روحانِیون اِیران، دوانِی، ج 6، ص 256 ـ 261.