الف- اصلاح امور گمركى و حضور بلژيكيها در رأس گمركات كشور: [1]

«نوز» به همراه چند نفر ديگر براى اصلاح امور گمركى در سال 1315 ه. ق به وسيله امين‌الدوله استخدام شدند. «نوز» در مدّت كوتاهى به دليل مهارت و زرنگى خاص خودش و حمايت عوامل روسيه مورد توجّه قرار گرفت و بر همه امور گمرك مسلّط شد.

«نوز» بيش از حد به روسها نزديك شد و قراردادهايى به نفع آنها منعقد كرد. در همان سال عكسى از نوز بلژيكى با لباس روحانيت و در حال كشيدن قليان در مجلسى به دست مردم افتاد. انتشار عكس ياد شده كه اهانتى به روحانيت تلقّى مى‌شد عليه كسى كه دل خوشى از او نداشتند هياهوى زيادى ايجاد كرد. طلاب علوم دينى و بسيارى از مردم دست به اعتراض زدند كه چگونه شخصى كافر در مملكت اسلامى مظاهر دينى را به باد تمسخر گرفته است. اين مسأله زمينه و در واقع بهانه‌اى بسيار مناسب جهت شروع مخالفتهاى علنى با حكومت و عوامل آن شد و در همه مجالس و مساجد صحبت از عمل «نوز» بود و خواستار مجازات وى بودند.

«نوز» همزمان با اين جريان تعرفه گمركى را منتشر كرد كه بر طبق آن بر مالياتها افزوده مى‌شد و مى‌توانست موجب بالا رفتن نرخها شود. در پى اين اقدام، بازرگانان و مردم بناى مخالفت با تعرفه گمركى جديد را گذاشته، خواستار لغو آن شدند. اين مسأله باعث تنشهايى در جامعه شد كه شروع نهضت مشروطيت را در پى داشت. نويسنده كتاب تاريخ مشروطيت در اين مورد مى‌گويد:

اين پيمان و تعرفه يكسره به زيان ايران و نتيجه آن اين بود كه اندكى افزارسازى و پارچه‌بافى و مانند اينها كه ايرانيان مى‌داشتند از ميان رود و كار داد و ستد و بازرگانى از رونق افتد و كشاورزى و گله‌دارى نيز آسيب ببيند و در پايان آن باشد كه مردم ايران دست بسته و بيكار مانده، و به شهرهاى قفقاز و ديگر جاها كوچند، و يا در كشور خود به سختى افتاده و از ناچارى به همسايه بيگانه گرايند. [2]

[1] حضور بلژِیکِیها در رأس امور گمرکِی داراِی دو بعد سِیاسِی و اقتصادِی بود ولِی جهت جلوگِیرِی از پراکنده‌گوِیِی آن را تحت عنوان «اوضاع اقتصادِی» ذکر مِی‌نماِیِیم.

[2] تارِیخ مشروطِیت اِیران، احمد کسروِی، ص 35 ـ 37.