حسين بردخونى، جمال خان دشتى و ... مبارزات عليه انگليس را آغاز كردند.

آنها بطور صريح خواستار تخليه قواى انگليسى از بوشهر و احترام به موضع بيطرفى ايران شدند ولى انگليسيها نه تنها از پذيرش اين خواسته‌ها سرباز زدند بلكه درصدد ايجاد اختلاف از طريق تطميع بعضى از رهبران مجاهدين شدند. اما عملًا موفقيتى به دست نياوردند. به همين سبب جنگ بين طرفين آغاز و به مدّت شش سال طول كشيد.

انگليسيها كه در جنوب بشدّت مستأصل شده بودند بالاخره با رشوه دادن به بعضى از خودفروخته‌ها موفق شدند. رئيس‌على دلوارى را از پشت سر به طور ناجوانمردانه‌اى مورد حمله قرار داده، وى را به شهادت برسانند. با اين حادثه اوّلين آثار شكست در بين مجاهدين آشكار شد.

پس از آن شيخ حسين چاهكوتاهى و فرزندش توسّط پليس جنوب كه توسط انگليسيها به وجود آمده بود به شهادت رسيدند. بطور كلّى شهادت تعدادى از رهبران، فعاليتهاى گسترده پليس جنوب و شيوع بيمارى آنفلوانزا در بين مجاهدين از جمله عوامل شكست بودند. بعد از اين تحوّل انگليسيها توانستند تا شيراز پيشروى كنند ولى دلاوران جنوب با شبيخونهاى گاه و بيگاه، هرگز نگذاشتند كه آنها در اين خطّه احساس امنيّت كنند. [1]

انگيزه مذهبى جهت اين مبارزات امرى كاملًا روشن است. اعلام جهاد آيت‌ا ... شيخ محمّدحسين مجتهد معروف به «مجاهد» نقطه شروع اين نهضت بود. ايشان در نامه‌اى از زايرخان خضرمى و شيخ حسين‌خان چاهكوتاهى درخواست همكارى با رئيس‌على را كرد كه از همين جا پايه اتّحاد اين سه گذاشته شد. در جواب اين نامه، شيخ حسين چاه‌كوتاهى اعلام آمادگى و اطاعت از توصيه آيت‌ا ... كرد. حضور علما در جمع مجاهدين نيز دليلى ديگر بر بعد مذهبى اين نهضت است. نامه رئيس‌على دلوارى به آيت‌ا ... «مجاهد» نشان دهنده روحيه و انگيزه مذهبى او مى‌باشد. در قسمتى از اين نامه چنين آمده است:

[1] فارس و جنگ بِین‌الملل، رکن‌زادة آدمِیت، ج 2، ص 459.