دخترانه ديد كه در آن، ضمن اظهار تأسف از رشد روز افزون دختران محجبه در دبيرستان آمده است: «اين تلاش‌ها مخالف اهداف نظام شاهنشاهى است و رؤساى دبيرستان‌ها بايد اكيداً از آن جلوگيرى كنند.» [1]

قيام 30 تير

واقعه 30 تير 1331، نقش فعال زنان مسلمان ايرانى را نشان مى‌دهد. به دعوت كميته تمركز مبارزات ملى كه آيت‌الله كاشانى عضو آن بود در ظهر 28 تير، زنان و كودكان سراسر كشور، به پشت بام‌ها رفتند و براى سعادت و استقلال كشور اذان گفتند و دعا كردند. در 29 تير، رهبرى نهضت، از زنان و مردان خواست در صحنه مبارزه با دولت، به حضور خود ادامه دهند. سرانجام در 30 تير، مردان و زنان بسيارى در جلوى مجلس گرد آمدند. سربازان آنان را محاصره كردند و بين مأموران و تظاهر كنندگان، زد و خورد روى داد. كار به تير اندازى كشيد و تعدادى به شهادت رسيدند. زنى شيون‌كنان، خود را به داخل مجلس رساند و از نمايندگان خواست كه فرزند شهيدش را از دست سربازان بگيرند و به وى تحويل دهند. فرياد و فغان اين زن، به قدرى تأثيرانگيز بود كه خيلى‌ها را به گريه انداخت و مردم را واداشت تا بر شعارهاى خود عليه دولت بيفزايند و احساسات بيش‌ترى را ابراز دارند. [2]

تنها زنان تهرانى نبودند كه در قيام 30 تير شركت جستند. در اصفهان هم زنان دست به اعتراض زدند. در اين شهر، سربازان در آغاز، گلوله‌ها را به هوا شليك كردند تا زنان و مردان را بترسانند؛ ولى آنها صحنه را ترك نگفتند. در

[1] مجله خواندنِی‌ها، سال 15، شماره 30 (14 دِی 1333) ص 22.

[2] حسِین مکِی، وقاِیع 30 تِیر 1331 (تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360) ص 206 و 190، 123. محمود کاشانِی، قِیام ملت مسلمان اِیران 30 تِیر (تهران: خوشه، 1359) ص 62.