خلع شد و ده روز بعد خفه گرديد. وانگهى ديگر از آن شخصيتهاى نيرومندى كه در مرحله تشكيل دولت در طول مدت حدود سيصد سال ظهور كرده بودند، خبرى نبود.

ب. وضعيت در جبهه غرب‌

مردم ونيز و مجارها به تحريك بر ضد امپراتورى عثمانى ادامه دادند. علاوه بر مراكزى كه در ايران تشكيل شد، مركز جديدى در كوههاى «قفقاز» كار هدايت تهديد بر ضد امپراتورى عثمانى را عهده‌دار گرديد. مردم ونيز پس از نوميدى از كمكهاى لازم غرب با پادشاه ايران «طهماسب» ارتباط برقرار كرده وى را بر ضد عثمانيها تحريك كردند.

امپراتورى عثمانى لزوماً بايد در همه جبهه‌هاى داخلى و خارجى مى‌جنگيد. عثمانيها در سال 1577 م كوههاى قفقاز را مورد حمله قرار داده تفليس را گشودند. در سال 1579 م دژ پراهميتى را براى استقرار در اين منطقه بنا كردند. اما موفق به كشاندن ميدان جنگ به داخل ايران و جداسازى تبريز- پايتخت پيشين ايران تا 1585 م- نگشتند؛ و با امضاى صلحى با وارثان «طهماسب بن اسماعيل» (درگذشت 1576 م) جنگ پايان يافت.

به اين ترتيب عثمانيها جاى پاى خود را در جنوب روسيه مستحكم كردند و آن را مركز حمله‌هاى خود بر ضد سرزمين كَرْج در سالهاى 1581 م و 1583 م قرار دادند. همين طور بروز آشوب ميان ساكنان قفقاز به آنان فرصت داد تا در امور لهستان دخالت كنند. پادشاه لهستان «استفان پانورى» و پس از او سيگسموند از سال 1587 م تبعه پادشاه عثمانى به شمار مى‌آمدند.

به رغم توقف جنگ- به موجب پيمان صلح 1583 م- اخگر آن زير خاكستر باقى ماند و با درگيريهاى مداوم در مرزهاى اتريش جرقه مى‌زد تا آنكه ده سال بعد شعله‌ور گرديد. حاكم بوسنى در حمله ژوئيه سال 1593 م خود به سرزمين مجارها به طرز وحشتناكى شكست خورد؛ و براى پاك كردن اين لكه ننگ چاره‌اى جز برپايى يك جنگ بزرگ وجود نداشت. اما سلطان مراد سوم در 16 ژوئن سال 1595 م مرد. سال بعد سلطان جديد، محمد سوم، نيروهايش را رهبرى كرد تا در نخستين پيروزى خود در اين جنگ، يعنى پيروزى بر سپاه خاندان هابسبورگ در آكرى، شركت جويد. اما پس از آن كار جنگ به كندى پيش مى‌رفت و پس از درگذشت محمد در سال 1603 م و به تخت نشستن پسرش احمد، همچنان استمرار يافت. واقعيت اين است كه تا پيوستن رئيس مجارى «پوكسكاى»، پس از منصوب گشتن به امارت درترانسلوانيا، به عثمانيها