نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 234
سرانجام در 1695 م سلطان مصطفى دوم به جاى عمويش احمد
دوم به تخت نشست و فرماندهى كل مجارستان را خود به عهده گرفت. او از قدرت صدر اعظم
كه مدت پنجاه سال زير سلطه خانواده كوپريلى [1] بود كاست. او موفق شد تمشوار [2] را
آزاد سازد. اما امير اوجين [3] حاكم سافو موفق شد سپاه عثمانى را در «زنطه» واقع در
ساحل رودخانه «تيس» در 11 سپتامبر سال 1696 م شكست دهد. در اينجا زمام امور را مرد
ديگرى از خاندان كوپريلى يعنى «عموجهزاده حسين» به دست گرفت.
در همين دوره قيصر پطرس [4] نيز جنگ بر ضد عثمانيها را
آغاز كرد و در سال 1696 م موفق به گشودن آزوف- آزاق- گرديد. سلطان ميانجيگرى پيشنهادى
بريتانيا و هلند را پذيرفت و به دنبال آن در 26 ژوئن 1699 م پيمان صلحى در دركارلوچ
به امضا رسيد. طبق اين پيمان باب عالى ناچار شد از ترانسلوانيا تا تمشوار به نفع خاندان
هابسبورگ بيرون رود و مجارستان را تقريباً به طور كامل و بخش اعظم اسلوونى [5] و كرواسى
را نيز تخليه كند.
همچنين باب عالى ناگزير شد تا از كامنگ و همه جاهايى كه
در بودوليا فتح كرده بودند و نيز از اوكراين عقبنشينى كند، در حالى كه ونيزيها از
موره و چند جاى ديگر در دلماسيا دست كشيدند. حقيقت اين است كه سلطان پس از آن به ادرنه
عقب نشست و اندكى بعد شورشى برپا شد كه وى را ناچار ساخت به نفع برادرش احمد كنار رود.
[2] . تمشوار )ravsemeT(
araohsimiT شهرى واقع در رومانى
بر ساحل رودخانۀ بيجا ajeB .
[3] . امير اوجين eidvas-eD-enjuE
)nanjiraC( از فرماندهان مشهور
ارتش امپراتورى - پسر اوجين موريس پادشاه سافوا (كنت سواسون و اوليپ مانسينى) تولد
يافته در پاريس (1663-1736) از فرماندهان بزرگ جنگ در روزگار خويش. او با تركان عثمانى
جنگيد و سپس در جنگ وراثت اسپانيا (1700-1713 م) شركت جست. او بر مالبلاكيه پيروز شد
و سپس از فرمانده فرانسوى فيلار شكست خورد.
[4] . پطرس يكم: relerreiP امپراتور روسيه از 1682-1725 م از متولدان مسكو
(1672-1725 م). او براى تحولروسيه كوشيد و ارتش نيرومندى كه سازمان داد وى را در تحقق
پيروزى بر ارتش سوئدى در نبرد 1709 م پولتاوا avatloP يارى داد. او ناچار شد در سال 1711 م آزوف را به عثمانيها
بازگرداند، اما به موجب پيمان نيستادت tdatsyN در سال 1721 م برليوونيا، دايستونيا و فنلاند دست يافت.
[5] . اسلوونى einvolS:ainevolS ، يكى از جمهوريهاى اتحاديۀ يوگوسلاوى. مساحت
آن 16/229 كيلومتر مربع وپايتخت آن لجوبلجانا anaj
lbujL است.
نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 234