نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 63
شايد از آشكارترين علل اين شكست، اختلافهايى بود كه در
رسوم و جهتگيريها ميان فرنگيان ساكن شرق و عموزادگان مهاجر اروپايىشان روى مىداد.
زيرا صليبيها در جنگ دوم خود در فلسطين با جامعهاى روبه رو گرديدند كه اعضاى آن طى
گذشت يك نسل روش زندگى و راههاى گذران معاش خويش را تغيير داده بودند و در حالى كه
به زبان فرانسوى سخن مىگفتند، پيرو كليساى لاتينى بودند؛ و اين امر آنان را بهتزده
ساخت. اما نسبت به سازمان نظامى؛ پادشاه قدس مدعى گرديد كه رياست امارتهاى فرنگى شرق
با اوست؛ و به خود حق مىداد كه از حاكمان آنها بخواهد كه در عملياتهاى نظامى براى
وى نيروى كمكى بفرستند. ولى اين سرورى، مگر در مواردى كه پادشاه از نيروى كافى براى
تحميل نظر خود برخوردار بود، تحقق نيافت. حتى انطاكيه يا طرابلس، از جنبه نظرى عقيدتى
بخشى از بيتالمقدس به شمار نمىآمدند.
ب. اوضاع در جبهه مسلمانان
دولت سلجوقى پس از شركت در جنگ ملازگرد (در سال 1071 م)
به اوج قدرت خود رسيد، اما پس از مرگ «ملك شاه» در سال 1092 م رو به آشفتگى نهاد و
تركان گرفتار جنگى ده ساله گشتند كه سرانجام با توافق بر سر تقسيم مملكت پايان يافت.
در اين دوران سرزمين عراق صحنه آشوبها و انقلابهايى بود
كه به وسيله اعراب و تركها رهبرى مىشد. اما در شام، تُتُش در سال 1095 م درگذشت و
پسرانش رضوان، حاكم حلب، و دقاق، حاكم دمشق، پس از كوششهاى فراوان بر اوضاع مسلط شدند.
قدس به حكومت ارتقيان انتقال يافت. طرابلس زير سلطه شيعيان بنىعمار بود. فاطميان مصر
با استفاده از اين آشفتگى به بسط قدرت خويش در فلسطين پرداختند و قدس را فرمانبردار
خويش ساختند. موصل زير فرمان «كربوقا» بود. همه اين حاكمان پس از رسيدن صليبيها به
انطاكيه با آنان به جنگ برخاستند، ولى چيرگى آنان بر اين شهر- بر اثر خيانت [1]- از
نيروى مسلمانان كاست و ارادههايشان را تضعيف كرد.
[1] . انطاكيه زير فرمان ياغىسيان تركمان بود كه از سوى
ملك شاه سلجوقى به عنوان حاكم آنجا تعيين گرديده بود. ياغىسيان پس از آگاهى بر تهاجم
صليبيها مسلمانان را بسيج كرد. دقاق امير دمشق و كربوقا، امير موصل، با لشكرهايشان
با شتاب حركت كردند. خليفۀ عباسى نيز وعده داد كه سپاهى را به كمك انطاكيه بفرستد.
ولى فيروز ارمنى كه نخست مسيحى بود و بعد مسلمان شد و تا مقام معاونت ياغىسيان ارتقا
يافت، پنهانى با فرمانده صليبيها، بوهمند، ارتباط برقرار كرد و پنهانى انطاكيه را به
او فروخت و راه ورود فرنگيان را به شهر هموار كرد. هنگامى كه كربوقا به انطاكيه رسيد
وارد جنگ شد اما شكست خورد. سپس دقاق با لشكر شام عقب نشست و صليبيها پيروزى سرنوشتسازشان
را كه راه ورود آنان به سرزمينهاى مقدس هموار ساخت، محقق ساختند.
نام کتاب : روزهای سرنوشت ساز در جنگهای صلیبی نویسنده : عسلی، بسام جلد : 1 صفحه : 63