نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 243
2. ميانهروى در قوا و تلاش براى حفظ جان اعراب مسلمان.
3. ايجاد جوامع اسلامى در مناطق فتح شده.
4. حفظ توازن ميان جبهه جنگ و عقبه.
5. هماهنگى استراتژيهاى تهاجمات بازدارنده و جنگهاى پيشدستانه.
اين اصول و مبانى هم با هدفهاى نظامى اعراب مسلمان و هم
با خوى و خصلت و نيروى نظامى آنان هماهنگ بود. اما چنان كه احنف بن قيس گفته است:
«هيچ دو پادشاهى گرد نيامدند و توافق نكردند، مگر آنكه
يكى بر ديگرى خروج كرد» (سرانجام توافق پادشاهان جنگ است).
درگيرى مسلمانان با روميها و بيزانسيها ادامه داشت، اما
جنگ با ايرانيان با توجه به نبود مانع جغرافيايى برايشان آسان بود. درگيرى با روم و
بيزانس سياست استراتژيكى ديگرى را طلب مىكرد. بيزانسيها با استفاده از نيروى دريايى
خود مىتوانستند شهرهاى ساحلى سرزمين شام و مصر را تهديد كنند. عمليات دريايى سال
25 ه كه بر ضد اسكندريه انجام شد از بزرگترين عملياتهايى بود كه نشان داد تضمين مرزهاى
اسلامى و توجه به سازندگى جامعه اسلامى محال است؛ مگر اينكه جلوى مبارزهطلبيهاى دريايى
روم گرفته شود و تا جاى ممكن زمينههاى حياتى مورد استفاده آنان براى مقابله با فتوحات
اسلامى از آنان سلب گردد.
فرماندهان اسلامى براى حمايت از پايگاههاى خود تدابير
بازدارندهاى را اتخاذ كردند.
آنان جنگ را به بيرون از مرزهاى خودى كشاندند (تا روميان
را در مقابل مسلمانان در موضع انفعال قرار دهند). جنگهاى زمستانه و تابستانه و پادگانهاى
مرزى ابزارهايى بود كه امروزه مىتوان بر آنها نام «تهاجمات بازدارنده» گذاشت اما اين
امكانات با وجود فعال بودن اهداف مورد نظر را محقق نساخت و خاطره تهاجم روميان و پيشروى
آنان تا حمص (سال 17) پيوسته در ذهن معاوية بن ابى سفيان زنده بود. او كه خطر روم را
درك كرده بود اين سخن مشهور را بر زبان آورد: روم را در تنگنا قرار دهيد كه به اين
وسيله بر همه مردم روى زمين مسلط مىشويد».
نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 243