نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 21
شكست داد و بساسيرى را كشت (نيمه ذىحجه 451 ه/ 1058 م).
در خلال همين دوران داود از دنيا رفت و پسرش آلبارسلان فرمانرواى خراسان گشت. [1]
طغرل در سال 455 ه/ 1063 م از دنيا رفت و برادرزادهاش
آلبارسلان جانشين او گشت.
او نخست شورش پسرعمويش را، كه بر سر حكومت با وى به معارضه
برخاسته بود، سركوب گردانيد و سپس آغاز به گسترش همه جانبه مرزهاى مملكت خود كرد و
موفق شد قلمرو خلافت عباسى را به طور كامل به تصرف درآورد.
2. جنگ در ارمنستان
ارمنستان، ميدان جنگ ميان مسلمانان و امپراتور بيزانس
بود، اما اين امپراتورى به دليل درگير بودن با اختلافات داخلى و منازعه مستمر بر سر
حكومت از سويى، و نياز به كوشش فراوان براى پشتيبانى مرزهاى غربى خود با اروپا و حفظ
آن در مقابل حملههاى بربرها از غرب و مقاومت در برابر تهاجم بلغارها، روسها و ديگران
از سوى ديگر، توان پشتيبانى كامل از ارمنستان و اهتمام به امور آنها را نداشت.
[1] . سلطان داود، پدر آلبارسلان به عدالت و نيكخواهى
شهرت داشت. در تاريخ نامهاى از او به جاى مانده است كه به دست قاضى سرخس «عبدالصمد»
براى برادرش طغرلبك نوشته بود. در آن نامه چنين آمده است: «شنيدهام سرزمينهايى را
كه گشوده و تصرف كردهاى ويران و ساكنانش را جلاى وطن كردهاى و مخالفت اين كار با
فرمان خداوند دربارۀ رعيت و مملكت آشكار است و تو نسبت به عواقب بد تخريب خانه
و كاشانۀ مردم نيك آگاهى. تو مىدانى كه ما سى نفر با سيصد نفر از دشمن روبه
رو شديم و بر آنان پيروز گشتيم، با سيصد نفر سه هزار تن را شكست داديم و با سه هزار
نفر سى هزار تن را از پاى درآورديم. همين ديروز پادشاه خوارزم را با نيروى فراوانى
كه در اختيار داشت شكست داديم و مملكت او را گرفتيم. او پانصد فرسخ دورتر از ما گريخت
و ما بر او پيروز گشتيم، او را بر اسارت درآورديم و بر سرزمينهاى خراسان، طبرستان و
سيستان چيره گشتيم؛ و پس از آنكه خوار و زيردست بوديم پادشاه و فرمانروا گشتيم. اقتضاى
نعمتهايى كه خداوند به ما عطا كرده است سزاوار چنين رفتارى نيست.»
طغرل در پاسخ برادرش داود چنين نوشت: «اى برادر، تو خراسان
را در حالى كه سرزمينى آباد بود تصرف و ويران كردى و پس از آنكه ثبات قدم يافتى بر
تو واجب شد كه آن را آباد كنى. اما من وارد سرزمينى شدم كه حاكمان پيش از من آن را
ويران و نابود كرده بودند. من، در حالى كه از سوى دشمنانم در محاصرهام، توان آبادسازى
آن را ندارم. به حكم ضرورت لشكريان بايد از راههايش بگذرند و امكان جلوگيرى از زيان
آنان نيست». (الكامل فى التاريخ، ابن اثير، دارالكتاب اللبنانى، ج 8، ص 88.)
نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 21